.
Zmieniajmy system, nie klimat!
W kierunku Zielonego i Społecznego Nowego Ładu dla Europy!
Dokument Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordyckiej Zielonej Lewicy
.
Listopad 2019
.
Wprowadzenie
Trwa walka o przyszłość naszej planety. Przygotowywany przez Komisję Europejską „Europejski Zielony Ład” musi być początkiem końca obecnej destrukcyjnej polityki. Musimy współpracować dla innej Europy – takiej, w której planeta i ludzie są stawiania na pierwszym miejscu, ponieważ są ważniejsi niż osiąganie zysków. Historia UE pokazuje, jak łatwo jest ulec kosztem ludzi interesom korporacji. Dokument ten określa postulaty lewicy dotyczące Zielonego i Społecznego Nowego Ładu dla Europy.
Ostatnia szansa wymaga radykalnej propozycji
„Zielony Ład” musi obejmować szereg kwestii i wymaga nakładów finansowych. Tylko taka filozofia przemian jest w stanie stworzyć alternatywę dla nierówności i globalnego ocieplenia. Transformacja ta musi opierać się na zasadach sprawiedliwości klimatycznej, posiadanej wiedzy i uwzględniając osiągnięcia nauki. Musi inspirować do podjęcia podjęcia realnych działań, a nie być pełna wzniosłych i modnych haseł. „Zielony Ład” musi doprowadzić do radykalnej, systematycznej i globalnej rewolucji naszych sposobów produkcji, konsumpcji i dystrybucji, poprawy życia przy dekarbonizacji naszych społeczeństw. Musi być sprawiedliwa, zachęcać wszystkich do działania. UE musi zerwać z neoliberalnymi ramami i uznać swój dług klimatyczny oraz odpowiedzialność za zaniechania. Na tym etapie kryzysu nie możemy sobie pozwolić na doraźne działania.
TO OSTATNIA SZANSA DLA EUROPY!
Postulujemy:
- Należy dostosować cele polityki klimatycznej i energetycznej do ograniczenia – zgodnie z Porozumieniem Paryskim – wzrostu średniej temperatury do 1.5 °UE powinna uwzględnić w „Zielonym Ładzie” wnioski z przeglądu realizacji wszystkich zadań nałożonych przez Porozumienie Paryskie w zakresie energetyki i wymogów klimatycznych wynikających z procesu dekarbonizacji, z uwzględnieniem limitu ocieplenia o 1,5 °. UE musi uznać swoją historyczną odpowiedzialność i dług klimatyczny oraz ograniczyć do co najmniej 70% redukcję emisji w stosunku do ustalonych krajowych limitów emisji (NDC). Pilnie potrzebujemy prawa klimatycznego sankcjonującego neutralności węglowej i ujemnych emisji dwutlenku węgla do 2050 r. Szczelino-wanie musi zostać zakazane we wszystkich państwach członkowskich UE, a polityka UE w sprawie gazu ziemnego musi zostać odwrócona, a bezpośrednio należy zająć się wysoce zanieczyszczającymi emisjami metanu.2. Trzeba zagwarantować prawa ludziom.
„Zielony Ład” musi gwarantować prawa obywatelskie i przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju. UE musi nadać priorytet walce z ubóstwem i walce o sprawiedliwość społeczną, zagwarantować przystępne cenowo i publicznie regulowane ceny energii dla gospodarstw domowych, walczyć z ubóstwem energetycznym, zakazać odłączania się od energii oraz zapewnić przystępną cenowo i dostępną energię odnawialną dla wszystkich. UE musi również przestrzegać prawa do rozwoju, prawa do wody, prawa do czystego powietrza i czystego środowiska, zapewniając zmiany własnościowe czyniące zakłady energetyczne własnością publiczną. „Zielona umowa” powinna zapewnić powszechny i bezpłatny transport publiczny wszystkim mieszkańcom. Zasadnicze znaczenie ma pełne uczestnictwo obywateli w zarządzaniu klimatem.
