II Rzeczpospolita

26 marca 1936 roku w Częstochowie

Częstochowa w okresie międzywojennym – foto Narodowa Agencja Cyfrowa . Grzegorz Wojciechowski . 26 marca, w czwartek 1936 roku, doszło w Częstochowie do krwawych starć bezrobotnych z policją. Mieszkańcy miasta demonstrowali przed gmachem „Funduszu Pracy”. Przyczyną tych rozruchów był brak informacji o wielkości świadczeń socjalnych i funduszy na roboty publiczne, o ile w roku 1935, […]

Dokumenty procesu brzeskiego ( I )

. Trochę wiedzy o prawdziwych więźniach politycznych, a nie o politykach więzionych za przestępstwa. To, że ktoś jest politykiem i idzie do więzienia za popełnione przestępstwo nadużycia władzy, to wcale nie znaczy, że jest więźniem politycznym. Redakcja Magazynu Dolny Śląsk .   Interpelacja posłów Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, Klubu Parlamentarnego Posłów Chłopskich oraz Klubu Narodowej […]

SPOŁECZNE OBLICZE POWSTANIA [ WARSZAWSKIEGO ]

. Zygmunt Zaremba . Od czasu klęski wrześniowej, w której załamał się fizycznie i moralnie system sanacyjnej dyktatury, życie Polski wyraźnie oparło się o siły ludowe. Fundamentem, z którego wyrosła nieugięta walka narodu w czasie okupacji, tak na odcinku wojskowym, jak i cywilnym, były PPS i Stronnictwo Ludowe. Związek Walki Zbrojnej, powstały w końcu 1939 roku, przekształcony później w Armię Krajową, przyjął za podstawę […]

[ PPS ] Nasz stosunek do Józefa Piłsudskiego

Józef Piłsudski – obraz Bolesława Barbackiego . „Robotnik nr 278 z 1 października 1929 r. . Mieczysław Niedziałkowski . Pewien okres dziejów socjalizmu polskiego jest bezsprzecznie związany z nazwiskiem Józefa Piłsudskiego tak samo, jak nazwisko Mussoliniego byłoby związane z historią socjalizmu włoskiego, gdyby Mussolini odgrywał w nim kiedykolwiek równie dużą rolę, jak ta, którą odegrał Józef Piłsudski w Polskiej […]

„Wielka Chwila” – Polska Partia Socjalistyczna wobec zamachu majowego

. Przedstawiamy czytelnikom, pełen entuzjazmu, artykuł zamieszczony w nr 133 z dnia 15 maja 1926 r. w organie PPS „Robotnik”, dotyczący stosunku tej partii do dokonującego się właśnie prawicowego przewrotu, który doprowadził do wprowadzeniu w Polsce brutalnej prawicowej – sanacyjnej dyktatury. Polska Partia Socjalistyczna wciąż widziała wówczas w Piłsudskim człowieka lewicy społecznej, wyrosłego w tradycji […]

Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 1 )

. „Robotnik” nr 131 z 13 maja 1926 r. . Pierwsze wypadki. Przebieg wypadków wczorajszych był następujący: NIEPOKOJĄCE POGŁOSKI. Wczoraj od samego rana rozeszły się pogłoski z jednej strony o napadzie zbrojnym na dom Marszałka Piłsudskiego, a z drugiej — o marszu na Warszawę szeregu oddziałów wojskowych. Mówiono również o rzekomym zaaresztowaniu Marszałka Piłsudskiego; wiadomość […]

Rok 1934. Polała się krew robotnicza. Endecy rozpoczynają walki bratobójcze.

. Polała się krew robotnicza. Endecy rozpoczynają walki bratobójcze „Tydzień Robotnika” 3 czerwca 1934 r. Podczas wyborów w Łodzi bojówkarze endeccy napadli na robotników socjalistycznych rozklejających afisze P.P.S. Jeden z napadniętych Tomczyk padł we krwi przebity polsko – hitlerowskim nożem. Teraz znowu w Warszawie, w centrum dzielnicy robotniczej na Wolskiej banda ONR-u, zamknięta w swoim […]

Policyjne sprawozdanie z działalności Anarchistycznej Federacji Polski z roku 1927

