Artykuły

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Złoto w Jeżowie Sudeckim

.

Grzegorz Wojciechowski

.

      Już około roku 1305 było wiadomo, że w rejonie Jeżowa Sudeckiego  i pobliskiej Płoszczyny występuje złoto.

     W roku 1479 pojawia się w źródłach historycznych wzmianka, iż w tych rejonach wydobywa się złoto i srebro, czynne były w tym czasie co najmniej dwie kopalnie noszące nazwy Św. Elżbiety i Zmartwychwstanie. Należały one do rodziny Ruprechtów. Zakłady te jednak popadły w zadłużenie, zalegając ze spłatami pożyczek, a na początku XVI wieku wyczerpały się też złoża.

     Wiadomości o występowaniu w okolicach Jeleniej Góry złotego kruszcu i srebra, skłoniły władze tego miasta do rozpoczęcia poszukiwań tych metali w celu ich eksploatacji i udzieliły zgody na ich poszukiwanie jednemu z mieszkańców miasta nijakiemu Maksymilianowi Ersamenowi, który już w roku 1498 otrzymał specjalną koncesję od namiestnika księstwa świdnicko – jaworskiego dzięki, której mógł prowadzić prace poszukiwawcze w tym rejonie. Wydana koncesja oparta była na ordynacji górniczej z Kutnej Hory.

    Do prowadzenia prac górniczych Ersman sprowadził górników ze Złotoryi, którzy mieli doświadczenie w eksploatacji tego kruszcu.

     Jeden z dokumentów Rady Miejskiej w Jeleniej Górze, z roku 1569, informuje, iż w rejonie tego miasta czynna jest kopalnia złota i dwie kruszarnie czyli młyny do kruszenia rudy, z której pozyskiwano złoto.

     W roku 1570 wydano kolejne dwie koncesje na poszukiwanie złota w okolicach Jeleniej Góry otrzymali  Hans Alde i Sebastian Willinger.

     W związku z rozwojem górnictwa w tym regionie, został też powołany w Jeżowie Sudeckim urząd górniczy, na czele którego stał urzędnik zwany górmistrzem.

      Począwszy od roku 1593 pojawiają się informacje o konfliktach w związku z prowadzeniem prac górniczych w tym rejonie, w tym to roku kilkunastu górników z Jeżowa Sudeckiego wystąpiło przeciw górmistrzowi Joachimowi Schumannowi i domagało się poprawy warunków socjalnych, w szczególności chodziło o zapewnienie nieżonatym gwarkom możliwości korzystania z posiłków w gospodzie . Władze Jeleniej Góry wyszły naprzeciw tym żądaniom i uruchomiły w Jeżowie Sudeckim, aż sześć gospód, gdzie górnicy mogli spożywać posiłki. Tak duża liczba zakładów gastronomicznych świadczyła o dużym zatrudnieniu w górnictwie w tej okolicy.

      Właśnie z tego okresu pochodzi jeden z najważniejszych zabytków Jeżowa Sudeckiego tzw. Dom Gwarków ( 1601 r. ).

      Eksploatacja górnicza w tym rejonie powodowała wiele silnych konfliktów z miejscową ludnością.

Już 6 września 1582 r. górmistrz o nazwisku Pardt pisał w raporcie, iż mieszkańcy dwóch wsi – Czernicy i Strzyżowca – zniszczyli urządzenia górnicze, a nawet zmusili 30 górników do wyprowadzenia się z ich miejscowości. W piśmie z 12 maja 1582 roku urzędnicy Kamery Wrocławskie domagali się od jeleniogórskich rajców pilnego dokładnego sprawozdania z z dokładnym opisem przyczyn konfliktów. A było ich wiele,. Chłopi z Jeżowa skarżyli się między innymi na zbyt małe odszkodowania za grunty zniszczone lub zajęte przez kopalnie. Na dodatek nieregularnie otrzymywali należności. Wskutek tego dochodziło do bijatyk z pobiciem śmiertelnym włącznie. Bywało, że górników po przyjściu do pracy „witały’ zniszczone budynki, a nawet zasypane wejścia do szybów.

    Z początkiem XVII wieku górnictwo w tym rejonie zaczęło podupadać z powodu wyczerpania się złóż. W roku 1696 podejmowano jeszcze próby reaktywowania wydobycia, ale bez sukcesów. Ponownie próby wydobycia podjęto w latach 1850 – 1865, ale po piętnastu latach zaprzestano.    

   W roku 1997 przeprowadzono w tym rejonie badania archeologiczne, badając tereny pomiędzy miejscowościami Siedlęcin, Płoszczynka i Jeżów Sudecki. Na grzbiecie jednego ze wzgórz znaleziono  stare wyrobiska skalne oraz  9 znaków granicznych w postaci krzyży, które zostały tu wykute na kamieniach.

.

Koleją i samolotem na Śnieżkę

Hrabina z Bukowca, czyli opowieść o wspaniałej kobiecie, jej niezwykłej miłości i miejscowości koło Jeleniej Góry

Inne z sekcji 

Tylko TAK znaczy TAK – Podpisz petycję w sprawie nowej definicji gwałtu

. Wujek zgwałcił 14-letnią dziewczynkę. Sąd oczyścił go z zarzutu gwałtu, bo… nie krzyczała. Na takie wyroki pozwala polskie prawo, bo zawiera definicję gwałtu sprzed II wojny światowej. Do Sejmu trafił projekt zmiany prawa, ale może napotkać opór konserwatywnych posłów oraz prezydenta. Dlatego zażądajmy głośno, by państwo przestało chronić gwałcicieli! Podpisz apel, a my dostarczymy […]

Z KRONIKI PAN…IG. nr 62

. Małgorzata Garbacz . Kolory jaj . Jaja mamy swojskie. Koloryt – też. Przykład: Rozpoczęła się procedura postawienia prezesa NBP przed Trybunałem Stanu. Kpiarze już dawno nazwali go ministrem dobrobytu. Chociaż, zapowiadany przez niego duży zysk roczny, nagle stopniał do wielomilionowej straty, gdy do władzy doszła koalicja 15 października. Dziennikarz TVN 24 zapytał prof. Przemysława […]