3. Musimy popularyzować i włączyć do głównego nurtu koncepcję Sprawiedliwej Transformacji.
UE musi nadać większe znaczenie koncepcji Sprawiedliwej Transformacji, nie może ona ograniczać się jedynie do bycia mechanizmem pomocowym we wdrażanych zmianach. W praktyce będzie to oznaczać poprawę warunków życia i pracy, promowanie lokalnej produkcji, wspieranie przekwalifikowania technicznego pracowników, walkę z bezrobociem poprzez szkolenia i edukację oraz tworzenie programów ukierunkowanych na tworzenie zrównoważonych dostosowanych do wymogów przyszłości miejsca pracy. UE musi wzmocnić istniejące fundusze społeczne, a nie obciążyć je, jak ma to miejsce obecnie, i zapewnić, że fundusz Sprawiedliwej Transformacji i mechanizm go realizujący będzie pomagać słabszym regionom, społecznościom i pracownikom chroniąc nas w okresie przemian gospodarczych.
4. Przede wszystkim natura.
Chcemy, aby UE umieściła rozwiązania klimatyczne przyjazne naturze jako priorytet polityki klimatycznej. Finansowanie działań na rzecz środowiska i klimatu w ramach programu LIFE powinno stanowić co najmniej 1% całego budżetu UE. Wspólna polityka rolna (WPR) powinna płacić gospodarstwom za sekwestrację dwutlenku węgla i usługi ekosystemowe, z poszanowaniem rodzimych gatunków i ekosystemów. Obszary Natura 2000 powinny obejmować 30% obszarów lądowych, słodkowodnych i morskich w UE. UE powinna zaproponować nową Dyrektywę Ramową w Sprawie Gleb, aby odpowiednio je chronić. Powinien być wprowadzony zakazać używania substancji niebezpiecznych, wdrożona strategia zalesiania, inicjatywa na rzecz ekologizacji miast i przedstawiona strategia ochrony naszych oceanów, mórz, życia morskiego, społeczności przybrzeżnych i regionów zamorskich, maksymalizując potencjał oceanów do dekarbonizacji.
5. Trzeba uruchomić masowe inwestycje publiczne.
Unijny pułap zadłużenia krajowego w wysokości 3% PKB, co stanowi przeszkodę w finansowaniu przejścia na gospodarkę bezemisyjną. Domagamy się, aby Pakt Stabilności i Wzrostu został zastąpiony Paktem na rzecz Zatrudnienia i Zrównoważonego Rozwoju, lub przynajmniej by nie obejmował on kwestii takich jak inwestycje publiczne, środowiskowe i społeczne. Domagamy się reformy zasad pomocy państwa, aby umożliwić bezprecedensowe inwestycje publiczne na rzecz zielonej transformacji, usługi publiczne i pomoc społeczną. „Zielony Ład” powinien przyspieszyć inwestycje w technologie wykorzystujące energię odnawialną. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Bank Centralny (EBC) muszą całkowicie zrezygnować z wspierania paliw kopalnych i przenieść inwestycje na ekologiczne formy wytwarzania energii. Nowy bank klima-tyczny UE powinien wspierać transformację pożyczkami o zerowym oprocentowaniu, a UE musi wprowadzić przepisy zakazujące inwestycji w sektorach zanieczyszczających. W tym sensie Traktat Karty Energetycznej jest nieaktualny i UE musi się z niego wycofać.
6. Należy dostosować politykę podatkową do okresu przejściowego.
Unikanie podatków pozbawia państwa kluczowych zasobów do finansowania przemian ekologicznych i usług publicznych. Miliardy euro są tracone rocznie z powodu unikania podatków. Potrzebujemy wiarygodnej czarnej listy wszystkich rajów podatkowych, aby opodatkować duże firmy prowadzące w nich działalność, należy oszacować generowany przez nie dochód i ustanowić minimalny efektywny podatek dochodowy od osób prawnych, trzeba zakończyć te praktyki. UE musi przyjąć przejrzystość polityki podatkowej i zapewnić jawność procedur sprawozdawczych poszczególnych państw. Podatki energetyczne powinny być dostosowane do naszych celów i planów zmian klimatycznych, powinno się wprowadzić podatki zniechęcające do działalności szkodliwej dla środowiska.
