Historia

[ PPS ] Nasz stosunek do Józefa Piłsudskiego

Józef Piłsudski – obraz Bolesława Barbackiego . „Robotnik nr 278 z 1 października 1929 r. . Mieczysław Niedziałkowski . Pewien okres dziejów socjalizmu polskiego jest bezsprzecznie związany z nazwiskiem Józefa Piłsudskiego tak samo, jak nazwisko Mussoliniego byłoby związane z historią socjalizmu włoskiego, gdyby Mussolini odgrywał w nim kiedykolwiek równie dużą rolę, jak ta, którą odegrał Józef Piłsudski w Polskiej […]

Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 1 )

. „Robotnik” nr 131 z 13 maja 1926 r. . Pierwsze wypadki. Przebieg wypadków wczorajszych był następujący: NIEPOKOJĄCE POGŁOSKI. Wczoraj od samego rana rozeszły się pogłoski z jednej strony o napadzie zbrojnym na dom Marszałka Piłsudskiego, a z drugiej — o marszu na Warszawę szeregu oddziałów wojskowych. Mówiono również o rzekomym zaaresztowaniu Marszałka Piłsudskiego; wiadomość […]

75 rocznica kapitulacji stolicy III Rzeszy. W zdobytym Berlinie -wspomnienia

Longin Wojciechowski   Prezentujemy wspomnienia wrocławskiego dziennikarza red. Longina Wojciechowskiego ( 1926-2011 ), który w roku 1945, jako dziewiętnastoletni młody człowiek, wracając z robót przymusowych w Niemczech znalazł się w Berlinie. Redakcja                                           […] Szliśmy teraz już uliczkami o gęstej zabudowie. Coraz więcej było dużych solidnych gmachów i osiedli mieszkaniowych, przypominających niemieckie bloki […]

TARGOWICA

. Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz   Targowica   Wprowadzenie w życie postanowień Konstytucji 3 Maja uniemożliwił kataklizm lat 1792-95. 9 stycznia 1792 r. (według kalendarza juliańskiego 29 grudnia 1791 r.) przedstawiciele carycy i sułtana zawarli pokój w Jassach w Mołdawii, który wzmacniał pozycję Rosji nad Morzem Czarnym, na Kaukazie i na Bałkanach. Potwierdził wcześniejsze […]

Bohater getta – kawaler Virtuti Militari

. Lucjan Blit . „Wódz Naczelny nadał 18 lutego 1944 roku pośmiertnie srebrny Krzyż Virtuti Militari inż. Michałowi Klepfiszowi z Warszawy”. Ten krzyż nie zawiśnie na jego grobie. Grób ten pozostanie nieznany, jak prawie wszystkie groby żołnierzy wielkiej Armii Podziemnej w Kraju. Dziwnie, jak sława szła za młodym Michałem. A on sam był zaprzeczeniem wszelkiej za nią pogoni. […]

Shangri-La

. Andrzej Małkiewicz .   Poniższy tekst nie dotyczy bezpośrednio obecnej wojny, ale pokazuje problemy z interpretacją informacji dotyczących jej przebiegu. Po japońskim ataku na Pearl Harbour w grudniu 1941 r. Amerykanie już 18 kwietnia 1942 r. dokonali pierwszego bombardowania Tokio. Nie miało wielkiego znaczenia militarnego, ale ogromne – propagandowe. W Japonii wzbudziło strach i […]

W 570 rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika

. Stanisław Dziuba . Pragniemy bowiem czynić to, co przystoi ludziom szlachetnym i uczciwym(…) nawet gdyby nam przyszło zginąć. Mikołaj Kopernik w liście do króla Zygmunta. . Tam był, działał i tworzył Mikołaj Kopernik Nazwisko Kopernika jest znane na całym świecie. A, że wstrzymał słońce, ruszył ziemię wie w Polsce każde dziecko, nawet to w […]

O Akcji „Wisła” inaczej

. Faszyzmu nie wyróżnia liczba jego ofiar, lecz sposób ich zabijania. Jean-Paul Sartre . Akcja „Wisła”, (także – operacja „Wisła”) to akcja pacyfikacyjna o charakterze wojskowym przeprowadzona w latach 1947–1950 przez struktury państwowe Polski Ludowej przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii (a także Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów) działającej na terytorium RP, w celu odcięcia jej oddziałów od naturalnego zaplecza. Polegała na masowym wysiedleniu ludności cywilnej z […]

Wielka ucieczka z Festung Breslau

. Grzegorz  Wojciechowski  . 12 stycznia 1945 roku, z radzieckiego przyczółka pod Baranowem Sandomierskim, ruszyła w kierunku Berlina ofensywa radziecka, która w historii nosi nazwę operacji wiślańsko – odrzańskiej. Stalin do tego decydującego uderzenia kazał zgromadzić 2 200 000 żołnierzy; 36 000 dział i moździerzy; 6460 czołgów i samobieżnych dział pancernych, z powietrza miały atakować […]

