09.04.2023
Artykuły W 570 rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika. Stanisław Dziuba . Pragniemy bowiem czynić to, co przystoi ludziom szlachetnym i uczciwym(…) nawet gdyby nam przyszło zginąć. Mikołaj Kopernik w liście do króla Zygmunta. . Tam był, działał i tworzył Mikołaj Kopernik Nazwisko Kopernika jest znane na całym świecie. A, że wstrzymał słońce, ruszył ziemię wie w Polsce każde dziecko, nawet to w […]
31.01.2023
Artykuły Przed Powstaniem Styczniowym – w 160-tą rocznicę jego wybuchuMogiła powstańcza w Kierzu . Stanisław Dziuba . Wojna polsko-rosyjska w latach 1830-31 zwana Powstaniem Listopadowym wygasła. Na nic zdało się bohaterstwo polskiej młodzieży. To konie nadziei na odrodzenie się państwa polskiego, odrzucającego niewolnicze poddaństwo carskiej Rosji. Na ziemiach polskich nastaje ,,czarna noc” zwycięzców. W Królestwie Polskim (pod berłem cara), utworzonym na Kongresie Wiedeńskim w […]
05.01.2023
Artykuły Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 1 ). Dzięki uprzejmości pana prof. dr. hab. Andrzeja Małkiewicza, otrzymaliśmy do publikacji dwa pierwsze rozdziały jego nowej książki ” Geneza wyprawy kijowskiej. Józef Piłsudski wobec Ukrainy do 1820 roku. Studium myśli politycznej”. Ze względu na znaczną objętość tego materiału, podzieliliśmy go na części. Redakcja. . Tekst objęty prawami autorskimi, kopiowanie i publikowanie bez wiedzy i […]
22.12.2022
Artykuły Z Józefem Wybickim po Pomorzu i Wielkopolsce. Stanisław Dziuba . Nie wszyscy wiedzą, że Józef Wybicki, który jest najbardziej znany, jako autor słów Mazurka Dąbrowskiego – to jeden z najwybitniejszych Polaków. Żył i działał jako polityk w ostatnich dziesięcioleciach I Rzeczpospolitej. Był też świadkiem i uczestnikiem historycznych wydarzeń pierwszych dziesiątków lat XIX w. Jakoś w cieniu Mazurka Dąbrowskiego pozostaje wiele innych […]
12.12.2022
Artykuły Gen. Grzegorz Korczyński o wydarzeniach w grudniu 1970 roku w Gdańsku ( II )Gen. Grzegorz Korczyński Gen. Grzegorz Korczyński ( 1916 – 1971 r. ) Działacz komunistyczny, brał udział w wojnie domowej w Hiszpanii, w czasie II wojny światowej wstąpił do francuskiej partyzantki komunistycznej, później przerzucony do Polski. Pełnił wiele funkcji w aparacie władzy PRL, w latach 1946-1948 był wiceministrem bezpieczeństwa publicznego. W latach 1950-1956 był […]
27.10.2022
Artykuły Polski Październik 1956 r. Przemówienie Władysława Gomułki w dniu 24 października. To był pełen nadziei czas, jak okazało się, w bardzo dużej części zawiedzionych. „Polski Październik” nie przyniósł tego co oczekiwała większość Polaków, pozostał symbolem niespełnionych społecznych pragnień. Na naszych łamach będziemy publikować dokumenty, wspomnienia i artykuły na temat wydarzeń roku 1956. Poniżej prezentujemy przemówienie tow. „Wiesława” wygłoszone na Placu Defilad w Warszawie, był to […]
21.10.2022
Artykuły Rok 1956. Adam Uziembło: Jak niegdyś. Adam Uziembło ( 1885 – 1971 ) . Urodził się w Paryżu, natomiast studiował we Lwowie polonistykę i tam też zetknął się z ruchem socjalistycznym, działając w studenckiej organizacji „Promieniści”. W czasach rewolucji 1905 – 1907 wyjechał do Rosji, gdzie brał czynny udział w rewolucji, będąc nawet komendantem milicji w miasteczku Kimry nad Wołgą. […]
19.10.2022
Artykuły Niezapowiedziana wizyta Chruszczowa w Warszawie 19 października 1956 r.. Polski Październik 1956 roku . 19 października 1956 roku przyleciała do Warszawy niezapowiadana delegacja partyjno-państwowa ZSRR pod przewodnictwem tow. Nikity Chruszczowa, oprócz niego w jej składzie byli między innymi: Anastas Mikojan wówczas członek Prezydium Biura Politycznego KC KPZR, i wicepremier; Wiaczesław Mołotow – między innymi minister spraw zagranicznych; Łazar Kaganowicz – członek Prezydium Biura […]
11.10.2022
Artykuły Bitwa pod Lenino. Fakty i dylematy. Gen. Zdzisław Rozbicki . Mija kolejna rocznica bitwy pod Lenino. Wzbudza ona wciąż duże emocje i kontrowersyjne oceny, w tym bardzo krzywdzące tych, którzy brali w niej udział. Rocznica ta skłania właśnie do zabrania głosu o roli tego wydarzenia w najnowszej historii Polski. Spór o jej ocenę, cele, przebieg działań bojowych, a także znaczenie […]
04.10.2022
