Artykuły

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Taormina sycylijska perła położona w cieniu Etny

.

Grzegorz  Wojciechowski

 .

Taormina, to jedna z najstarszych sycylijskich osiedli ludzkich, miejsce to zamieszkiwane było przez autochtonicznych mieszkańców wyspy – plemię Sykulów,  już przed  rokiem 734 r. p. n. e., czyli przed przybyciem tu pierwszych greckich kolonistów, którzy założyli w pobliżu  swoją pierwszą kolonię Naxos. Sykulscy mieszkańcy Taurminy ( tak w języku Sykulów nazywała się osada ) żyli w przyjaźni z Grekami z Naxos przez  ponad trzy stulecia, aż osiedle  stało się łupem tyrana Syrakuz Djonizjusza Starszego, który w roku 392 p. n. e. przepędził Sykulów i osiedlił tam swoich żołnierzy. Dopiero jednak w roku 358 Andromachos zaludnił to miejsce kolonistami z pobliskiego i przepełnionego już Naxos. Rządy Andromachosa uchodziły za niezwykle sprawiedliwe i łagodne oraz kompetentne, nic wiec dziwnego, że miasto szybko się rozwijało i bogaciło. Ten łagodny i mądry tyran, był ojcem znanego sycylijskiego historyka Timajosa, który mieszkał tu i pozostawił po sobie dzieło poświęcone historii wyspy.

Kiedy w  roku 345 p. n. e. na wyspę przybył z Koryntu wódz grecki Timoleon, to wylądował właśnie w Tauromenion ( tak brzmiała grecka nazwa miasta ). Koryntyjczyk uchodzi w historii Sycylii za pogromcę  tyranów, przepędzając ich z wyspy. Andromachos, który też był jedynowładcą czyli tytanem, został jednak przez niego oszczędzony i mógł swoją władzę w mieście sprawować aż do śmierci.

W czasie II wojny punickiej miasto poddało się bez walki Rzymianom, co zostało docenione przez nowych władców Sycylii.

Tauromenium ( tak brzmiała rzymska nazwa miasta ) odegrało dość ważna rolę w czasie wojny pomiędzy triumwirami, stając się jednym z ważniejszych punktów oporu wojsk Pompejusza przed Oktawianem, w pobliżu miasta flota, którą osobiście dowodził Oktawian rozbiła siły morskie należące do Pompejusza.

.

Piazza del Duomo. Fot. Grzegorz Wojciechowski

.

Po upadku Cesarstwa Zachodniego  Taormina była nadal jednym z ważniejszych miast Sycylii i jak cała wyspa należała wówczas do państwa Wandalów. Wódz cesarza Bizancjum Justyniana Wielkiego Belizariusz, w roku 535 zdobywając Sycylię, spowodował, że miasto znalazło się w granicach Cesarstwa Wschodniego.

Już od końca VII wieku  Sycylia znalazła się w orbicie zainteresowań arabskich. Proces zdobywania wyspy przez wyznawców Allacha trwał wiele dziesięcioleci. Ostatnim punktem chrześcijańskiego oporu stała się właśnie Taormina, którą poddała się Arabom w roku 962 po trwającym 30 tygodni oblężeniu.

Nowi władcy miasta nadali mu nazwę  „Al-Mu’izziyya”  na cześć panującego wówczas kalifa. Okres panowania arabskiego na wyspie uważany jest za czas rozwoju gospodarczego i kulturalnego, rozwijała się wówczas nauka i sztuka. Niewątpliwie były to jedne z najlepszych lat w dziejach Sycylii. Z rąk muzułmańskich odbili wyspę Normanowie, których rządy również zapisały się bardzo pozytywnie. Po wygaśnięciu linii normańskiej, władzę przejęła niemiecka dynastia Hohenstaufen. Później Taormina wraz z całą Sycylią przeszła pod panowanie andegaweńskie, a następnie stała się częścią korony Aragońskiej. W roku 1675 miasto złupili Francuzi, dokonując wielu zniszczeń i doprowadzając do jego zubożenia.