Przed Powstaniem Styczniowym – w 160-tą rocznicę jego wybuchu

Mogiła powstańcza w Kierzu . Stanisław Dziuba . Wojna polsko-rosyjska w latach 1830-31 zwana Powstaniem Listopadowym wygasła. Na nic zdało się bohaterstwo polskiej młodzieży. To konie nadziei na odrodzenie się państwa polskiego, odrzucającego niewolnicze poddaństwo carskiej Rosji. Na ziemiach polskich nastaje ,,czarna noc” zwycięzców. W Królestwie Polskim (pod berłem cara), utworzonym na Kongresie Wiedeńskim w […]

Gen. Grzegorz Korczyński o wydarzeniach w grudniu 1970 roku w Gdańsku ( II )

Gen. Grzegorz Korczyński   Gen. Grzegorz Korczyński ( 1916 – 1971 r. )   Działacz komunistyczny, brał udział w wojnie domowej w Hiszpanii, w czasie II wojny światowej wstąpił do francuskiej partyzantki komunistycznej, później przerzucony do Polski. Pełnił wiele funkcji w aparacie władzy PRL, w latach 1946-1948 był wiceministrem bezpieczeństwa publicznego. W latach 1950-1956 był […]

Grudzień 1970 roku – dokumenty ( I )

. W tym roku minie 50-ta rocznica wydarzeń grudnia 1970 roku, nasza redakcja będzie publikować z tej okazji  teksty poświęcone tym wydarzeniom oraz autentyczne dokumenty. Poniżej przedstawiamy pierwszy z dwóch listów Władysława Gomułki do KC PZPR, w którym przedstawia on swój punkt widzenia na przebieg wydarzeń w czasie tych dramatycznych grudniowych dni.  Redakcja . Grudzień […]

STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU – ( cz. 1 – WSTĘP )

. Rozpoczynamy publikację pracy Krzysztofa Małeckiego (młodszego) i Mirosława Małeckiego dotyczącą okoliczności wprowadzenia stanu wojennego i jego przebiegu we Wrocławiu w latach 1981-1982. Z uwagi na znaczna objętość tekstu będziemy go publikować na naszych łamach w częściach, po to, aby ułatwić jego czytanie. REDAKCJA . Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . 13 grudnia 1981 roku […]

Walka o niepodległość i jej wyniki na ziemiach polskich w latach 1917-1920. ( cz. 1 )

. Prof. Zbigniew Wiktor Uniwersytet Wrocławski   1. Wpływ Rewolucji Październikowej na proces rewolucyjny epoki   Rok 2018 ogłoszony został przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jako „Rok 100-lecia Niepodległości Polski”. Towarzyszyły mu liczne wydarzenia  gloryfikujące wydarzenia i osobistości zasłużone dla odrodzenia niepodległości państwa polskiego. Odrodzenie Rzeczypospolitej  Polskiej jest postrzegane przez panującą obecnie burżuazję  i jej zagranicznych […]

Polski Październik 1956 r. Przemówienie Władysława Gomułki w dniu 24 października

. To był pełen nadziei czas, jak okazało się, w bardzo dużej części zawiedzionych. „Polski Październik” nie przyniósł tego co oczekiwała większość Polaków, pozostał symbolem niespełnionych społecznych pragnień. Na naszych łamach będziemy publikować dokumenty, wspomnienia i artykuły na temat wydarzeń roku 1956. Poniżej prezentujemy przemówienie tow. „Wiesława” wygłoszone na Placu Defilad w Warszawie, był to […]

Jak bolszewicy chcieli podbić Indie

. Grzegorz Wojciechowski . Owładnięci ideą wszechświatowej rewolucji bolszewicy zamierzali nie tylko eksportować swoje idee i wzniecić rewolucję w Europie, ale ich uwagę przyciągała również Azja i to bynajmniej nie te jej  rejony, które już przed rewolucją znajdowały się w składzie carskiej Rosji jak Kazachstan, Emirat Buchary, Chanat Chiwy czy Chanat Kokandu, ale również  Afganistan, […]

Niezapowiedziana wizyta Chruszczowa w Warszawie 19 października 1956 r.

. Polski Październik 1956 roku . 19 października 1956 roku przyleciała do Warszawy niezapowiadana delegacja partyjno-państwowa ZSRR pod przewodnictwem tow. Nikity Chruszczowa, oprócz niego w jej składzie byli między innymi: Anastas Mikojan wówczas członek Prezydium Biura Politycznego KC KPZR, i wicepremier; Wiaczesław Mołotow – między innymi minister spraw zagranicznych; Łazar Kaganowicz – członek Prezydium Biura […]

Bitwa pod Lenino. Fakty i dylematy

. Gen. Zdzisław Rozbicki . Mija kolejna rocznica bitwy pod Lenino. Wzbudza ona wciąż duże emocje i kontrowersyjne oceny, w tym bardzo krzywdzące tych, którzy brali w niej udział. Rocznica ta skłania właśnie do zabrania głosu o roli tego wydarzenia w najnowszej historii Polski. Spór o jej ocenę, cele, przebieg działań bojowych, a także znaczenie […]