Historia Morderstwa polskich faszystów na polskich socjalistach. Znów Mogielnica stała się widownia potwornej zbrodni, dokonanej przez polskich faszystów. W poniedziałek 6 b.m. Dwóch uzbrojonych ludzi wtargnęło do sklepu, prowadzonego przez Jana Jasiorowskiego i zamordowało go trzema strzałami. Tow. Jan Jasiorowski był przedwojennym działaczem robotniczym. Jego zamordowanie łączy się bezpośrednio ze zbrodnią, dokonana w czerwcu b. r na braciach Kazimierczakach i ich […]
30.09.2022
Aktualności Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Opowieść o krwawo stłumionym buncie czeladników krawieckich we Wrocławiu, który wybuchł wiosną 1793 roku. Grzegorz Wojciechowski . We Francji już od czterech lat trwała walka nowego burżuazyjnego porządku ze starym feudalnym. Idee polityczne jakie rozprzestrzeniły się w wyniku wybuchu rewolucji francuskiej, rozniosły się niemal po całej Europie, dotarły też do niezwykle konserwatywnych, będących jednym z filarów europejskiego feudalnego porządku społecznego Prus, w tym także na Śląsk. Zaczęły docierać […]
16.09.2022
Artykuły Pacyfikacja w Drzewicy. Dr Mirosław Małecki . Głośnym echem odbiła się pacyfikacja Drzewicy przez oddział Gwardii Ludowej „Lwy” Izraela Ajzenmana vel Kaniewskiego „Julka”, „Lwa”, „Chytrego” nocą z 22 na 23 stycznia 1943 r. Było to dwa miesiące po śmierci zrzuconego na spadochronie z samolotu, wytypowanego przez Stalina na przywódcę, komunisty Pawła Findera i miesiąc po zastrzeleniu jego […]
12.09.2022
Artykuły Siergiej Nieczajew i jego Katechizm RewolucjonistySiergiej Nieczajew w okresie młodości. Grzegorz Wojciechowski . Do dziś toczą się spory, kto jest autorem pewnego szczególnie przerażającego dokumentu, znanego w historii jako „Katechizm rewolucjonisty”. Powszechnie przyjmuje się, że twórcą jego był Siergiej Nieczajew, są też i tacy, którzy autorstwo „katechizmu” przypisują słynnemu rosyjskiemu anarchiście Mikołajowi Bakuninowi, są jeszcze i tacy, którzy uznają, […]
27.08.2022
Artykuły Stan Wojenny we Wrocławiu ( cz.7 ). Krzysztof Małecki ( młodszy), Mirosław Małecki . ROZDZIAŁ IV . . Czas zwątpienia. Po demonstracjach z 31 sierpnia stało się jasne, że władza nie jest w stanie nie dopuścić do zorganizowania dalszych demonstracji. Ale zarazem dzięki koncentracji sił i zdecydowanemu ich użyciu, jest wstanie takie demonstracje zlokalizować i je rozproszyć//1. W samym Wrocławiu […]
27.08.2022
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Lisowczycy w Karkonoszach i Kotlinie Jeleniogórskiej. Grzegorz Wojciechowski . Zygmunt III Waza król Polski, prowadził rozliczne wojny, potrzebował więc pełnowartościowego bitnego wojska, za jego to czasów, w roku 1614, stworzono specyficzną formację lekkiej jazdy, którą od nazwiska jej pierwszego wodza Aleksandra Józefa Lisowskiego herbu Jeż zwano lisowczykami. Specyfiką tej formacji było to, iż jej żołnierze rzadko dostawali żołd, a swoja […]
24.08.2022
Biblioteka Lewicy Zasadnicza myśl polityczna Komuny Paryskiej. ( cz. 1 ). Stanisław Mendelson . Na jednym z kongresów socjalno-demokratycznych w Niemczech przedstawiciel umiarkowanej frakcji wyraził przekonanie, iż ludność robotnicza Paryża w marcu 1871 r. bez potrzeby „wyszła na ulicę”, zamiast spokojnie iść do domów na drzemkę. Zasadniczy błąd w podobnym rozumowaniu jest ten, że ludność paryska w rzeczywistości została zbudzoną ze snu przez prowokacje Thiersa, została wyrwaną i wykolejoną ze […]
01.08.2022
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Kazimierz ] Pużak. Stefan Stamirowski . Przebywałem z Pużakiem w jednej celi w więzieniu w Rawiczu. Zapamiętałem dokładnie jego opowiadania, m.in. jego relację z okresu po wejściu wojsk sowieckich do Polski. Kazimierz Pużak, były poseł na Sejm w latach 1919-1935, sekretarz Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS od roku 1921, przewodniczący Rady Jedności Narodowej w podziemnej Warszawie – był jednym z szesnastu przywódców Polski Podziemnej, których władze […]
26.07.2022
Aktualności Warszawa w ogniu powstania ( cz. 1 ). Zygmunt Zaremba . Czy pamięta ktoś dziś we Francji, że dwa lata temu dnia 24 sierpnia Warszawa powstańcza po zrzuceniu okupacji słała pozdrowienia wyzwolonemu właśnie Paryżowi? Mamy ten tekst przed sobą: „Powstańcza Warszawa do wyzwolonego Paryża. Jesteśmy dumni, że nasi lotnicy i żołnierze z polskiej dywizji pancernej biorą udział w bitwie, która doprowadziła do tego zwycięstwa. Wyzwolenie […]
06.07.2022
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku. Masakra w Świdnicy. Grzegorz Wojciechowski . Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku obfitowała w wiele dramatycznych wydarzeń, jednym z takich momentów są wypadki w Świdnicy, do jakich doszło 31 lipca 1848 roku i w dniach następnych, w historii zdarzenie to nosi nazwę „masakry świdnickiej”. Świdnica, jak wiele innych śląskich miast już od kilku lat przed wybuchem Wiosny Ludów […]
