WROCŁAW

Wspomnienia Pałacykowiczów: „Magia teatru”

. Janusz Potężny . Niedawno pożegnaliśmy naszego kolegę red. Czarka Żyromskiego, był on prawdziwym żywym archiwum wrocławskiej prasy. Z wielkim pietyzmem gromadził wiele wartościowych materiałów o dziejach wrocławskiej kultury, a także o Kresach Wschodnich z których pochodził. Dzięki uprzejmości prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej Oddziału Dolny Śląsk red. Ryszarda Mulka, prezentujemy zebrane przez Czarka wspomnienia […]

Fraszki Jana Zacharskiego :”Wrocławskie obrazki 5″

. Jan Zacharski . Most Byli polityczni gracze, I wojenni podżegacze, W toku toczonego boju Ten most nazwano Mostem Pokoju. Kościół Kościół Marii Magdaleny Artystycznej wart jest ceny, Pełnił rolę koncertowej sali Podczas muzycznych festiwali. Zwierzyniec Temu mostowi jesteśmy radzi, Bo do zwierzyńca nas zaprowadzi, Albowiem Zwierzyniecki Most Do ZOO nas prowadzi wprost. Chluba Ten […]

Z Wandą Rutkiewicz….tramwajem

. Stanisław Dziuba . W każdym mieście wiele ulic i placów nosi nazwiska wybitnych postaci zasłużonych dla nauki, kultury, czy pełniących znaczącą rolę w historii państwa, regionu czy miasta. Są też i wybitni dowódcy wojskowi, zasłużeni w służbie Ojczyźnie. Od pewnego czasu pojawił się zwyczaj uhonorowania wybitnych postaci Wrocławia, nazywając ich imieniem i nazwiskiem wrocławskie […]

Opowieści Wojciecha Macha. Dworzec Główny i wspomnienia

Wojciech Mach . Wojtek Mach obrońca Ojczyzny . Wrocławski Dworzec Główny zbudowany na wiejskim Przedmieściu Świdnickim w „stylu Tudorów” w latach 1854–1856 jako Dworzec Kolei Górnośląskich, wówczas zaliczany był do największych i najbardziej reprezentacyjnych w Niemczech. Wokół niego pojawiały się liczne kawiarnie, ogródki i szklane, ogrzewane w zimie pawilony, z których widać było „groźny” widok […]

Wspomnienia Pałacykowiczów: List z antypodów

. Grzegorz „Adelajda” Koterski . Niedawno pożegnaliśmy naszego kolegę red. Czarka Żyromskiego, był on prawdziwym żywym archiwum wrocławskiej prasy. Z wielkim pietyzmem gromadził wiele wartościowych materiałów o dziejach wrocławskiej kultury, a także o Kresach Wschodnich z których pochodził. Dzięki uprzejmości prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej Oddziału Dolny Śląsk red. Ryszarda Mulka, prezentujemy zebrane przez Czarka […]

Źródła do dziejów Dolnego Śląska: Walki o Wrocław w 1474 r.

. Walki o Wrocław w 1474 roku Z chwilą śmierci Jerzego z Podiebradu w roku 1471 przed Jagiellonami otworzyły się możliwości działań w Czechach i na Śląsku. Królewicz wówczas zaledwie 14-letni Władysław Jagiellończyk, koronował się w Czechach, ale Śląska nie objął w posiadanie, chociaż część książąt górnośląskich popierała go. W wyniku zaś wojny jaka toczyła […]

Wspomnienia o „Pałacyku”: Bohema studenckiej enklawy

. Klub „Pałacyk” we Wrocławiu przy ul. Kościuszki . Cezary Żyromski . Niedawno pożegnaliśmy naszego kolegę red. Czarka Żyromskiego, był on prawdziwym żywym archiwum wrocławskiej prasy. Z wielkim pietyzmem gromadził wiele wartościowych materiałów o dziejach wrocławskiej kultury, a także o Kresach Wschodnich z których pochodził. Dzięki uprzejmości prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej Oddziału Dolny Śląsk […]

„Puzzle” miasta

  Małgorzata Garbacz . „Puzzle” miasta Tekst opublikowany w marcu 2022 roku, na portalu: dziennikarzerp.eu, o spotkaniach red. Małgorzaty Garbac z prezydentami miasta Wrocławia   Budulcem, z którego lepi się miasto – są pomysły, koncepcje, projekty, plany. Miałam zawodowe okazje obserwować, jak robią to gospodarze Wrocławia. Te dziennikarskie zapisy dotyczą minionego ćwierćwiecza. Moje spotkania na […]