Morderstwa polskich faszystów na polskich socjalistach

. Znów Mogielnica stała się widownia potwornej zbrodni, dokonanej przez polskich faszystów. W poniedziałek 6 b.m. Dwóch uzbrojonych ludzi wtargnęło do sklepu, prowadzonego przez Jana Jasiorowskiego i zamordowało go trzema strzałami. Tow. Jan Jasiorowski był przedwojennym działaczem robotniczym. Jego zamordowanie łączy się bezpośrednio ze zbrodnią, dokonana w czerwcu b. r na braciach Kazimierczakach i ich […]

Opowieść o krwawo stłumionym buncie czeladników krawieckich we Wrocławiu, który wybuchł wiosną 1793 roku

. Grzegorz Wojciechowski . We Francji już od czterech lat trwała walka nowego burżuazyjnego porządku ze starym feudalnym. Idee polityczne jakie rozprzestrzeniły się  w wyniku wybuchu rewolucji francuskiej, rozniosły się niemal po całej Europie, dotarły też do niezwykle konserwatywnych, będących jednym z filarów europejskiego feudalnego porządku społecznego Prus, w tym także na Śląsk. Zaczęły docierać […]

Wrocławscy dziennikarze w pokojowych misjach ONZ. Panmundżon 1954-1955.

Stanisław Łapeta Dzięki uprzejmości redakcji „Odrodzonego Słowa Polskiego” prezentujemy czytelnikom wspomnienia wrocławskiego dziennikarza Stanisława Łapety, który w latach 1954-1955 przebywał na misji ONZ w Korei . Właśnie odbywałem służbę wojskową jako pisarz w kancelarii personalnej 40 Pułku Zmechanizowanego w Bolesławcu, gdy przyszło pismo z Ministerstwa Obrony Narodowej. Polecono wytypować dwóch żołnierzy służby zasadniczej do Jednostki […]

Nota rządu ZSRR z 17 września 1939 roku.

Nota rządu ZSRR z 17.09.1939   . Wojna polsko-niemiecka ujawniła wewnętrzne bankructwo państwa polskiego. W ciągu dziesięciu dni operacji wojennych Polska utraciła wszystkie swoje regiony przemysłowe i ośrodki kulturalne. Warszawa przestała istnieć jako stolica Polski. Rząd polski rozpadł się i nie przejawia żadnych oznak życia. Oznacza to, iż państwo polskie i jego rząd faktycznie przestały […]

Pacyfikacja w Drzewicy

. Dr Mirosław Małecki . Głośnym echem odbiła się pacyfikacja Drzewicy przez oddział Gwardii Ludowej „Lwy” Izraela Ajzenmana vel Kaniewskiego „Julka”, „Lwa”, „Chytrego” nocą z 22 na 23 stycznia 1943 r. Było to dwa miesiące po śmierci zrzuconego  na spadochronie z samolotu, wytypowanego przez Stalina na przywódcę, komunisty Pawła Findera i miesiąc po zastrzeleniu jego […]

Siergiej Nieczajew i jego Katechizm Rewolucjonisty

Siergiej Nieczajew w okresie młodości.   Grzegorz Wojciechowski . Do dziś toczą się spory, kto jest autorem pewnego szczególnie przerażającego dokumentu, znanego w historii jako „Katechizm rewolucjonisty”. Powszechnie przyjmuje się, że twórcą jego był Siergiej Nieczajew, są też i tacy, którzy autorstwo „katechizmu” przypisują słynnemu rosyjskiemu anarchiście Mikołajowi Bakuninowi, są jeszcze i tacy, którzy uznają, […]

Wrześniowe remanenty – Wnioski

. Dr Mirosław Małecki . .Podsumujmy te wydarzenia, które miały miejsce w dwudziestoleciu międzywojennym. II Rzeczpospolita była jednym z największych beneficjentów Pokoju Wersalskiego. Jej geopolityczne położenie usadowiło ją między dwoma mocarstwami: Rosją Radziecką i Niemcami – państwami, które w wyniku Traktatu Wersalskiego czuły się poszkodowane. Robiły wszystko co było w ich mocy , aby ten […]

Co wiedziały władze II RP o rozwiązaniu Komunistycznej Partii Polski

. Dr Mirosław Małecki .   Koronnym argumentem uzasadniającym rozwiązanie KPP było przekonanie Stalina co do pełnej penetracji struktur partyjnych przez polski kontrwywiad zwany defensywą. Zarzucano im także, że pozostawali nadal na jego usługach. Oskarżeni o te „zbrodnie” ludzie zostali straceni w  tzw. procesach moskiewskich. Na fali rozliczania się ze stalinizmem, po roku 1956, zostali […]

Wrześniowe remanenty

. Dr Mirosław Małecki .   Właśnie skończył się miesiąc wrzesień, który przynosi ze sobą pamięć upadku II Rzeczpospolitej. Państwa wyciągniętego z politycznego niebytu przez pokolenia Polaków, które własną krwią, przez 123 lata zaborów, zaświadczały o  jej prawie do istnienia. Wreszcie w latach 1918 – 1921 w walkach zbrojnych i w dyskusjach podczas obrad pokojowych […]

Listek figowy i genitalia demokracji. Nabici w „Solidarność”