. Sprawozdanie o Anarchistycznej Federacji Polski   Jak wynika z uzyskanych wydawnictw AFP […] organizacja anarchistyczna w Polsce działa w dalszym ciągu w sposób ściśle konspiracyjny, a jak świadczy też „Sprawozdanie Anarchistycznej Federacji Polski z konferencji krajowej, odbytej w dniach 24-26 lipca, 1926” w miejscowości dotąd nieustalonej, stara się wpoić w swych zwolenników zasady programowe i zaznajomić z linią taktyczną w obecnym okresie. Rozpatrując […] szereg zagadnień […]

Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 4 )

. „Robotnik” nr 133 z 15 maja 1926 r. . ZDOBYCIE BELWEDERU. SZCZEGÓŁY ZDOBYCIA BELWEDERU Wojska Marszałka Piłsudskiego o g.5 zajęły Belweder, opuszczony całkowicie przez wojska rządowe, które cofnęły się na Wilanów w rozsypce. Na wieść o zdobyciu Belwederu zapanował w mieście olbrzymi entuzjazm. Tłumy publiczności ruszyły Alejami Ujazdowskimi, witając radośnie zwycięskie oddziały, które udawały […]

Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 3 )

. „Robotnik” nr 132 z 14 maja 1926 r. . DZIEŃ WCZORAJSZY. Dzień wczorajszy był bardzo krwawym i groźnym. Od świtu z godziny na godzinę walka się zaostrzała. Dopiero koło godz. 9-ej wiecz. nastąpiło pewne uspokojenie, które trwało do chwili, w której piszemy (godz. 12-ta w nocy). Główne walki toczyły się w okolicach Podchorążówka — […]

Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 2 )

PORAŻKA WOJSK RZĄDOWYCH. O godzinie 10.30 na płl. Trzech, Krzyży odbyła się potyczka pomiędzy szpicą kawalerii, która wysunęła się z Mokotowskiej ulicy i natknęła się na oddział piechoty Piłsudskiego. Kawaleria rozpoczęła szarżę. Po pierwszym strzale kawaleria cofnęła się O godz. 11-ej w Al. Ujazdowskich kawalerzyści rządowi cofnęli się przed piechotą. Padły strzały, od których padł […]

Zamach majowy.Dzień żałoby. Pogrzeb zabitych żołnierzy i cywilów

Groby ofiar zamachu z 1926 r. na Powązkach ( Wikimedia ) . „Robotnik” nr 136 z 18 maja 1926 r . Smutny dzień powitało wczorajsze słońce majowe; chować miano zabitych podczas ostatnich walk żołnierzy i cywilnych. Już o godzinie 9 odprawiono nabożeństwo żałobne w kościele Ewangelickim przy ul. Królewskiej. O godz. 10 odbyło się nabożeństwo […]

Prokurator Czesław Michałowski o pobycie więźniów w Brześciu

.Prokurator Czesław Michałowski . CO MÓWIŁ W WYWIADACH PRASOWYCH  P. MINISTER MICHAŁOWSKI, ÓWCZESNY PROKURATOR SĄDU OKRĘGOWEGO, O LOSIE WIĘŹNIÓW BRZESKICH? . P. Michałowski, dzisiejszy minister sprawiedliwości, a w okresie Brześcia prokurator Sądu Okręgowego nadzorujący śledztwo w sprawie Brześcia, udzielał prasie „sanacyjnej” parokrotnie wywiadów. Dzisiaj powtarzamy główną treść tych oświadczeń; komentarzy nie dajemy, — prosimy tylko […]

Wiosenne ciągi bezrobotnych

. Autor: „Zeks” „Dookoła Świata” nr 164/165 z 1938 r. . W dawnych czasach, gdy miasta były siedliskiem wszelkich możliwości zarobku i pracy wyglądało to inaczej. Wówczas w pewnych określonych porach roku ruszali na wędrówkę za pracą, za zarobkiem, na ucieczkę przed głodem, zaglądającym do uboższych wiejskich chat – chłopi. Szli „na Saksy” – na […]

Jak żyli więźniowie w Berezie Kartuskiej?

. „Robotnik” nr 349 z 27 września 1934 r. . Jak  żyli więźniowie w  Berezie Kartuskiej? . Niewiele  wiadomości o losie  „izolo­wanych” przedostało się przez odrutowane parkany Berezy Kartuskiej, ale i te wystarczyły, by uwaga ogółu zwróciła się w stronę domeny wojewody Kostka-Biemackiego.  Dzienny  koszt  wyżywie­nia. wynoszący 28 groszy, sprawa więź­nia Nr. 18, jego pobytu […]