30.06.2022
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Neandertalczycy – pierwsi mieszkańcy WrocławiaGrzegorz Wojciechowski Było to bodaj w roku 1971, gdy jak młody chłopak, kończący akurat szkołę podstawową, zafascynowałem się geologią, a w szczególności paleontologią i paleoantropologią. Łaziłem wszędzie gdzie były jakieś wykopki i oglądałem je patrząc czy nie ma czegoś ciekawego. Kiedyś przechodząc koło wiaduktu kolejowego, przy dzisiejszej ulicy Hallera, a wcześniej Przodowników […]
15.06.2022
Artykuły Józef Piłsudski. Jak stałem się socjalistą?Józef Piłsudski JAK STAŁEM SIĘ SOCJALISTĄ Nazwałem siebie socjalistą w roku 1884-ym. Mówię — nazwałem, bo nie oznaczało to wcale nabycia niezłomnych i utrwalonych przekonań o słuszności idei socjalistycznej. Byłem wówczas w gimnazjum wileńskiem, należałem do kółka „Spójnia”, zawiązanego kilka lat przedtem, i razem ze swymi kolegami uległem modzie socjalistycznej, którą nam przywieźli starsi […]
06.06.2022
Artykuły Wyścig w poszukiwaniu niemieckiego uranu. Grzegorz Wojciechowski . O tym, że III Rzesza prowadzi badania nad bronią nuklearną, było powszechnie wiadome, ale zarówno w roku 1944 jak i 1945 nikt z aliantów nie znał stanu tych badań. Nie wiedziano, w jakim stadium prac znajdują się Niemcy, co było dla aliantów dużym zmartwieniem. W celu rozpoznania niemieckiego stanu badań nad bombą […]
12.05.2022
Artykuły Sanacyjny ideał wychowania młodzieży. Dr Mirosław Małecki . Po zwycięstwie w Zamachu Majowym 1926 roku, przed obozem Józefa Piłsudskiego stanął problem, w jakim duchu wychowywać młodzież. Odpowiedzi na to pytanie podjął się Adam Skwarczyński /1. Zdawał on sobie sprawę że temu celowi służyć powinny także inne działania , takie jak :przebudowa ustroju szkolnego i zmiana treści nauczania […]
08.05.2022
Aktualności Dlaczego polska flaga nie zawisła nad Bramą BrandenburskąJózef Paczkowski urodził się na Ukrainie, następnie został wcielony do Armii Czerwonej, a później do 2 Armii Wojska Polskiego, z którą dotarł aż do Berlina
24.02.2022
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Kryzys kubański czyli jak Chruszczow chciał wpuścić Kennedy’emu jeża w gacie.Grzegorz Wojciechowski Początek lat sześćdziesiątych XX wieku, powszechnie uważany jest za okres szczytowy „zimnej wojny”. Wówczas to doszło do dwóch niezwykle istotnych incydentów, najpierw w sierpniu 1961 roku, praktycznie w ciągu jednego dnia wyrósł w Berlinie mur, który odgrodził od siebie dwa światy. Rok później doszło do najbardziej dramatycznego incydentu jakim bez wątpienia był […]
02.11.2021
Artykuły 77 rocznica bohaterskiej śmierci Konstantego „Kostka” Jagiełły. 77 rocznica bohaterskiej śmierci Konstantego „Kostka” Jagiełły w Łękach-Zasolu. . 27.10.2021r. Działacz OM TUR, Czerwonego Harcerstwa i PPS. Dowódca oddziału Bojowego Oświęcim. Więzień i organizator ucieczek z KL Auschwitz Birkenau. Organizator ruchu oporu na terenie Gminy Brzeszcze. Stowarzyszenie „Pokolenia” niestety bez pomocy władz Gminy, zorganizowało uroczystości poświęcone tym wydarzeniom. Uprzątnięto i oflagowano czerwonymi i […]
18.09.2021
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Jak branka Roksolana uwiodła sułtana SulejmanaGrzegorz Wojciechowski W roku 1520 do sułtańskiego haremu trafiła młoda licząca zaledwie 15 lat dziewczyna, córka popa Hawryły Lisowskiego z Rohatyna, wówczas należącego do Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a dziś do Ukrainy. Od młodości nie wyróżniała się specjalną urodą, a można powiedzieć, że była dziewczyną przeciętnie powabną, szczególnie uwagę zwracał jej wyjątkowo długi nos, […]
12.06.2021
Artykuły O trudnej historii Kresów RP i nie tylko.. Monika Strączek . Do 1944 r. mieszkałam na Wołyniu. Moja najbliższa rodzina życie zawdzięcza uczciwemu Ukraińcowi, który pewnego lipcowego poranka 1943 r. ostrzegł rodziców przed śmiertelnym zagrożeniem ze strony podburzonych ukraińskich mieszkańców sąsiedniej wsi Ośmigowicze, położonej wpowiecie kowelskim. Wspomniany Ukrainiec wracał z zebrania, na którym pop miejscowej cerkwi uświadamiał zebranych, że zabicie Lacha i […]
19.04.2021