. Grzegorz Wojciechowski .       Sierpień, jak co roku wzbudza refleksje, nad tym co wydarzyło się w Polsce w roku 1980; blisko połowa naszego społeczeństwa wie o fali strajków i społecznym wybuchu, jaki wówczas dokonał się w Polsce z opowiadania rodziców, lub z mediów, które interpretują tamte wydarzenia najczęściej z punktu widzenia opcji politycznej, […]

Stan Wojenny we Wrocławiu ( cz.7 )

. Krzysztof Małecki ( młodszy), Mirosław Małecki . ROZDZIAŁ IV      . . Czas zwątpienia.         Po demonstracjach z 31 sierpnia stało się jasne, że władza nie jest w stanie nie dopuścić do zorganizowania dalszych demonstracji. Ale zarazem dzięki koncentracji sił i zdecydowanemu ich użyciu,  jest wstanie takie demonstracje zlokalizować i je rozproszyć//1. W samym Wrocławiu […]

Lisowczycy w Karkonoszach i Kotlinie Jeleniogórskiej

. Grzegorz Wojciechowski . Zygmunt III Waza król Polski, prowadził rozliczne wojny, potrzebował więc pełnowartościowego bitnego wojska, za jego to czasów, w roku 1614, stworzono specyficzną formację lekkiej jazdy, którą od nazwiska jej pierwszego wodza Aleksandra Józefa Lisowskiego herbu Jeż zwano lisowczykami. Specyfiką tej formacji było to, iż jej żołnierze rzadko dostawali żołd, a swoja […]

Zasadnicza myśl polityczna Komuny Paryskiej. ( cz. 1 )

. Stanisław Mendelson .   Na jednym z kongresów socjalno-demokratycznych w Niemczech przedstawiciel umiarkowanej frakcji wyraził przekonanie, iż ludność robotnicza Paryża w marcu 1871 r. bez potrzeby „wyszła na ulicę”, zamiast spokojnie iść do domów na drzemkę. Zasadniczy błąd w podobnym rozumowaniu jest ten, że ludność paryska w rzeczywistości została zbudzoną ze snu przez prowokacje Thiersa, została wyrwaną i wykolejoną ze […]

Rozwiązanie Komunistycznej Partii Polski

. dr Mirosław Małecki . Jedną z tajemnic ruchu komunistycznego w Polsce była sprawa rozwiązania Komunistycznej Partii Polski w roku 1938.  Jak to się stało, że w przededniu wybuchu działań zbrojnych i w sytuacji podejmowanych  bardzo poważnych decyzji politycznych dotyczących Polski, Moskwa zdecydowała pozbyć się  swojego rozpoznania agenturalnego (taką rolę pełniły partie komunistyczne w ówczesnej […]

Mińsk Mazowiecki pod okupacją bolszewicką

. W tym roku mija setna rocznica bitwy pod Warszawą, z tej okazji będziemy publikować na naszych łamach, materiały dotyczące tamtych dramatycznych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy ciekawy tekst, który ukazał się w sierpniu 1920 roku na łamach „Robotnika”. Redakcja. . W czwartek d. 12 b. m. w godzinach popołudniowych Mińsk-Maz. zamarł. Ludność w oczekiwaniu ostrzeliwania miasta […]

Organ PPS „Robotnik” o zdobyciu Kijowa przez armię polską w 1920 r.

 . Prezentujemy artykuł opublikowany 11 maja 1920 roku na łamach organu PPS „Robotnik” dotyczący zdobycia przez Wojsko Polskie Kijowa. Tekst jest bardzo wyważony i politycznie rozsądny, warto go przeczytać, ponieważ wiele tez w nim zawartych potwierdziły późniejsze wydarzenia. Redakcja . Z powodu zdobycia Kijowa . „Rano dn. 8go b. m. do Kijowa wkroczyły wojska piesze […]

Wskazania dla towarzyszy w miejscowościach zajętych przez bolszewików

. Wojna ze strony Rosji sowieckiej ma wyraźny charakter najazdu na Polskę., Zasady komunistyczne, w imię których. Rosja sowiecka rzekomo toczy walkę, w niczem nie zmieniają najezdniczego i zaborczego charakteru wojennej akcji sowieckiej. W swojej polityce zewnętrznej zwyrodniały komunizm rosyjski idzie w ślady zaborczej polityki carskiej. Obecnie Rosja sowiecka dąży do odbudowania państwa rosyjskiego w […]

Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Do socjalistów wszystkich wolnych krajów

. Przedstawiamy odezwę Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej, skierowaną do organizacji socjalistycznych w Europie, wzywającą do poparcia walki polskich socjalistów przeciwko bolszewickiemu najazdowi oraz artykuł zamieszczony w „Robotniku” na temat stanowiska Komunistycznej Partii Niemiec w sprawie wojny polsko-bolszewickiej, wraz z komentarzem „Robotnika”. Redakcja . Do socjalistów wszystkich wolnych krajów . Towarzysze! . Proletariat polski […]

Socjaliści w Legionach

. Jan Krzesławski ( Jan Cynarski ) . Legiony powstały wskutek zjednoczenia usiłowań dwóch obozów – socjalistycznego i narodowo-niepodległościowego [1] – stworzenia podstaw do sformowania siły wojskowej w celu wywalczenia niepodległości kraju. Usiłowania te były odrębne i wzajemnie od siebie niezależne. Zjednoczenie nastąpiło dopiero w obliczu wojny. Każdy bezstronny obserwator, interesujący się w latach 1911-1914 strzelcami, drużynami, związkami i innymi organizacjami […]

