.
Andrzej Małkiewicz
.
Stopniowo gromadzą się informacje pozwalające podsumować miniony rok. Podane niżej należą do najnudniejszych, ale najważniejszych. Znana jest anegdota, gdy Napoleon, zapytany, co jest potrzebne do skutecznego prowadzenia wojny, miał odpowiedzieć: Po pierwsze, pieniądze, po drugie, pieniądze, po trzecie, pieniądze. Niezależnie od niewątpliwego uproszczenia, ta myśl jest trafna. Historycy wojskowości wiedzą o tym, ale nie znają się na finansach, a są świadomi, że czytelników takie kwestie nudzą, więc w swych opisach wspominają tylko mimochodem, że państwo (czy ktoś inny) finansowało działania, ale nie wnikają w szczegóły.
Np. szczycimy się zwycięstwem Sobieskiego pod Wiedniem w 1683 r., a mało kto pyta, kto je sfinansował. Odpowiedź jest zresztą banalna: cesarz, który nie miał własnej, wystarczająco silnej armii, ale miał pieniądze, więc sfinansował akcję Polaków. A z kolei wspomnianego Napoleona Rosjanie pokonali w 1812 r. dzięki pieniądzom brytyjskim. Geneza tego zwycięstwa była złożona: przestrzenie Rosji, mróz, zręczna taktyka carskiej armii. Ale trzeba też pamiętać, jaką rolę odegrał funt brytyjski. A obie wojny światowe w XX w. Niemcy fatalnie przegrali, mimo siły ich przemysłu i armii, bo przemysł i dolar amerykański okazały się skuteczniejsze (choć oczywiście trzeba też pamiętać o dzielności amerykańskich żołnierzy i talentach dowódców).
Ja czasami będę przynudzał ekonomią, bo jest to wskazane dla wyjaśnienia, jakim cudem, mimo dziesięciokrotnej, a w niektórych zakresach kilkunastokrotnej przewagi rosyjskiej, Ukraina była w stanie już przez niemal rok stawiać skuteczny opór. Decydowały o tym liczne czynniki, o niektórych już wcześniej wspominałem. Media pełne są informacji o dostawach broni i amunicji – z pewnością bardzo ważnych. Mniej – bo to nudne – informuje się o pieniądzach.
Podczas posiedzenia rządu 6 stycznia premier Denys Szmyhal podał syntetyczne informacje dotyczące wykonania budżetu i zagranicznej pomocy finansowej w 2022 r. Ocenił, że „Ukraina dokonała niemożliwego i sfinansowała absolutnie wszystkie wydatki budżetowe. Łącznie kwota ta wyniosła około 2,7 bln hrywien.
W ubiegłym roku obywatele i przedsiębiorstwa Ukrainy wpłacili do budżetu państwa ponad 900 mld hrywien. Kolejne 425 mld hrywien wpłacono do funduszu emerytalnego i funduszy ubezpieczeń społecznych. Otrzymaliśmy też około 1 bln hrywien od naszych międzynarodowych partnerów” – powiedział. Hrywna warta jest dziś w przybliżeniu 10 gr, zatem, dla oceny przytoczonych liczb, należy podzielić je przez 10, by uzyskać wartość w złotówkach.
Największą pomoc udzieliły Stany Zjednoczone – 410 mld hrywien. 390 mld – kraje Unii Europejskiej i jej instytucje wraz z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Z MFW otrzymano 88 mld hrywien, 60 mld z Kanady, 35 mld z Wielkiej Brytanii, 34 mld z Banku Światowego, 17 mld z Japonii. Mniejsze kwoty od wielu innych partnerów.
„Dzięki temu nie opóźniliśmy ani o jeden dzień ani emerytur, ani świadczeń socjalnych, ani pensji nauczycieli czy lekarzy. Wszystkie te wydatki sfinansowaliśmy w całości i terminowo” – podkreślił. Nie wspomniał o finansowaniu armii, choć z pewnością to było największą pozycją (albo, można przypuszczać, pominięto te informacje w oficjalnym sprawozdaniu).
Prawie 600 miliardów hrywien otrzymano poprzez emisję obligacji wojskowych. Premier podziękował obywatelom i przedsiębiorcom, którzy kupili obligacje i w ten sposób zainwestowali w silną armię i prężne państwo.
„Pomimo działań wojennych i ataków wroga, zrobimy wszystko, co możliwe, by w roku 2023 nastąpił pierwszy krok do poważnego ożywienia ukraińskiej gospodarki” – podkreślił.
Z kolei wicepremier i minister gospodarki Julia Swyrydenko poinformowała, że ukraiński PKB spadł w 2022 roku o 30,4 proc., jednak spadek był mniejszy niż się obawiano. „Sukcesy sił obronnych Ukrainy na linii frontu, skoordynowana praca rządu i przedsiębiorstw, niezłomny duch ludności i szybkość odbudowy zniszczonych jednostek infrastruktury krytycznej, a także systemowe wsparcie finansowe od międzynarodowych darczyńców, pozwoliły nam podtrzymać gospodarkę”.
(Денис Шмигаль: Українські громадяни та бізнес минулого року сплатили в державний бюджет понад 900 млрд грн, https://www.kmu.gov.ua/news/denys-shmyhal-ukrainski-hromadiany-ta-biznes-mynuloho-roku-splatyly-v-derzhavnyi-biudzhet-ponad-900-mlrd-hrn).
.