Począwszy od końca wieku XVIII Taormina, z uwagi na swoje ładne szerokie plaże i bliskość Messyny, Katanii i Etny, stała się jednym z najważniejszych ośrodków turystycznych na Sycylii. Odpoczywali tu tak znani ludzie jak niemiecki poeta Wolfgang von Goethe, car Rosji Mikołaj I, cesarz Niemiec Wilhelm II, Oskar Wilde, Friedrich Nietsche czy też kompozytor Richard Wagner. Do popularyzacji kurortu przyczynił się też niemiecki malarz Friedrich Otto Geleng ( 1843 – 1939 ), który mieszkał na wyspie przez wiele lat. W drugiej połowie wieku XIX i w pierwszej połowie XX w Taorminie funkcjonowała kolonia artystyczna. Miasteczko stało się również bardzo otwarte dla osób o orientacji homoseksualnej.

Dobre czasy nastały dla Taorminy za sprawa przemysłu filmowego, organizowane tu festiwale filmowe ściągały do miasteczka na Monte Tauro wybitne postacie, byli tu Gary Grant, Salvadore Dali, Greta Garbo, Orson Welles, Rita Hayworth. Niektórzy z gości pozostawali tu na dłużej oddając się pracy pisarskiej, i tak to właśnie w Taorminie Tennessee Williams napisał Kotkę na rozgrzanym blaszanym dachu i Tramwaj zwany pożądaniem, również i Trumanowi Capote służyło miasteczko nad Morzem Jońskim, w przypływie pisarskiej weny napisał tu  swoje Śniadanie u Tiffany’egoZ zimna krwią.

.

Uliczka w Taorminie. Fot. Grzegorz Wojciechowski

.

Z bogatej przeszłości Taorminy do naszych czasów pozostało wiele. Niewątpliwie najważniejszym i najbardziej znanym zabytkiem jest grecki teatr pochodzący z III w p. n. e. Szczególny zachwyt wzbudza położenie tego dawnego przybytku sztuki, znajduje się na zboczu Monte Tauro, z jego wykutej w skale widowni obliczonej aż na około 10 000 widzów rozciąga się fantastyczny widok na Morze Jońskie i na pobliską Etnę. Rzymianie przebudowali teatr, tak że posiadał on średnicę aż 109 m i przystosowali go do swoich barbarzyńskich upodobań, jakimi były walki gladiatorów. Obecnie  nie jest on tylko zabytkiem, uzyskał też nowe życie, jest miejscem gdzie odbywają się wspomniane już festiwale filmowe.

W mieście też znajdują się ruiny innego mniejszego teatru, pochodzącego z czasów rzymskich, zwanego odeonem.

Z czasów normańskich, jakże szczęśliwych dla Sycylii, ostał się Palazzo Corvaja, obiekt pochodzi z XV wieku i stoi na miejscu, gdzie wcześniej znajdowała się arabska wieża. Obecnie budynek służy turystyce, znajduje się tu bowiem biuro informacji turystycznej oraz miejscowe Muzeum Etnograficzne ( Museo Siciliano di Arte e Tradizioni Popolari ).

Centrum Taorminy stanowi Plac Katedralny – Piazza del Duomo. Przy tym placu znajdują sie trzy ważne zabytkowe obiekty. Pierwszym z nich jest katedra San Nicolo, pochodząca XIII  z wieku, czyli z czasów normańskich, jednak wielokrotnie była przebudowywana, tak że w konsekwencji powstała bardzo oryginalna budowla, bardziej przypominając obiekt warowny niż miejsce kultu religijnego. Przy placu mieści się też ratusz – Palazzo Comunale.

   Na centralnym miejscu Piazza del Duomo  znajduje sie bardzo efektowna barokowa fontanna.