Jak umierał [ Kazimierz ] Pużak

. Stefan Stamirowski . Przebywałem z Pużakiem w jednej celi w więzieniu w Rawiczu. Zapamiętałem dokładnie jego opowiadania, m.in. jego relację z okresu po wejściu wojsk sowieckich do Polski. Kazimierz Pużak, były poseł na Sejm w latach 1919-1935, sekretarz Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS od roku 1921, przewodniczący Rady Jedności Narodowej w podziemnej Warszawie – był jednym z szesnastu przywódców Polski Podziemnej, których władze […]

POWSTANIE WARSZAWSKIE

. Zygmunt Zaremba [1944] . Towarzysze i obywatele! . Osamotnieni musieliśmy pod naporem przemożnych sił nieprzyjaciela przerwać walkę. Próżno przez długie dwa tygodnie, okupione najwyższymi cierpieniami ludności i krwawą ofiarą, oczekiwaliśmy, że armia sowiecka stojąca na Pradze przyjdzie nam z odsieczą. Mimo ciągłych obietnic i zapewnień odsiecz ta nie nastąpiła i Niemcy pod bokiem armii sowieckiej zalali ogniem i żelazem dwie […]

Warszawa w ogniu powstania ( cz. 1 )

. Zygmunt Zaremba . Czy pamięta ktoś dziś we Francji, że dwa lata temu dnia 24 sierpnia Warszawa powstańcza po zrzuceniu okupacji słała pozdrowienia wyzwolonemu właśnie Paryżowi? Mamy ten tekst przed sobą: „Powstańcza Warszawa do wyzwolonego Paryża. Jesteśmy dumni, że nasi lotnicy i żołnierze z polskiej dywizji pancernej biorą udział w bitwie, która doprowadziła do tego zwycięstwa. Wyzwolenie […]

Jak Rosja podbiła Azję Centralną

.   Grzegorz Wojciechowski . WSTĘP – AZJA CENTRALNA  W  DRUGIEJ  POŁOWIE  XIX w.   Historia podboju, przez carską Rosję, olbrzymich terytoriów Azji Centralnej jest w polskiej literaturze niemal całkowicie nieznana.  W drugiej połowie XIX wieku przyłączono do państwa carów, lub uzależniono od niego,  trzy niepodległe państwa : Emirat Buchary, Chanat Chiwański i Chanat Kokandzki, […]

Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku. Masakra w Świdnicy

. Grzegorz Wojciechowski . Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku obfitowała w wiele dramatycznych wydarzeń, jednym z takich momentów są wypadki w Świdnicy, do jakich doszło 31 lipca 1848 roku i w dniach następnych, w historii zdarzenie to nosi nazwę „masakry świdnickiej”. Świdnica, jak wiele innych śląskich miast już od kilku lat przed wybuchem Wiosny Ludów […]

Neandertalczycy – pierwsi mieszkańcy Wrocławia

Grzegorz Wojciechowski     Było to bodaj w roku 1971, gdy jak młody chłopak, kończący akurat szkołę podstawową, zafascynowałem się geologią, a w szczególności paleontologią i paleoantropologią. Łaziłem wszędzie gdzie były jakieś wykopki i oglądałem je patrząc czy nie ma czegoś ciekawego.     Kiedyś przechodząc koło wiaduktu kolejowego, przy dzisiejszej ulicy Hallera, a wcześniej Przodowników […]

Z archiwum red. Longina Wojciechowskiego. „List otwarty do Lecha Wałęsy” (dok. 1)

.       Rozpoczynamy publikację dokumentów z lat 1980-1982, znalezionych w pamiątkach po moim ojcu, który będąc z natury kolekcjonerem – filatelistą, a z zawodu dziennikarzem, z dużym pietyzmem gromadził różne druki i ulotki, a także prasę podziemną. Wiele ze zgromadzonych materiałów ma bez wątpienia dużą wartość poznawczą, opowiada o tamtych pełnych emocji czasach, niektóre […]

Wyścig w poszukiwaniu niemieckiego uranu

. Grzegorz Wojciechowski . O tym, że III Rzesza prowadzi badania nad bronią nuklearną, było powszechnie wiadome, ale zarówno w roku 1944 jak i 1945 nikt z aliantów nie znał stanu tych badań. Nie wiedziano, w jakim stadium prac znajdują się Niemcy, co było dla aliantów dużym zmartwieniem. W celu rozpoznania niemieckiego stanu badań nad bombą […]

Sanacyjny ideał wychowania młodzieży

. Dr  Mirosław Małecki .   Po zwycięstwie w Zamachu Majowym 1926 roku, przed obozem Józefa Piłsudskiego stanął problem, w  jakim duchu wychowywać młodzież. Odpowiedzi na to pytanie podjął się Adam Skwarczyński /1. Zdawał on sobie sprawę że temu celowi służyć powinny także inne działania , takie jak :przebudowa ustroju szkolnego i zmiana treści nauczania […]

