.
Płk w st. spocz. mgr Krzysztof Majer
.
Działalność ZWiRWP Dolnego Śląska w październiku 2021r.
DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZKU WETERENÓW I REZERWISTÓW WP DOLNEGO ŚLĄSKA W PAŹDZIERNIKU 2021 ROKU
01.10 – tradycyjnie miesięcznik PTTK „Na Szlaku” w rubryce Globtroter zamieścił artykuł mjr zs Janusza FUKSY „Karpaty Wschodnie”.
Kontynuując cykl opisów najważniejszych przyrodniczych parków narodowych Ukrainy, przedstawię dziś odwiedzany przez polskich turystów park w Karpatach Wschodnich (Lesistych – jak je zwą Ukraińcy). Warto wiedzieć, że najstarszym parkiem narodowym na świecie jest Park Narodowy Yellowstone, ustanowiony w 1872 r., o powierzchni 8770 km2, największym natomiast parkiem jest Północno-Wschodni Grenlandzki Park Narodowy o powierzchni 972 tys. km2. Karpacki Przyrodniczy Park Narodowy jest pierwszym ustanowionym na Ukrainie parkiem tego rodzaju, co miało miejsce w 1980 r. Rezerwat był tu już od 1921 r., a od 1968 r. na części terenu istniał Karpacki Rezerwat Państwowy. Dziś park zajmuje powierzchnię 505 km2 i rozciąga się na 55 km z północy na południe i na 20 km z zachodu na wschód. Umiejscowiono go w górnej części zlewiska Prutu i w środkowej – rzeki Czarny Czeremosz. Teren wznosi się od 500 do ponad 2000 m n.p.m. Wydzielają się tu dwie strefy gleb: czarnoziem i gleby bielicowe. Park chroni przyrodę gór i dolin Czarnohory i Gorganów. Grzbiet Czarnohory zbudowany jest z piaskowców, margli i łupków ilastych. Lodowiec plejstoceński, który dotarł do grzbietu, utworzył pola firnowe i małe lodowce, a te pozostawiły po sobie boczne i końcowe moreny. Wewnątrz parku 114 km2 zajmują rezerwaty przyrody. Średnia temperatura roczna wynosi +6 st. C, opady w dolinach 800 mm, w górach zaś do 1400 mm. Zimą spada zwykle do 50 cm śniegu. Wiatry w dolinach wieją z prędkością do 3 m/s, w górach nawet do 15 m/s. Na licznych dopływach Prutu są progi i wodospady. Najwyższy z nich Huk tworzy woda spadająca z 84 m. Urocze są jeziora polodowcowe: Mariczejka (1 ha) i Niesamowite (0,5 ha). Ochronie podlegają fitocenozy leśne, subalpejskie i alpejskie. Większość terenu pokrywają lasy bukowe, świerkowo-jodłowe i mieszane, rzadziej lasy sosnowe, brzozowe i olszyny. Powyżej strefy lasu są zarośla kosodrzewiny, olchy, jałowca, obok łąk górskich, a jeszcze wyżej – mchy i porosty. Spośród 1260 gatunków roślin do „czerwonej księgi” Ukrainy zaniesiono 80 gatunków, w tym limbę, różanecznik wschodniokarpacki, arnikę górską, lineę północną, żurawinę drobnoowocową. Trzy gatunki wpisano do europejskiej „czerwonej księgi”. W parku rośnie 29 gatunków roślin endemicznych. Różnorodny jest świat zwierzęcy. Żyją tu jelenie, sarny, dziki, wilki. Są lisy, kuny, gronostaje. Rzadziej można spotkać niedźwiedzie i rysie. W górskich potokach pływają pstrągi. Z gadów mokradła zamieszkują traszki i żaby, z płazów – węże, żmije i jaszczurki. Naliczono w parku 48 gatunków ssaków, 110 – ptaków, 11 – ryb. Do „czerwonej księgi” Ukrainy wniesiono 44 gatunki fauny, np. rysia, wydrę, borsuka, trytona alpejskiego, salamandrę plamistą, miedzianką, bociana czarnego, berkuta, a do „czerwonej księgi” Europy np. niedźwiedzia brunatnego. W parku znajdują się interesujące obiekty przyrodnicze, jak np. błota Rudiak z zaroślami żurawiny, uroczysko Kedruwate z bardzo rzadkim skupiskiem limby. Turystów przyciągają skały i pieczary Dowbusza. W mieście Jaremcze, gdzie znajduje się dyrekcja parku narodowego, jest 12-metrowy wodospad na rzece Prut. Działa muzeum pokazujące tradycje huculskie. Kurort szybko się rozwija dzięki źródłom wód mineralnych (z jonami związków węgla, sodu i chloru), rosną sanatoria i domy wczasowe. W parku wytyczono 40 szlaków pieszych, 3 szlaki narciarskie, 3 trasy wodne. Powodzeniem cieszy się zdobywanie Howerli (2061 m n.p.m.), najwyższego szczytu 30-kilometrowego pasma górskiego Czarnohory i całej Ukrainy. Na stoku góry ma źródło Prut, który po 955 km wpada do Dunaju. Stąd przy dobrej pogodzie można zobaczyć Kołomyję i Sniatyn, a nawet Iwano-Frankiwśk (czyli przedwojenny Stanisławów). Turyści idą też na górę Pop Iwan (2042 m n.p.m.), gdzie zaadaptowano do zwiedzania ruiny przedwojennego (1938) obserwatorium astronomicznego, zwanego „Białym Słoniem”. W tradycji huculskiej zachowała się legenda: Pewien młody pastuch, pasąc owce na połoninie, grał na fujarce. Zaczarowana jego grą, zakochała się w nim piękna dziewczyna Howerla, córka Popa Iwana. Ale ojciec zabronił dziewczynie spotkań z biednym chłopcem. Nieszczęśliwa Howerla okamieniała, stając się górą. Zapłakał chłopiec i zmienił się w rzekę łez Prut. Wtedy ojciec się przekonał, że nie zdołał ich rozłączyć i sam zamienił się w górę, która chroni spokój młodych.
.
Czytaj dalej – link poniżej.
.