Artykuły Rok po rzezi Ghetta. Prezentujemy naszym czytelnikom artykuł, który ukazał się w czerwcu 1944 roku w pepesowskim „Robotniku w Walce”, dotyczy on „politycznej pożywki” polskiego antysemityzmu. We współczesnej nam Polsce ludności żydowskiej już prawie nie ma, ale antysemityzm pozostał w politycznym sercu znacznej części polskiej prawicy, która obecnie upatrzyła sobie za wroga inne mniejszości – seksualną oraz emigrantów. […]
21.03.2021
Artykuły STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU ( cz.6 ). Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . ROZDZIAŁ III WIOSNA NASZA BILANS ZYSKÓW I STRAT PO PIERWSZYM STARCIU Po upływie pierwszego tygodnia od wprowadzenia stanu wojennego, widocznym stał się fakt sukcesu przy jego realizacji. Władza odzyskała możliwość pełnej działalności zarówno w sferze politycznej, jak i gospodarczej. Opór zbuntowanych załóg w zakładach […]
06.03.2021
Artykuły Stan wojenny we Wrocławiu (cz.5). Krzysztof Małecki (Młodszy), Mirosław Małecki . RAPORTY DO STRUKTUR PZPR O SYTUACJI STRAJKOWEJ . Aby uzyskać dokładny obraz pierwszych dni stanu wojennego, musimy zacytować sprawozdanie Komitetu Wojewódzkiego PZPR we Wrocławiu składane do Komitetu Centralnego PZPR. Zachowały się te, które datowane są począwszy od 17 grudnia. Znajdują się ona w Zakładzie Dokumentacji i Badań […]
27.02.2021
Artykuły Stan Wojenny we Wrocławiu cz. 4. Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . ROZDZIAŁ II ZIMA WASZA WPROWADZENIE STANU WOJENNEGO WE WROCŁAWIU . Stan wojenny w Polsce był operacją starannie przygotowaną i zaplanowaną, w najdrobniejszych szczegółach. Powodem wprowadzenia stanu wojennego był widoczny rozkład struktur władzy partyjno – państwowej, pogłębiającego się chaosu w gospodarce – a co […]
07.02.2021
Artykuły STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU (cz.3). Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . WYBUCH NIEZADOWOLENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE Iskrą która uruchomiła wybuch społeczny w Polsce, była próba podwyżki cen na niektóre gatunki mięsa . Miała zostać wprowadzona z dniem 1 lipca 1980 r. Już 1 lipca rozpoczęły się strajki w niektórych zakładach pracy. W związku z tym, że władze nie […]
07.02.2021
Artykuły STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU ( cz.2). Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . Rozdział I . DROGA DO STANU WOJENNEGO . SYTUACJA SPOŁECZNO – EKONOMICZA W LATACH SIEDEMDZIESIĄTYCH XX WIEKU . 19 grudnia 1970 roku, w wyniku robotniczej rewolty na Wybrzeżu, został zmuszony do ustąpienia, po 14 latach i 2 miesiącach sprawowania władzy, Władysław Gomułka. Dla coraz większej […]
12.01.2021
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Czy Karkonosze to Góry Wandalskie?. Grzegorz Wojciechowski . Kasjusz Dion urodził się w Nikai w Bitynii, leżącej na terenie dzisiejszej Turcji, przypuszczalnie w roku 155 ( podawane są i inne daty jego urodzenia, jak np. 163 lub 164 ), był senatorem rzymskim, pretorem i dwukrotnie konsulem, ale znany nam jest głównie jako autor księgi „Historia Romana” . W […]
06.01.2021
Artykuły Obergefreiter Hans Gabler. Rafał Rogalski . Od końca 1942 r. (po ucieczce z getta) mieszkałem w Warszawie przy ul. Badowskiej 21, na Sielcach. Wybuchło powstanie. W mojej okolicy szalało Waffen-SS, rozstrzeliwując młodych mężczyzn, więc przebrany w strój damski uciekłem z grupą kobiet. Ukrywaliśmy się przez kilka dni w parterowym domku w sąsiedztwie. Stamtąd Niemcy zabrali mnie do koszar, które mieściły się w klasztorze sióstr nazaretanek […]
12.12.2020
Artykuły Juana Castro Ruz – siostra Fidela. Grzegorz Wojciechowski . Fidel Castro pochodził z zamożnej, i wielodzietnej rodziny, był jednym z siedmiu nieślubnych dzieci Ángela Castro y Argiz oraz jego partnerki, a właściwie kochanki, ponieważ Castro był wówczas w związku małżeńskim z Marią Luisą Argote, Riny Ruz Gonzalez. Rodzeństwem z tego związku byli dwaj bracia: Ramon i Raul oraz cztery siostry: […]
03.11.2020
Artykuły 103 rocznica Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej. prof. dr hab. Zbigniew Wiktor . Aktualnie w Polsce kategoria rewolucja socjalistyczna a szczególnie Rewolucja Październikowa jest przemilczana lub przekręca się jej znaczenie w podręcznikach a nawet w licznych pracach naukowych („przewrót bolszewicki”, „ruchawka” itd.). Doszło do tego, że faktycznie pojęcie to jest prawnie zakazane, a można go używać, jeśli o Rewolucji Październikowej czy […]
12.10.2020