Dlaczego polska flaga nie zawisła nad Bramą Brandenburską

Józef Paczkowski urodził się na Ukrainie, następnie został wcielony do Armii Czerwonej, a później do 2 Armii Wojska Polskiego, z którą dotarł aż do Berlina

Kim pan jest kapitanie Tom? cz. 1

. Dr Mirosław Małecki . Było kwietniowe popołudnie 1943 roku. Przed okazały budynek apteki w Przysusze  ( Krais Tomaszów Mazowiecki  Dystrykt Radom ) zajechał samochód osobowy na niemieckich numerach rejestracyjnych. Wysiadł z niego około trzydziestoletni mężczyzna o wysportowanej sylwetce. Dla mieszkańców miasteczka nie było tajemnicą, że ten gość był jakąś wysoką figurą w radomskiej konspiracji. […]

Polacy w Odessie ( 1 )

  Zbigniew Żyromski   Początki naszej obecności w tym rejonie sięgają końca XVIII wieku Odessa jest miastem zaledwie dwustuletnim. Początkowo tereny położone nad Morzem Czarnym zamieszkiwali kolejno Grecy, Słowianie, Turcy i Tatarzy, aż do 1791 roku, kiedy to zostały zajęte przez wojska rosyjskie pod wodzą Aleksandra Wasiljewicza Suworowa. Czwarte co do wielkości miasto RosjiMiasto zostało […]

Kryzys kubański czyli jak Chruszczow chciał wpuścić Kennedy’emu jeża w gacie.

Grzegorz Wojciechowski     Początek lat sześćdziesiątych XX wieku, powszechnie uważany jest za okres szczytowy „zimnej wojny”. Wówczas to doszło do dwóch niezwykle istotnych incydentów, najpierw w sierpniu 1961 roku, praktycznie w ciągu jednego dnia wyrósł w Berlinie mur, który odgrodził od siebie dwa światy. Rok później doszło do najbardziej dramatycznego incydentu jakim bez wątpienia był […]

Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 1 )

. Dzięki uprzejmości pana prof. dr. hab. Andrzeja Małkiewicza, otrzymaliśmy do publikacji dwa pierwsze rozdziały jego nowej książki ” Geneza wyprawy kijowskiej. Józef Piłsudski wobec Ukrainy do 1820 roku. Studium myśli politycznej”. Ze względu na znaczną objętość tego materiału, podzieliliśmy go na części. Redakcja. . Tekst objęty prawami autorskimi, kopiowanie i publikowanie bez wiedzy i […]

77 rocznica bohaterskiej śmierci Konstantego „Kostka” Jagiełły

. 77 rocznica bohaterskiej śmierci Konstantego „Kostka” Jagiełły w Łękach-Zasolu. . 27.10.2021r. Działacz OM TUR, Czerwonego Harcerstwa i PPS. Dowódca oddziału Bojowego Oświęcim. Więzień i organizator ucieczek z KL Auschwitz Birkenau. Organizator ruchu oporu na terenie Gminy Brzeszcze. Stowarzyszenie „Pokolenia” niestety bez pomocy władz Gminy, zorganizowało uroczystości poświęcone tym wydarzeniom. Uprzątnięto i oflagowano czerwonymi i […]

Ponury obraz. Skazanie sowieckich generałów. Konsekwencje.

. Nie przypadkowo publikujemy ten artykuł Kazimierza Czapińskiego opublikowany w „Robotniku” w roku 1937, znajduje się w nim wiele istotnych i trafnych uwag o totalitarnej władzy. Wiele z nich mimo upływu czasu, jest jednak dalej bardzo aktualnych i przystaje do naszej dzisiejszej politycznej rzeczywistości, jak chociażby uwagi Czapińskiego o „klikowości” systemu totalitarnego.  . Kazimierz Czapiński […]

Jak branka Roksolana uwiodła sułtana Sulejmana

  Grzegorz Wojciechowski     W roku 1520 do sułtańskiego haremu trafiła młoda licząca zaledwie 15 lat dziewczyna, córka popa Hawryły Lisowskiego z Rohatyna, wówczas należącego do Rzeczpospolitej Obojga Narodów, a dziś do Ukrainy.  Od młodości nie wyróżniała się specjalną urodą, a można powiedzieć, że była dziewczyną przeciętnie powabną, szczególnie uwagę zwracał jej wyjątkowo długi nos, […]

SPOŁECZNE OBLICZE POWSTANIA [ WARSZAWSKIEGO ]

. Zygmunt Zaremba . Od czasu klęski wrześniowej, w której załamał się fizycznie i moralnie system sanacyjnej dyktatury, życie Polski wyraźnie oparło się o siły ludowe. Fundamentem, z którego wyrosła nieugięta walka narodu w czasie okupacji, tak na odcinku wojskowym, jak i cywilnym, były PPS i Stronnictwo Ludowe. Związek Walki Zbrojnej, powstały w końcu 1939 roku, przekształcony później w Armię Krajową, przyjął za podstawę […]

O trudnej historii Kresów RP i nie tylko.