Wrocław w lipcu 1945 roku

. Longin Wojciechowski  . Prezentujemy wspomnienia wrocławskiego dziennikarza red. Longina Wojciechowskiego ( 1926-2011 ), który w lipcu 1945, jako dziewiętnastoletni młody człowiek, przyjechał do Wrocławia, aby szukać lepszych warunków do życia. Redakcja  . Dziwne to było miasto. W zasadzie dzielnica, od której rozpoczynaliśmy zwiedzanie nie była zburzona, ale zniszczenia były widoczne na każdym kroku. Brak […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Wielka ucieczka z Festung Breslau

. Grzegorz  Wojciechowski  . 12 stycznia 1945 roku, z radzieckiego przyczółka pod Baranowem Sandomierskim, ruszyła w kierunku Berlina ofensywa radziecka, która w historii nosi nazwę operacji wiślańsko – odrzańskiej. Stalin do tego decydującego uderzenia kazał zgromadzić 2 200 000 żołnierzy; 36 000 dział i moździerzy; 6460 czołgów i samobieżnych dział pancernych, z powietrza miały atakować […]

Dokumenty z dziejów Dolnego Ślaska () Lokacja Wrocławia z 1261 roku

. PONOWNA LOKACJA MIASTA WROCŁAWIA W ROKU 1261 Jeszcze przed II wojną światową badania wykazały, że przed kolonizacją na prawie niemieckim istniały na Śląsku osady typu miejskiego. Potwierdziły je późniejsze wyniki prac wykopaliskowych. Nadanie prawa niemieckiego oznaczało jedynie nowy etap w rozwoju życia miejskiego i przekształcenie go na wzór zachodnioeuropejski. Zazwyczaj z lokacją łączyło się […]

Źródła do dziejów Dolnego Śląska (8) Ludwik Waryński we Wrocławiu

. Ludwik Waryński o ruchu robotniczym i socjalistycznym we Wrocławiu . Wrocław w styczniu 1883 (…) tutejsza ludność polska w sprawach ogólnorobotniczych stosunkowo niezmiennie mały przyjmuje udział. Zaprząta ją najwyłączniej walka rządu z katolicyzmem. Z tego też tytułu jest ona z rządem niby w opozycji. Zresztą słucha ślepo we wszystkim księdza lub lada warchoła, co […]

Źródła do dziejów Dolnego Śląska (3) Życie żaków wrocławskich na początku XVI w.

. Życie żaków wrocławskich na początku XVI wieku . (…) Ruszyliśmy tedy di Wrocławia, głodując po drodze. Przez kilka dni pożywienie nasze stanowiły surowe cebule ze solą, pieczone żołędzie oraz dziczki jabłek i gruszek, a noce spędzaliśmy pod niebem, bowiem mimo próśb o nocleg, nie przyjmowano nas, nieraz nawet szczując psami. Odżyliśmy dopiero dotarłszy do […]

Listek figowy i genitalia demokracji. Kilka słów o 13 grudnia 1981 roku

. Grzegorz  Wojciechowski .   Nigdy o tym jeszcze nie pisałem, ale w końcu się na to zdecydowałem.   Sierpień 1980 roku spędziłem w Łodzi, były bowiem wakacje, studiowałem wówczas na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Jak wielu Polaków byłem  bardzo podekscytowany tym co się dzieje w stoczniach, myślałem, że nareszcie coś zacznie się […]

Miedzy Odrą a Menem. Stare Breslau w nowym Wrocławiu

Wojciech W. Zaborowski   Lubię to miejsce we Wrocławiu. Samo centrum miasta. Skrzyżowanie ulic Świdnickiej i Marszałka Józefa Piłsudskiego. Szczególnie fascynują mnie dwa stojące przy zbiegu tych ulic budynki. Żywa historia miasta! Pierwszy z nich – to zachowujący secesyjną fasadę hotel „Polonia” z należącą do hotelu równie stylową restauracją „Galicja” – chętnie odwiedzany przez turystów […]

Działalność Związku Młodzieży Wiejskiej na wrocławskich uczelniach w latach 1968-1973