Artykuły Pamiętnik z wojny na San Domingo. PAMIĘTNIKI JAKUBA FILIPA KIERZKOWSKIEGO. KAPITANA WOJSKA FRANCUSKIEGO, KAWALERA KRZYŻA LEGII HONOROWEJ, A NA OSTATKU MAJORA WOJSKA POLSKIEGO 1831 ROKU, WARSZAWA 1903. . Przybijamy do San Domingo. Wylądowanie i walki nasze z murzynami. Generał Leclerc dowódca na San Domingo umiera, Rochambeau następca tyrana. Dessalines i Krzysztof jenerałowie przechodzą do murzynów, którzy dopuszczają się […]
10.10.2020
Artykuły Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 6 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Piłsudski, mówiąc na zjeździe w Wiedniu o „braniu przykładu”,z pewnością nie zamierzał domagać się takiej autonomii dla Polaków, chyba tylko przejściowo, w drodze ku niepodległości, która była dla niego podstawowym celem. Ale był świadomy, że w przyszłej niepodległej Polsce będą problemy etniczne i być może traktował pomysły „autonomii” […]
10.10.2020
Artykuły Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 5 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Rozdział II. Droga do niepodległości . Dotychczasowa aktywność Piłsudskiego skupiała się na organizowaniu działań partii, zwłaszcza w zakresie wydawniczym i na publicystyce. Pisał wiele o walce z zaborcą, ale w formie ogólnej. Wyjątkowo w 1895 r. zwrócił uwagę, że strajkami niepodległości się nie uzyska, trzeba o nią walczyć […]
09.10.2020
Artykuły Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 4 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Ale i on niekiedy ulegał oszustwom carskiej propagandy. Pisał np., że „prawie połowa” mieszkańców Imperium „jest pochodzenia nierosyjskiego” [145]. Rzeczywistość była dla władz państwa jeszcze trudniejsza. Zgodnie z wynikami spisu ludności z 1897 r. Rosjanie stanowili tylko 44% mieszkańców państwa, więc nie „prawie połowa”, ale ponad połowa mieszkańców […]
08.10.2020
Artykuły Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 3 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . W 1900 r. z inicjatywy części dawnych członków ZUBDO założono w Charkowie Rewolucyjną Partię Ukrainy (RUP), pierwszą socjalistyczną partię tego narodu. Obok radykalnych żądań socjalnych wysuwała hasło narodowo-terytorialnej autonomii Ukrainy w obrębie Imperium Rosyjskiego – „Od Karpat aż do Kaukazu”, na warunkach Ugody Perejasławskiej z 1654 r. Ugodę […]
07.10.2020
Artykuły Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz.2 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Rozdział I . Razem przeciw caratowi . Józef Piłsudski urodził się w 1867 r. w Zułowie (dziś: Zalavas) w pobliżu Wilna, pochodził z szeroko rozumianych Kresów Wschodnich, z rodziny drobnej szlachty. Jego ojciec był podczas powstania styczniowego jednym z komisarzy Rządu Narodowego na Litwie. Wkrótce po przyjściu na […]
30.09.2020
Artykuły Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Voodoo – religia buntu czarnych niewolników na Haiti. Grzegorz Wojciechowski . Religia voodoo jest swoistym fenomenem, przetrwała ona w sercach czarnych mieszkańców Haiti, mimo bezwzględnej chrystianizacji, której poddawano niewolników przybyłych z Afryki do katorżniczej pracy na tej wówczas francuskiej kolonii. Cały system XVIII wiecznego niewolnictwa na Antylach opierał się na stworzeniu takich warunków, aby jednostkę odseparować od jej dawnych korzeni. Już w […]
30.09.2020
Artykuły O mediach i polityce historycznej. . Z Maciejem Wiśniowskim redaktorem naczelnym portalu strajk.eu rozmawia Piotr Lewandowski. . Dlaczego w Polsce po 1989, szeroko pojęta lewica uciekała przed dyskusją na temat historii najnowszej? Dlaczego pozwoliła na wymazanie PRL z kart historii? Dlaczego nie broniła reform rolnych, oświatowych czy odbudowy kraju z powojennych zgliszczy? Czy naprawdę niczego nie osiągnęliśmy jako społeczeństwo […]
28.09.2020
Artykuły Polityka historyczna, czyli współczesny „Rok 1984”. . Piotr Ciszewski Kto rządzi przeszłością, w tego rękach jest przyszłość; kto rządzi teraźniejszością, w tego rękach jest przeszłość. George Orwell „Rok 1984” . Już samo określenie „polityka historyczna”, robiące ostatnio zawrotna karierę wśród polityków oraz w mediach, powinno budzić skojarzenia z orwellowską antyutopią. Coraz więcej polskich instytucji traktuje „Rok 1984” nie […]
13.09.2020
Artykuły Tajemnice Oświęcimia. Adam Ciołkosz . Niedawna dwudziesta rocznica zgonu Adama Rysiewicza, pseudonim Teodor przywiodła na myśl szereg zagadnień związanych z hitlerowską katownią obozu w Oświęcimiu i z akcją pomocy dla więźniów tego obozu. Głucho o tych sprawach w publicystyce i historiografii reżymowej, chociaż był to wielkiego znaczenia odcinek polskiego oporu i walki z hitlerowskim faszyzmem. Wielki czas aby zapełnić lukę. Wielki czas, by tajemnice […]