Główną ulicą tego niezmiernie urokliwego miasteczka, niestety w sezonie letnim bardzo zatłoczonego, jest Corso Umberto I, przebiega ona z północy z Porta Messina,  na południe do – Porta Catania, mniej więcej w połowie drogi znajduje się niewielki plac,  Piazza IX Aprile z pochodzącą  z XVII wieku bramą Porta Mezzo. Przy ulicy znajdują się liczne sklepy z pamiątkami turystycznymi,  kawiarnie oraz bary.

Kto czuje się zmęczony  sycylijskim upałem może odwiedzić Parco Duchi di Cesaro, z którego rozciąga sie piękny panoramiczny widok na morze i królową włoskich wulkanów Etnę. Park jest związany z osoba Lady Florence Travelyan, damą dworu brytyjskiej królowej Wiktorii, a z jej przybyciem na stałe do Taorminy wiąże się pewna miłosna historia. Lady stała się bowiem obiektem zabiegów – księcia Edwarda, syna brytyjskiej królowej. W konsekwencji Lady Florence zmuszona była opuścić pałac w Windsorze, postanowiła udać się do Taorminy, gdzie była już wcześniej i zauroczyła się tym miejscem. Czy była to prawda? Nie wiem, ale tak mówią przekazy  i tak uważają mieszkańcy  Taormniny, którzy są z tego dumni. Lady Travelyan prowadziła tam hotel. gdzie przyjeżdżali znani ludzie z „towarzystwa”. Parco Duchi di Cesaro jest właśnie efektem jej zainteresowań w urządzaniu ogrodów. Po jej śmierci przeszedł na własność gminy.

Taormina wręcz obfituje w wiele starych liczących po kilkaset lat zabytkowych, niezwykle ciekawych  domów, nadających dużo uroku tutejszej starówce.

W wielu przewodnikach można przeczytać o pięknych złotych plażach Taorminy. Niestety nie jest to prawda, plaża jest wprawdzie szeroka i pokryta drobnym piachem, ale nie jest on złoty, zmieszał się bowiem z popiołami pochodzącymi z Etny i ma kolor żółto- szary , a szkoda.

.

Sycylijskie wędrówki. Źródło Aretuzy w Syrakuzach

 

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Cefalu, urocze sycylijskie miasteczko ze wspaniałą normańską katedrą

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Kartki z dziejów Sycylii. Bunt w Castellammare del Golfo w 1862 roku

Opowieści Grzegorza Wojciechowskiego: Sycylijskie wędrówki. Źródło Aretuzy w Syrakuzach

Garibaldi na Sycylii. List z Milazzo do przyjaciela

Wiosna Ludów na Sycylii. Zdobycie Mesyny przez gen. Filangieri

Inne z sekcji 

Wspomnienia Pałacykowiczów; Pałac i Jazz

. Niedawno pożegnaliśmy naszego kolegę red. Czarka Żyromskiego, był on prawdziwym żywym archiwum wrocławskiej prasy. Z wielkim pietyzmem gromadził wiele wartościowych materiałów o dziejach wrocławskiej kultury, a także o Kresach Wschodnich z których pochodził. Dzięki uprzejmości prezesa Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej Oddziału Dolny Śląsk red. Ryszarda Mulka, prezentujemy zebrane przez Czarka wspomnienia działaczy studenckich związanych […]

Tylko TAK znaczy TAK – Podpisz petycję w sprawie nowej definicji gwałtu

. Wujek zgwałcił 14-letnią dziewczynkę. Sąd oczyścił go z zarzutu gwałtu, bo… nie krzyczała. Na takie wyroki pozwala polskie prawo, bo zawiera definicję gwałtu sprzed II wojny światowej. Do Sejmu trafił projekt zmiany prawa, ale może napotkać opór konserwatywnych posłów oraz prezydenta. Dlatego zażądajmy głośno, by państwo przestało chronić gwałcicieli! Podpisz apel, a my dostarczymy […]