. Monika Strączek . Do 1944 r. mieszkałam na Wołyniu. Moja najbliższa rodzina życie zawdzięcza uczciwemu Ukraińcowi, który pewnego lipcowego poranka 1943 r. ostrzegł rodziców przed śmiertelnym zagrożeniem ze strony podburzonych ukraińskich mieszkańców sąsiedniej wsi Ośmigowicze, położonej wpowiecie kowelskim. Wspomniany Ukrainiec wracał z zebrania, na którym pop miejscowej cerkwi uświadamiał zebranych, że zabicie Lacha i […]

Rok po rzezi Ghetta

. Prezentujemy naszym czytelnikom artykuł, który ukazał się w czerwcu 1944 roku w pepesowskim „Robotniku w Walce”, dotyczy on „politycznej pożywki” polskiego antysemityzmu. We współczesnej nam Polsce ludności żydowskiej już prawie nie ma, ale antysemityzm pozostał w politycznym sercu znacznej części polskiej prawicy, która obecnie upatrzyła sobie za wroga inne mniejszości – seksualną oraz emigrantów. […]

O Stanie wojennym i Generale raz jeszcze…

. Andrzej Lewandowski . W Głosie Weterana i Rezerwisty nr (378) z grudnia 2020 roku w artykule pt. „13 grudzień 1981 – ratunkiem dla Polski” autor, a jednocześnie prezes naszego związku Marek Bielec zaprosił wszystkich służących zarówno w armii jak i w gospodarce narodowej do pisania wspomnień. Mam nadzieję, że wielu naszych członków i nie […]

STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU ( cz.6 )

. Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki . ROZDZIAŁ III                                                            WIOSNA NASZA                             BILANS ZYSKÓW I STRAT PO PIERWSZYM STARCIU              Po upływie pierwszego tygodnia od wprowadzenia stanu wojennego, widocznym stał się fakt sukcesu przy jego realizacji. Władza odzyskała możliwość pełnej działalności zarówno w sferze politycznej, jak i gospodarczej. Opór zbuntowanych załóg w zakładach […]

Stan wojenny we Wrocławiu (cz.5)

. Krzysztof Małecki (Młodszy), Mirosław Małecki . RAPORTY DO STRUKTUR PZPR O SYTUACJI STRAJKOWEJ .             Aby uzyskać dokładny obraz pierwszych dni stanu wojennego, musimy zacytować sprawozdanie Komitetu Wojewódzkiego PZPR we Wrocławiu składane do Komitetu Centralnego PZPR. Zachowały się te, które datowane są począwszy od 17 grudnia. Znajdują się ona w Zakładzie Dokumentacji i Badań  […]

Stan Wojenny we Wrocławiu cz. 4

. Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki .                                                                                       ROZDZIAŁ II                                                                          ZIMA      WASZA                                                           WPROWADZENIE STANU WOJENNEGO   WE  WROCŁAWIU    .   Stan wojenny w Polsce był operacją starannie przygotowaną i zaplanowaną, w najdrobniejszych szczegółach.  Powodem  wprowadzenia stanu wojennego  był widoczny rozkład struktur władzy partyjno – państwowej, pogłębiającego się chaosu w gospodarce – a co […]

STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU (cz.3)

. Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki .               WYBUCH NIEZADOWOLENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE Iskrą która uruchomiła wybuch społeczny w Polsce, była próba  podwyżki cen na niektóre gatunki mięsa . Miała zostać wprowadzona z dniem 1 lipca 1980 r. Już 1 lipca rozpoczęły się strajki w niektórych zakładach pracy. W związku z tym, że władze nie […]

STAN WOJENNY WE WROCŁAWIU ( cz.2)

. Krzysztof Małecki (młodszy), Mirosław Małecki .                                                          Rozdział I                .                                DROGA DO  STANU WOJENNEGO . SYTUACJA SPOŁECZNO – EKONOMICZA W LATACH   SIEDEMDZIESIĄTYCH XX WIEKU     .                                                                        19 grudnia 1970 roku, w wyniku robotniczej rewolty na Wybrzeżu, został zmuszony do ustąpienia, po 14 latach i 2 miesiącach sprawowania władzy, Władysław Gomułka. Dla coraz większej […]

Czy Karkonosze to Góry Wandalskie?

. Grzegorz Wojciechowski .   Kasjusz Dion urodził się w Nikai  w Bitynii, leżącej na terenie dzisiejszej Turcji, przypuszczalnie w roku 155 ( podawane są i inne daty jego urodzenia, jak np. 163 lub 164 ), był senatorem rzymskim, pretorem i dwukrotnie konsulem, ale znany nam jest głównie jako autor księgi „Historia Romana” . W […]

Obergefreiter Hans Gabler

. Rafał Rogalski . Od końca 1942 r. (po ucieczce z getta) mieszkałem w Warszawie przy ul. Badowskiej 21, na Sielcach. Wybuchło powstanie. W mojej okolicy szalało Waffen-SS, rozstrzeliwując młodych mężczyzn, więc przebrany w strój damski uciekłem z grupą kobiet. Ukrywaliśmy się przez kilka dni w parterowym domku w sąsiedztwie. Stamtąd Niemcy zabrali mnie do koszar, które mieściły się w klasztorze sióstr nazaretanek […]

