.
Grzegorz Wojciechowski
.
Tak, to już około 2300 lat minęło – jak ten czas szybko leci. Tak jak wówczas w Atenach w swojej Akademii, Platon tworzył koncepcję państwa doskonałego, tak 25 listopada, na Wydziale Nauk Politycznych Uniwersytetu Wrocławskiego postanowiła to uczynić Lewica.
Sympozjum, które nazwano „Lewica po neoliberalizmie” rozpoczęło się od wykładu prof. Grzegorza Kołodki, który mimo wielu swoich profesorskich obowiązków, znalazł jednak czas, aby przybyć ze stolicy do prowincjonalnego Wrocławia i podzielić się ze spragnionymi słuchaczami swoją niezwykle rozległą wiedzą z zakresu ekonomii i polityki.
.
Akademia w Atenach – mozaika z Pompeii
.
Słuchając wykładu prof. Kołodki naszły mnie refleksje – w jakim dziwnym żyję kraju, jak potworny dramat przeżywa Polska. Porównałem sobie bowiem wiedzę i niezwykle szerokie horyzonty intelektualne profesora, który nie ma żadnego wpływu na dzisiejszą władzę w Polsce, z osobą Pana Prezesa Tysiąclecia, człowieka o zaściankowym światopoglądzie, źle wykształconego, posiadającego niezwykle mało wiedzy ogólnej, a o ekonomii politycznej nie mającego żadnego pojęcia. Pomiędzy tymi obu panami, nawiasem mówiąc rówieśnikami, są lata świetlne odległości. Jak w tragicznej sytuacji znalazła się Polska, że rządzi nią tak zacofany człowiek jakiś dziadunio pieprzący głodne kawałki, a wykształceni światli ludzie nie mają wpływu na realną władzę w naszym kraju.
W czasie sympozjum można było nabyć świeżutką, wprost z drukarni, książkę prof. Grzegorz Kołodki „Wojna i pokój”.
Odbyły się też spotkania panelowe, na jednym z nich dwóch profesorów i dwóch doktorów i jedna doktorka w dodatku lewicowa posłanka, tworzyli nową wizję państwa doskonałego tym razem zgodnego z marzeniami Lewicy. Takie państwo miałoby być: opiekuńcze, tolerancyjne, dbające o ekologię, słowem idealne, o jakim wielu z nas marzy, a wielu dopiero je doceni, gdy się przekona jak piękna może być społeczna i polityczna rzeczywistość, zachwyci się i będzie chciało w nim już zawsze żyć.
Tą ciekawą dyskusję panelową prowadził jeden z głównych organizatorów sympozjum pan dr Jacek Platon-Uczkiewicz.
Uważam, a mogę nie mieć racji, że w samym temacie, w samej koncepcji sympozjum tkwił pewien błąd metodologiczny. Otóż założono, nie rozumiem dlaczego, że po spodziewanym upadku neoliberalizmu, a właściwie obecnego modelu kapitalizmu, świat stanie się przestrzenią, którą będzie można w dowolny sposób kształtować, zgodnie z własną wizją świata. Ta koncepcja jest na wskroś oparta na filozofii idealistycznej, bowiem to nasza idea sama ma budować przyszły świat, i tworzyć jego materię, według naszego wzorca i marzeń. Historia zna dziesiątki takich sytuacji, a ich skutki zawsze były takie same – ich upadek.
Neoliberalizm gospodarczy nie rozwiązuje żadnych najważniejszych problemów współczesnego społeczeństwa. Przy tym modelu kapitalizmu nie da się rozwiązać problemu ubóstwa i głodu w Trzecim Świecie, nie da się rozwiązać problemów ekologicznych i demograficznych. Ponieważ owoce jakie on tworzy nie służą społeczeństwu.
Tak jak w latach trzydziestych doszło do wielkiego kryzysu ekonomicznego i odpowiedzią na niego był interwencjonizm państwowy, który w swoim głównym założeniu ograniczał wszechwładze żywiołowych procesów rynkowych, tak dziś, na znacznie wyższym poziomie rozwoju sił wytwórczych musi powstać system, który ograniczy wszechwładze wielkiego kapitału i poprzez tworzenie warunków prawnych zacznie uspołeczniać owoce pracy.
Od tego w jaki sposób się to odbędzie zależeć będą zadania Lewicy. Nie jest bowiem wiadome, czy kres neoliberalizmu dokona się w krajach kapitalistycznego centrum w drodze przemian prawnych, i pod wpływem jakich sił społecznych. Dzisiejsi neoliberałowie sami nie czują potrzeby reform tego systemu, trzeba więc będzie ich zmusić do tego, aby podporządkowali się nowym regułom gry ekonomicznej. Kto stworzy te reguły? Lewica? A może nieokrzesani populiści? Czy będzie tak samo dochodziło do podobnych przemian w krajach kapitalistycznego centrum, czy krajach kapitalizmu zależnego? A może w Trzecim Świecie nastąpi bunt, którego konsekwencją będzie nacjonalizacja majątku wielkich korporacji, a jego konsekwencje polityczne mogą być różne?
Dialektyka procesu społecznego polega na tym, że choć rozwój kapitału, dokonujący się poprzez jego akumulację wymusza globalizację działalności ekonomicznej i jest to proces obiektywny nie zależny od naszej woli, bowiem tworzy go obiektywne prawo postępującego rozwoju sił wytwórczych, to jednak my – ludzie i społeczeństwo (siły polityczne) w ostatniej instancji możemy zmieniać, poprzez swoje działania, tą obiektywną rzeczywistość, nadając jej konkretne kształty i charakter. Możemy więc poprzez swoją politykę ekonomiczną ujarzmiać żywiołowe procesy ekonomiczne – i to właśnie powinniśmy robić. Do tego właśnie powinna dążyć Lewica. Niewątpliwie trzeba tworzyć wspólny ponadnarodowy polityczny front walki z neoliberalizmem i jego skutkami.
Od tego jakie powstaną warunki ekonomiczne, a co za tym idzie i polityczne, po ujarzmieniu neoliberalnego kapitalizmu zależeć będą zadania Lewicy. Dziś trudno jest to przewidzieć.
Dlatego bardziej wydaje mi się, że zasadniej byłoby, aby to sympozjum nazwać „Lewica – o jakie państwo walczymy?” lub „Lewica – państwo naszych marzeń”.
Na koniec jeszcze jedna uwaga, manierą wszelkich dyskusji panelowych organizowanych przez Lewicę, w których uczestniczyłem, jest zachwianie zdrowych proporcji pomiędzy czasem przewidzianym dla panelistów, a tym jakie mają osoby chcące wziąć udział w dyskusji. To nie jest dobry zwyczaj, gdy wciąż pogania się tych którzy chcą rozmawiać, lub nie dopuszcza się do głosu wielu z nich. Ludzie przyszli tam nie tylko po to by słuchać, ale i po to, aby dyskutować. Takie głosy było słychać z sali.
W sumie impreza fajna, ciekawa i byłoby świetnie, aby takie spotkania odbywały się dużo częściej.
.