10.09.2020
Historia Walka o niepodległość i jej wyniki na ziemiach polskich w latach 1917-1918. ( cz. 3. ). Prof. Zbigniew Wiktor Uniwersytet Wrocławski 4. Wojna polsko-radziecka 1919-1920 . O polityce międzynarodowej odrodzonej Polski decydowały klasy panujące w Polsce i ówczesnej Europie. Granice nowego państwa i jego ustrój polityczny określił Układ Wersalski z czerwca 1919 r. i tzw. mała konstytucja. Na zachodzie miały być przywrócone granice przedrozbiorowe, Na Śląsku, Warmii i […]
10.09.2020
Historia Walka o niepodległość i jej wyniki na ziemiach polskich w latach 1917-1920 ( cz.2 )Tablica upamiętniająca pierwsze posiedzenie Żyrardowskiej Rady Delegatów Robotniczych. . Prof. Zbigniew Wiktor Uniwersytet Wrocławski . 2. Walki strajkowe i demonstracje w 1918 r. Na wzrost fali strajków na ziemiach polskich duży wpływ miała sytuacja rewolucyjna w Rosji. Już na wiosnę 1917 r. sytuacja w zakładach pracy była napięta. W Warszawie w maju strajkowali robotnicy […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Komuna Paryska ( cz. 2 ). 28 marca na koniec kilkaset tysięcy ludu zebranego na placu przed ratuszem krzykiem radości „Vive la Commune!” zwiastowało pojawienie się Komuny. Historia po raz pierwszy ujrzała podobne zgromadzenie! Ciało wyborcze bez nacisku z góry, swobodnie przez lud wybrane, przeważnie z dzieci ludu, z robotników paryskich złożone, świadomie i szczerze interesom ludu poświęcone. W tym jej charakterze leży wybitny […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Zasadnicza myśl polityczna Komuny Paryskiej. ( Cz. 2 ). Stanisław Mendelson . Bezwarunkowo Komuna dała przykład „rządów robotniczych” nie tylko tym, że wysunęła naprzód personel robotniczy, któremu oddaliśmy hołd w naszej pracy, ale, co ważniejsze, energiczną obronę interesów pracy. Pozwolimy sobie atoli nadmienić, że demokracja mieszczańska w odezwach Związku Narodowego Izb Syndykalnych daleko jaśniej i dobitniej określiła zadania autonomii i zarysowała jej pole działalności. I nie dziw: […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Komuna Paryska ( cz. 1 ). „Równość nr 6 – 7 ( marzec – kwiecień 1880 r. ) . Wśród wielkich wypadków drugiej połowy bieżącego stulecia, wśród krwawych wojen zaborczych i powstań całych ludów, dopominających się z bronią w ręku o swą niepodległość, zarysowuje się odmiennego charakteru walka – Komuna Paryska. Ponad Sadową i Gravelotte wznosi się ona wysoko nowością swej idei, szlachetnością i wielkością swych […]
21.08.2020
Historia Żołnierze wykleci czy przeklęci cz. III.. Prof. dr hab. Zbigniew Wiktor . Obecnie tym aktom terroru niektórzy nadają wielkie cechy bohaterstwa, gdyż nie poddali się, byli niezłomni i do końca walczyli z „nowym okupantem” i jego „pachołkami”. Nic bardziej błędnego, akty te są i pozostają zbrodniami, a próby ich zafałszowania są wyrazem obłudy historycznej i wprowadzania w błąd opinii publicznej. […]
18.08.2020
Historia Żołnierze wykleci czy przeklęci cz. II.Na zdjęciu Romuald Rajs – „Bury” . Prof. zw. dr hab. Zbigniew Wiktor Emeryt. Prof. Uniwersytetu Wrocławskiego . Niniejszy tekst otrzymaliśmy, z przeznaczeniem do publikacji, z Dolnośląskiego Oddziału Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego. Ze względu na znaczną jego objętość, aby ułatwić czytelnikom zapoznanie się z nim, podzieliliśmy go n cztery części. Redakcja „LDŚl” . […]
18.08.2020
Artykuły Żołnierze wyklęci czy przeklęci cz. I.. Prof. zw. dr hab. Zbigniew Wiktor Emeryt. Prof. Uniwersytetu Wrocławskiego . Niniejszy tekst otrzymaliśmy, z przeznaczeniem do publikacji, z Dolnośląskiego Oddziału Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego. Ze względu na znaczną jego objętość, aby ułatwić czytelnikom zapoznanie się z nim podzieliliśmy go n cztery części. Redakcia „LDŚl” . W lutym 2011 r. prezydent B. […]
15.08.2020
Historia Tajemnica mistrza Gutenberga. W. Zambrzycki . ( „Naokoło Świata” nr 55 listopad 1928 r. ) . Powszechnie panuje przekonanie, że ojcem sztuki drukarskiej jest Johannes Gutenberg z Moguncji. Nie mniej jednak istnieje i inna, holenderska wersja, dotycząca autorstwa tego wynalazku, według niej pierwszym był pewien księgarz z miasta Haarlem Wawrzyniec ( Laurentius ) Coster. Cała historia, jak […]