. Henryk  Bartoszewski . Lata 1968 – 1973 to okres szczególny w historii ZMW na uczelniach wyższych i bardzo dynamiczny w działalności studentów ze środowiska wiejskiego. W roku 1968 wprowadzono dodatkowe punkty przy zdawaniu na uczelnie wyższe dla młodzieży ze środowiska wiejskiego i robotniczego mające na celu wyrównać poziom nauczania ze środowiskiem miejskim. Ta premia […]

Opowieści Wojtka Macha: „Okołomiejskie propozycje”

. Wojciech Mach . Wrocławskie osiedle Ołbin, zalążek osadnictwa miejskiego,  w latach 40. XIX w. w rejonie Dubois – Pomorskiej –Trzebnickiej zamieszkane było przez biedny proletariat. W końcu XIX w.  powstały wielkomiejskie domy oraz ulica Władysława Łokietka. W latach PRL-u handlowo łączyła się ona z traktem Jedności Narodowej, tworząc ciąg sklepików z trudno wówczas dostępnymi […]

Fraszki Jana Zacharskiego: „Wrocławskie obrazki”

. Jan Zacharski . Gmach Główny W Uniwersytecie nie ma sobie równych Ten najważniejszy jego gmach główny, Tu trwa szlifowanie talentów Jego przyszłych absolwentów. . Inżynierowie Cenne działań są wyniki Wrocławskiej Politechniki, Ona uczucia budzi gorące, Bo inżynierów kształci tysiące. . Ekonomiści Ekonomistów jest bardzo wielu, Wszyscy podążają do jednego celu, By się na naukowym […]

Po adresach ich poznacie

Tablica pamiątkowa poświęcona prof. Aloisowi Alzheimerowi, na ścianie domu przy ulicy Odona Bujwida 42. . Stanisław Dziuba . We Wrocławiu, a przed wojną w mieście zwanym Breslau, mieszkało wielu wybitnych ludzi. Warto więc odwiedzić miejsca gdzie mieszkali i adresy niektórych z nich. – Maria Dąbrowska to słynna pisarka, która w 1947 r przyjechała do stolicy […]

Rok Mikołaja Kopernika we Wrocławiu

. Krzysztof Majer . 8 marca 2023 r. w Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu spotkaliśmy się z okazji otwarcia wystawy „Mikołaj Kopernik – astronom i ekonomista” dla uczczenia 550. rocznicy jego urodzin. Spotkanie otworzyła dyrektor muzeum Agnieszka Dziedzic przywitała licznie przybyłych gości i podkreśliła, że ekspozycja to prezentacja walorów filatelistycznych, banknotów i numizmatów przedstawiających […]

Wrocław z uśmiechem i na wesoło

. Stanisław Dziuba Wieloletni wrocławski przewodnik . .Po Polsce krąży wiele anegdot i dowcipów o Wąchocku, a nawet o Ciechocinku, Warszawie, czy Zakopanem. Śmieją się z siebie nawzajem: ,,hanysy” z Górnego Śląska i „gorole” z Zagłębia. Ale jakoś tak się utarło, że o Wrocławiu anegdot nie ma. Spróbujemy podważyć, a może uda się nam nawet […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Opowieść o krwawo stłumionym buncie czeladników krawieckich we Wrocławiu, który wybuchł wiosną 1793 roku

. Grzegorz Wojciechowski . We Francji już od czterech lat trwała walka nowego burżuazyjnego porządku ze starym feudalnym. Idee polityczne jakie rozprzestrzeniły się  w wyniku wybuchu rewolucji francuskiej, rozniosły się niemal po całej Europie, dotarły też do niezwykle konserwatywnych, będących jednym z filarów europejskiego feudalnego porządku społecznego Prus, w tym także na Śląsk. Zaczęły docierać […]

Dobrze jest zacząć od siebie

. Radosław S. Czarnecki . Kryzys demokracji i klasycznie pojmowanego liberalizmu jest namacalnym faktem. Po raz kolejny slogany o końcu historii, teraz to tylko kapitalizm, liberalizm i demokracja (choć ona akurat ni jak się nie ma do królującego od dekad kapitalizmu z neoliberalnym imagé) będą nam łaskawie panować po wsze czasy prowadząc nas ku dobrobytowi, […]

Stan Wojenny we Wrocławiu ( cz.7 )