Juana Castro Ruz – siostra Fidela

. Grzegorz Wojciechowski . Fidel Castro pochodził z zamożnej, i wielodzietnej rodziny, był jednym z siedmiu nieślubnych dzieci Ángela Castro y Argiz oraz jego partnerki, a właściwie kochanki, ponieważ Castro był wówczas w związku małżeńskim z Marią Luisą Argote, Riny Ruz Gonzalez. Rodzeństwem z tego związku byli dwaj bracia: Ramon i Raul oraz cztery siostry: […]

103 rocznica Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej

. prof. dr hab. Zbigniew Wiktor . Aktualnie w Polsce  kategoria rewolucja socjalistyczna a szczególnie Rewolucja Październikowa jest przemilczana lub przekręca się jej znaczenie w podręcznikach a nawet w licznych pracach naukowych („przewrót bolszewicki”, „ruchawka” itd.). Doszło do tego, że faktycznie pojęcie to jest prawnie zakazane, a można go używać, jeśli o Rewolucji Październikowej czy […]

Polski cmentarz u stóp Kilimandżaro

. Bożena Bamwenda . „Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią się im płaci. „ Wisława Szymborska . Nadszedł czas zadumy, czas wspomnień o tych, którzy od nas odeszli. Pragnę wspomnieć Wygnańców Polskich, którzy odeszli od nas nie dość, że wiele lat temu, to na dodatek z dala od Ojczyzny. Zachęcam do wspomnień o Polakach rozsianych […]

Zimmermanniada na Uniwersytecie Jagiellońskim, czyli wojna o „Moją Babę” ( I )

. Grzegorz Wojciechowski . Znane nam są powszechnie dzieje wojny trojańskiej, której przyczyną była piękna Helena. Mniej natomiast znane są dzieje innej wojny o kobietę, jaka toczyła się w latach 1910-1911 w czcigodnych murach krakowskiej wszechnicy. W historii nosi ona nazwę wojny o „Moja Babę”, lub „Zimmermanniady”, a jej główną bohaterką było dzieło naukowe popełnione […]

Z dziejów kłodzkiej twierdzy. Dwa serca przeciw koronie

. Grzegorz Wojciechowski   Z murami ogromnej kłodzkiej twierdzy wiąże się pewna niezwykle romantyczna historia. Jest ona jako żywo wyjęta z fabuły filmu z gatunku płaszcza i szpady, co też spowodowało zainteresowanie nią wielu pisarzy, a także filmowców. Jest ona częścią historii życia barona Friedricha von der Trencka i jego miłości do siostry cesarza Fryderyka […]

Pamiętnik z wojny na San Domingo

.   PAMIĘTNIKI JAKUBA FILIPA KIERZKOWSKIEGO. KAPITANA WOJSKA FRANCUSKIEGO, KAWALERA KRZYŻA LEGII HONOROWEJ,  A NA OSTATKU  MAJORA  WOJSKA  POLSKIEGO 1831 ROKU,  WARSZAWA 1903. .        Przybijamy do San Domingo. Wylądowanie i walki nasze z murzynami. Generał Leclerc dowódca na San Domingo umiera, Rochambeau następca tyrana. Dessalines i Krzysztof jenerałowie przechodzą do murzynów, którzy dopuszczają się […]

Zamach na ambasadę rosyjską w Teheranie. Brylant za poetę

. Grzegorz Wojciechowski . Już od czasów Piotra Wielkiego Rosja łapczywym , chciwym okiem spoglądała na Wschód. Najpierw w latach 1714 – 1717 próbowała zagarnąć zagubiony w piaskach pustyni, położony w rejonie Morza Aralskiego chanat Chiwy, czyli dawny Chorezm. Po tragicznej i nieudanej ekspedycji księcia Aleksandra Bekowicza – Czerkaskiego, przyszedł czas wyprawy Piotra Wielkiego na […]

Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 6 )

. Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Piłsudski, mówiąc na zjeździe w Wiedniu o „braniu przykładu”,z pewnością nie zamierzał domagać się takiej autonomii dla Polaków, chyba tylko przejściowo, w drodze ku niepodległości, która była dla niego podstawowym celem. Ale był świadomy, że w przyszłej niepodległej Polsce będą problemy etniczne i być może traktował pomysły „autonomii” […]

Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 5 )

. Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Rozdział II. Droga do niepodległości . Dotychczasowa aktywność Piłsudskiego skupiała się na organizowaniu działań partii, zwłaszcza w zakresie wydawniczym i na publicystyce. Pisał wiele o walce z zaborcą, ale w formie ogólnej. Wyjątkowo w 1895 r. zwrócił uwagę, że strajkami niepodległości się nie uzyska, trzeba o nią walczyć […]

Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 4 )

. Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Ale i on niekiedy ulegał oszustwom carskiej propagandy. Pisał np., że „prawie połowa” mieszkańców Imperium „jest pochodzenia nierosyjskiego” [145]. Rzeczywistość była dla władz państwa jeszcze trudniejsza. Zgodnie z wynikami spisu ludności z 1897 r. Rosjanie stanowili tylko 44% mieszkańców państwa, więc nie „prawie połowa”, ale ponad połowa mieszkańców […]