02.08.2020
Biblioteka Lewicy „Mniejsze zło” – Hitler. „Nowe Życie” nr 12 z 30 czerwca 1939 r. Emanuel Szerer . Jesteśmy obecnie świadkami osobliwego zjawiska. Nasi ultra-„narodowi” patrioci wyłażą wprost ze skóry, by wykazać, że wrogiem Polski jest nie Hitler i nie hitleryzm, ale w ogóle Niemcy. Ba, w swoim nacjonalistycznym zaślepieniu doszli ci ludzie nawet do tego, że głoszą już, iż dla Polski LEPSZY […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Antoni ] Zdanowski. Stefan Stamirowski . Wśród działaczy socjalistycznych, aresztowanych przez bezpiekę w czerwcu 1947 roku pod pozorem wykrycia „kierowniczego centrum WRN”, znajdował sie Antoni Zdanowski. Jak wiadomo, Zdanowski, wybitny przywódca robotniczego ruchu zawodowego, był przez długie lata sekretarzem generalnym Związku Robotników Przemysłu Tytoniowego, ponadto redaktorem „Robotniczego Przeglądu Gospodarczego”, oficjalnego miesięcznika Komisji Centralnej Związku Zawodowych oraz zastępcą sekretarza […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Józef ] Dzięgielewski. Stefan Stamirowski . [ Na zdjęciu Józef Dzięgielewski ] W dniu 19 listopada 1948 roku Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyrok w tzw. sprawie WRN. Był to właściwie proces wytoczony Polskiej Partii Socjalistycznej. Sześciu było oskarżonych, sześciu zostało skazanych: Kazimierz Pużak i Tadeusz Szturm de Sztrem na 10 lat więzienia, po zastosowaniu amnestii złagodzono im karę […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Aleksander Sulkiewicz ( 1867 – 1916 ). Jan Cynarski ( Krzesławski ) . ALEKSANDER SULKIEWICZ (1867-1916) (pseudonimy: Michał, Mały, Tatar, Kizia, Robert, Smolak, Przybylski) [1937] . Aleksander Sulkiewicz (ściślej mówiąc Iskander Mirza Duzman Beg Sulkiewicz) urodził się 8 grudnia 1867 roku na Suwalszczyźnie w Skirsobolach, w rodzinie mahometańskiej, z rodziców Aleksandra i Rozalii z Kryczyńskich. Pochodził z muzułmańskich Tatarów, od końca średniowiecza osiadłych w Polsce, spolszczonych od dawna, […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Ze wspomnień o Aleksandrze Sulkiewiczu ( tow. Michale ). Jan Cynarski ( Krzesławski ) Jedną z najbardziej legendarnych postaci dawnej przedwojennej PPS jest bezspornie tow. Michał (zwany inaczej Michałem Czarnym albo Tatarem). Kto z PPS-owców nie znał i nie pamięta tego arcykonspiratora, od którego tylu młodych uczyło się sztuki konspiracji? Dzisiaj, gdy zwłoki jego uroczyście przywieziono do Warszawy z pobojowiska ma Wołyniu, jego postać staje w pamięci […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Pużak. Szkic życiorysu ( cz. II ). Zygmunt Zaremba . W październiku 1918 roku Kazimierz Pużak jest już na gruncie warszawskim. Wchłania go od razu wir przygotowań do zrzucenia okupacji niemieckiej i powołania Pierwszego Rządu Ludowego w Lublinie. W grudniu tegoż roku pierwszy jawny zjazd PPS w Warszawie powołał go do Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. Przy wyborach do Sejmu Ustawodawczego Pużak został wybrany na posła […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Pużak. Szkic życiorysu ( cz. I ). Zygmunt Zaremba . Na przedmieściu Tarnopola, w rozłożystej gospodarskiej chacie, krytej słomą, 26 sierpnia 1883 roku, właścicielom gospodarstwa, Wojciechowi Pużakowi i jego żonie, Ukraińce, Marceli z Hrycynów, urodził się syn. Nadali mu imię Kazimierz. Wychowali, jak starczyło środków. Nie było ich za wiele, ale mieli ambicję dania chłopakowi wykształcenia. Posyłali do szkoły początkowej, potem do gimnazjum. Młody […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Tajny komunikat KPP. Przygważdżamy komunistyczne oszczerstwa. Zygmunt Zaremba . Od kilku tygodni w kolach robotniczych rozchodziła się wiadomość o sensacyjnym komunikacie Kompartii w sprawie Tadeusza Żarskiego. Komunikat miał być „wewnętrzny”, dla członków KPP, ale dziwnym trafem o treści jego szeroko informowano, szczególnie pepesowców. Informacje te, szerzone przez komunistów, przybierały coraz bardziej fantastyczną postać oskarżeń pod adresem czołowych działaczy PPS, których jakoby Żarski miał „sypać”. […]
30.07.2020
Biblioteka Lewicy Czerwone Harcerstwo TURWładysław Uziembło . Czerwone Harcerstwo powstało w Polsce w 1926 roku jako przeciwwaga ZHP, przechodzącego coraz wyraźniej na prawicowe pozycje. W miesięczniku „Gromada” pisał na ten temat przewodniczący Czerwonego Harcerstwa Stanisław Dubois: „W roku 1919 harcerstwo w pogoni za korzyściami płynącymi z aparatu państwowego, opanowanego przez endecję (a obecnie przez sanację), poczęło żeglować do obozu polskiej reakcji, w którym poczuło się dobrze, bo […]