. Krzysztof Małecki ( młodszy), Mirosław Małecki . ROZDZIAŁ IV      . . Czas zwątpienia.         Po demonstracjach z 31 sierpnia stało się jasne, że władza nie jest w stanie nie dopuścić do zorganizowania dalszych demonstracji. Ale zarazem dzięki koncentracji sił i zdecydowanemu ich użyciu,  jest wstanie takie demonstracje zlokalizować i je rozproszyć//1. W samym Wrocławiu […]

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Neandertalczycy – pierwsi mieszkańcy Wrocławia

Grzegorz Wojciechowski     Było to bodaj w roku 1971, gdy jak młody chłopak, kończący akurat szkołę podstawową, zafascynowałem się geologią, a w szczególności paleontologią i paleoantropologią. Łaziłem wszędzie gdzie były jakieś wykopki i oglądałem je patrząc czy nie ma czegoś ciekawego.     Kiedyś przechodząc koło wiaduktu kolejowego, przy dzisiejszej ulicy Hallera, a wcześniej Przodowników […]

Wiersze Jana Zacharskiego: ” Żegnaj Mario”

. Jan Zacharski . Żegnaj Mario Odeszła Maria Berny grudniowego dnia Ale jej osoba w mej pamięci trwa. Wrocławskiej lewicy ty byłaś ostoją, Nie chce mi się uwierzyć w nieobecność twoją. Lewicowych środowisk byłaś wielkim darem, Autorytetem, liderem, filarem. Lewicy służyła zawsze całą sobą, I charyzmatyczną stała się osobą. Jej klasę dostrzegali nawet przeciwnicy, W […]

Lewica we Wrocławiu przeciwko pomnikowi Żołnierzy Wyklętych

. Bartłomiej Ciążyński . Moi Drodzy, . Chcę Wam zadeklarować, że radni Lewicy – Ciążyński, Cyrul, Kłosowski – będą przeciwko postawieniu pomnika „Żołnierzy Wyklętych”. Dlaczego (w dużym skrócie)?: 1. Pojęcie „Żołnierzy Wyklętych” zostało wykreowane i zawłaszczone już na początku lat 90 (wymyślił je Mariusz Kamiński, dzisiaj minister w rządzie PiS) w celach propagandowych, żeby zohydzić […]

Rada Miejska Wrocławia. Nowy Klub Prezydencki

. Koleżanki i Koledzy,  . Zgodnie z rekomendacją Rady Miejskiej SLD Radni SLD współutworzyli 19-osobowy Klub Prezydencki w RMW, który nazywa się Forum Jacka Sutryka Wrocław Wspólna Sprawa. Przewodniczącym Klubu został nasz dotychczasowy Przewodniczący Klubu Sojusz dla Wrocławia – Jarosław Krauze, do Prezydium Klubu wszedł radny Dominik Kłosowski. W ramach tego Klubu Radnych utworzymy Frakcję […]

Opowieści Wojciecha Macha. Żużlopodobne zdarzenia

. Wojciech Mach   Od czasów średniowiecza w Anglii obowiązuje ruch lewostronny więc samochody mają kierownicę po prawej. A po której stronie w Wielkiej Brytanii jest kierownica w rowerze? Nie do wiary ale w latach 60/70. nieliczni pierwsi polscy żużlowcy jadący na zawody w Anglii nie bardzo wiedzieli, z której strony motocykla zamocowana jest tam […]

Opowieści Wojciecha Macha. 150 lat wrocławskiego ZOO

Wojciech Mach Wrocławski ogród zoologiczny jest najstarszy w Polsce. Po dwuletnich robotach ziemnych i parkowych na powierzchni 9 hektarów otwarto go 10 lipca 1865 roku w wiosce Dąbie, przyłączonej do Wrocławia dopiero w 1928 roku. Miejsce owo zwano także Wielkim Zielonym Dębem. Była to posiadłość miejska powstała w wyniku nabycia przez radę miejską gruntów uprzednio […]

Opowieści Wojciecha Macha. Tragedie we wrocławskim ogrodzie zoologicznym

. Wojciech Mach . W ostatnim okresie oblężenia Festung Breslau (marzec 1945) dowództwo twierdzy wydało rozkaz wystrzelania groźnych zwierząt w obawie przed ich wydostaniem się na wolność. Uczynił to specjalny oddział Wehrmachtu. Zwierzęta, spragnione ludzkiej opieki i jedzenia, ufnie podchodziły jak najbliżej ludzi, żebrząc o karmę i przysmaki… W dniu bezwarunkowej kapitulacji garnizonu niemieckiego (6 […]