7. Konieczne jest pełne wdrożenie Strategii Transformacji Energetycznej
UE musi przedstawić strategię przejścia do systemu energii opartej w całości na źródłach odnawialnych najpóźniej do 2050 r., zobowiązującą do zwiększenia miejsc pracy w unijnym sektorze energii odnawialnej i szybkiego wycofania wytwarzania energii elektrycznej z węgla. Wszystkie sektory energetyczne powinny stać się własnością publiczną.
8. Musimy przedstawić alternatywę dla handlu emisjami
Rozwiązania rynkowe nie zdołały ograniczyć emisji. UE musi zaproponować wiążące roczne cele redukcji emisji zanieczyszczeń dla sektora przemysłowego, transportu i rolnictwa. UE musi znieść zwolnienie z podatku od paliwa lotniczego i zaproponować wiążące ograniczenia emisji dla sektora lotniczego. Trzeba opowiedzieć się za zakazem użytkowania prywatnych odrzutowców i innych środków transportu, które rażąco na-ruszają normy ochrony środowiska.
9. Należy zrewidować politykę rolną
UE musi przestać promować i subsydiować szkodliwe rolnictwo przemysłowe. Strategia bezpieczeństwa żywności, jakości żywności i bezpieczeństwa żywnościowego dla gospodarstw rolnych w UE musi zostać radykalnie zmieniona. Nowa Wspólnotowa Polityka Rolna powinna sprzyjać małym rodzinnym gospodarstwom rolnym i promować rozwój bezpiecznych, alternatywnych metod ochrony roślin i rolnictwa ekologicznego. „Zielony Ład” powinien wspierać odejście od wykorzystywania tłuszczy odzwierzęcych na rzecz odroślinnych; zrewidować i rozszerzyć we wszystkich dyrektywach i rozporządzeniach ochronę dobrostanu zwierząt w celu ograniczenia ich cierpień i eksploatacji; stworzyć przyjazne warunki dla regionalnej zrównoważonej produkcji i konsumpcji, oraz sprzyjać krótkim łańcuchom dystrybucji, wdrażając zasady preferencji importu z krajów UE i innych krajów.
10. Potrzeba szerszej perspektywy.
Międzynarodowe stosunki gospodarcze muszą przynosić wzajemne korzyści, nie mogą jednak być oparte na jakichkolwiek formach neokolonializmu. Muszą gwarantować prawo do pożywienia, wody, zdrowia, mieszkania, energii, zarządzania zasobami i ich ochrony, suwerennego rozwoju oraz walki z głodem, chorobami i ubóstwem. „Zielony Ład” stwarza szanse aby w międzynarodowych stosunkach gospodarczych sprawiedliwy handel zastąpił politykę wolnego handlu. Zmiana ta jest obopólnie korzystna dla ludzi, ponieważ sprawiedliwy handel oparty jest na solidarności i pełnym poszanowaniu ochrony środowiska naturalnego i praw człowieka. UE powinna zapewnić umorzenie długów krajom rozwijającym się i zobowiązać się do uzupełnienia globalnych funduszy klimatycznych. Nowy mechanizm ochrony granic powinien uwzględniać kwestie klimatyczne: środowisko, dobrostan zwierząt oraz warunki pracy zgodne ze standardami MOP w celu wspierania lokalnych produktów i zniechęcania do poszukiwania alternatywnych opcji importowych. Należy dokonywać wielopłaszczyznowej analizy funkcjonowania przedsiębiorstw, szczególnie pod względem stosowania się do obowiązujących normy ekologiczne, respektowania praw pracowniczych i uwzględniania funkcji społecznych w całym łańcuchu przemysłowym. UE powinna opowiadać się za ustanowieniem statusu uchodźcy klimatycznego, uznać międzynarodową zbrodnię ekobójstwa i wspierać globalne wycofywanie się z paliw kopalnych.
Tekst za „Nasze Argumenty” nr 2 / 2019.
.