30.07.2020
Artykuły W „Robotniku” na Wareckiej. Józef Tadeusz Mieszkowski . W mieszkaniu [ Stanisława ] Dubois na flory zasadniczo zbierali sie tylko uczestnicy koła samokształceniowego Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, natomiast większość innych zebrań organizacyjnych tudzież wszelkie czynności ZNMS dopełniały się w dwóch innych punktach Warszawy, mianowicie w domach na Wareckiej 7 i w Alejach Jerozolimskich 6 Oba te domy winienem […]
29.07.2020
Historia Warszawa w ogniu powstania ( cz. II ). Zygmunt Zaremba . Społeczne i polityczne cele powstania . W ciągu czterech lat konspiracji wypracowany został społeczny i polityczny program Polski Podziemnej. Znalazły w nim wyraz te wszystkie przemiany społeczne i polityczne, które przyniosła wojna i okupacja, narzucając wszystkim konieczność realizowania gospodarki i polityki, jakie dotychczas głosiła tylko demokracja pod przewodem partii socjalistycznej. Tuż przed powstaniem, 26 lipca, zasady te […]
29.07.2020
Artykuły ONR pod pręgierzem. „Robotnik w walce” nr 7 z 5 grudnia 1943 r. . Grupki „narodowo-radykalne”, zachęcone pierwotnymi sukcesami Mussoliniego i Hitlera, pozostały wierne swym zasadom skrajnego nacjonalizmu, zaborczości i taktyce sięgania po władzę przy pomocy bezceremonialnej demagogii, wspieranej przez bojówki. Ten hitlerowski pomiot w samym zaraniu konspiracji rozpoczął kampanię tak plugawą i graniczącą z denuncjatorstwem, że przyjęliśmy zasadę po prostu niereagowania […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Tragedia polskiego lasu. Zygmunt Zaremba . Polski las ma swoją bohaterską i romantyczną tradycję. Krył swymi konarami oddziały powstańców 1863 roku, udzielał pewnej ostoi partyzantce Armii Krajowej w ostatniej epoce. Jest ciągle otwarty dla wszystkich, którym stało się ciasno na ulicach miast czy na drogach wsi polskich. Ku niemu zwracają się oczy, gdy ginie ostatnia nadzieja normalnego urządzenia […]
28.07.2020
Historia POWSTANIE DAGESTAŃSKIE 1877 roku. P. Żukowski . Tekst, który prezentujemy został opublikowany w miesięczniku „Przeszłość” ( nr 9 z 1935 r. ); jego autorem jest P. Żukowski – niestety nie udało się na razie ustalić nic istotnego o jego autorze. Artykuł pisany jest dość ubogim językiem i chaotycznie, nie mniej jednak przedstawia istotną wartość poznawczą, mało jest bowiem […]
14.07.2020
Artykuły „Zimmermanniada” na Uniwersytecie Jagiellońskim, czyli wojna o „Moją Babę” 1910-1911 ( II )Demonstracya przeciw ks. Zimmermannowi. . Młodzież akademicka przeciw agitatorowi na katedrze uniwersyteckiej. . Niedopuszczenie do pierwszego wykładu ks. Zimmermanna. — Protest przeciw fałszowaniu nauki. . ( Pisownia według oryginału ) . Młodzież uniwersytetu krakowskiego urządziła wczoraj demonstracyę przeciw wykładom ks. Kazimierza Zimmermanna, świeżo zamianowanego profesora „ nauk (!?) chrześcijańsko – społecznych“ (?!). A żeby zrozumieć […]
06.07.2020
Artykuły Początki konspiracji narodowej w powiecie opoczyńskim. Dr Mirosław Małecki . Z dziejów konspiracyjnego Ruchu Narodowego. Początek konspiracji narodowej w powiecie opoczyńskim. . Od lat przedwojennych na terenie ówczesnego powiatu opoczyńskiego, prężnie rozwijał się ruch narodowy. Dominował on na terenie całego powiatu ,na którym działał Władysław Pacholczyk. Ten urodzony w 1903 roku w Jeżowie powiat Końskie, działacz Stronnictwa […]
29.06.2020
Artykuły „Wielki, genialny, majestatyczny”. Stalinowski obłęd w Sowietach. W roku 1935 „Tydzień Robotnika” pisał o VII Wszechzwiązkowym Zjeździe Rad i kulcie jednostki tow. Józefa Stalina, przedstawiając pewne przykłady niewiarygodnej wręcz miłości do wodza Kraju Rad. Warto przeczytać mogą nadejść podobne czasy. Kto wie? Redakcja . „Tydzień Robotnika” nr 15 z 17 marca 1935 r. . Robotnicy polscy oceniają dobrze wielki, rewolucyjny wysiłek […]
29.06.2020
Historia Stefan Żeromski podczas rewolucji 1905 roku. Jan Krzesławski [ Wspomnienie ] . O. Żeromskim po upływie dziesięciu lat od jego śmierci dużo pisano – nie tyle o jego twórczości, co o życiu. Niektórzy usiłują zeń uczynić reakcjonistę ! twierdzą, że ewolucja jego poglądów szła ku nacjonalizmowi. Przeczy temu „Przedwiośnie”, ostatni akord jego twórczości, ostatnie ’Ostrzeżenie przed zbliżającą się może burzą. […]
