21.10.2020
Historia Wrześniowe remanenty – Wnioski. Dr Mirosław Małecki . .Podsumujmy te wydarzenia, które miały miejsce w dwudziestoleciu międzywojennym. II Rzeczpospolita była jednym z największych beneficjentów Pokoju Wersalskiego. Jej geopolityczne położenie usadowiło ją między dwoma mocarstwami: Rosją Radziecką i Niemcami – państwami, które w wyniku Traktatu Wersalskiego czuły się poszkodowane. Robiły wszystko co było w ich mocy , aby ten […]
12.10.2020
Artykuły Pamiętnik z wojny na San Domingo. PAMIĘTNIKI JAKUBA FILIPA KIERZKOWSKIEGO. KAPITANA WOJSKA FRANCUSKIEGO, KAWALERA KRZYŻA LEGII HONOROWEJ, A NA OSTATKU MAJORA WOJSKA POLSKIEGO 1831 ROKU, WARSZAWA 1903. . Przybijamy do San Domingo. Wylądowanie i walki nasze z murzynami. Generał Leclerc dowódca na San Domingo umiera, Rochambeau następca tyrana. Dessalines i Krzysztof jenerałowie przechodzą do murzynów, którzy dopuszczają się […]
11.10.2020
Artykuły Zamach na ambasadę rosyjską w Teheranie. Brylant za poetę. Grzegorz Wojciechowski . Już od czasów Piotra Wielkiego Rosja łapczywym , chciwym okiem spoglądała na Wschód. Najpierw w latach 1714 – 1717 próbowała zagarnąć zagubiony w piaskach pustyni, położony w rejonie Morza Aralskiego chanat Chiwy, czyli dawny Chorezm. Po tragicznej i nieudanej ekspedycji księcia Aleksandra Bekowicza – Czerkaskiego, przyszedł czas wyprawy Piotra Wielkiego na […]
11.10.2020
Artykuły Bitwa pod Lenino. Fakty i dylematy. Gen. Zdzisław Rozbicki . Mija kolejna rocznica bitwy pod Lenino. Wzbudza ona wciąż duże emocje i kontrowersyjne oceny, w tym bardzo krzywdzące tych, którzy brali w niej udział. Rocznica ta skłania właśnie do zabrania głosu o roli tego wydarzenia w najnowszej historii Polski. Spór o jej ocenę, cele, przebieg działań bojowych, a także znaczenie […]
10.10.2020
Historia Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 6 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Piłsudski, mówiąc na zjeździe w Wiedniu o „braniu przykładu”,z pewnością nie zamierzał domagać się takiej autonomii dla Polaków, chyba tylko przejściowo, w drodze ku niepodległości, która była dla niego podstawowym celem. Ale był świadomy, że w przyszłej niepodległej Polsce będą problemy etniczne i być może traktował pomysły „autonomii” […]
10.10.2020
Aktualności Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 5 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Rozdział II. Droga do niepodległości . Dotychczasowa aktywność Piłsudskiego skupiała się na organizowaniu działań partii, zwłaszcza w zakresie wydawniczym i na publicystyce. Pisał wiele o walce z zaborcą, ale w formie ogólnej. Wyjątkowo w 1895 r. zwrócił uwagę, że strajkami niepodległości się nie uzyska, trzeba o nią walczyć […]
09.10.2020
Artykuły Wrześniowe remanenty. Dr Mirosław Małecki . Właśnie skończył się miesiąc wrzesień, który przynosi ze sobą pamięć upadku II Rzeczpospolitej. Państwa wyciągniętego z politycznego niebytu przez pokolenia Polaków, które własną krwią, przez 123 lata zaborów, zaświadczały o jej prawie do istnienia. Wreszcie w latach 1918 – 1921 w walkach zbrojnych i w dyskusjach podczas obrad pokojowych […]
09.10.2020
Historia Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 4 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Ale i on niekiedy ulegał oszustwom carskiej propagandy. Pisał np., że „prawie połowa” mieszkańców Imperium „jest pochodzenia nierosyjskiego” [145]. Rzeczywistość była dla władz państwa jeszcze trudniejsza. Zgodnie z wynikami spisu ludności z 1897 r. Rosjanie stanowili tylko 44% mieszkańców państwa, więc nie „prawie połowa”, ale ponad połowa mieszkańców […]
08.10.2020
Historia Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 3 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . W 1900 r. z inicjatywy części dawnych członków ZUBDO założono w Charkowie Rewolucyjną Partię Ukrainy (RUP), pierwszą socjalistyczną partię tego narodu. Obok radykalnych żądań socjalnych wysuwała hasło narodowo-terytorialnej autonomii Ukrainy w obrębie Imperium Rosyjskiego – „Od Karpat aż do Kaukazu”, na warunkach Ugody Perejasławskiej z 1654 r. Ugodę […]
07.10.2020
Artykuły Monastyr Aładża koło Złotych Piasków. Grzegorz Wojciechowski . Turystom, którzy licznie odwiedzają w sezonie urlopowym Bułgarię, a Złote Piaski lub Albenę w szczególności, polecam krótką wycieczkę do Monastyru Aładża. Można tam dostać się korzystając z usług miejscowych biur podróży, które są organizatorami krótkich wypadów po okolicznych atrakcjach turystycznych. Wiele z miejscowych biur zatrudnia przewodników mówiących po polsku, co uatrakcyjnia […]
07.10.2020
Historia Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz.2 ). Prof. dr hab. Andrzej Małkiewicz . Rozdział I . Razem przeciw caratowi . Józef Piłsudski urodził się w 1867 r. w Zułowie (dziś: Zalavas) w pobliżu Wilna, pochodził z szeroko rozumianych Kresów Wschodnich, z rodziny drobnej szlachty. Jego ojciec był podczas powstania styczniowego jednym z komisarzy Rządu Narodowego na Litwie. Wkrótce po przyjściu na […]
06.10.2020
Artykuły Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku. Masakra w Świdnicy. Grzegorz Wojciechowski . Wiosna Ludów na Dolnym Śląsku obfitowała w wiele dramatycznych wydarzeń, jednym z takich momentów są wypadki w Świdnicy, do jakich doszło 31 lipca 1848 roku i w dniach następnych, w historii zdarzenie to nosi nazwę „masakry świdnickiej”. Świdnica, jak wiele innych śląskich miast już od kilku lat przed wybuchem Wiosny Ludów […]
06.10.2020
Aktualności Józef Piłsudski wobec Ukrainy ( cz. 1 ). Dzięki uprzejmości pana prof. dr. hab. Andrzeja Małkiewicza, otrzymaliśmy do publikacji dwa pierwsze rozdziały jego nowej książki ” Geneza wyprawy kijowskiej. Józef Piłsudski wobec Ukrainy do 1820 roku. Studium myśli politycznej”. Ze względu na znaczną objętość tego materiału, podzieliliśmy go na części. Redakcja. . Tekst objęty prawami autorskimi, kopiowanie i publikowanie bez wiedzy i […]
04.10.2020
Historia Morderstwa polskich faszystów na polskich socjalistach. Znów Mogielnica stała się widownia potwornej zbrodni, dokonanej przez polskich faszystów. W poniedziałek 6 b.m. Dwóch uzbrojonych ludzi wtargnęło do sklepu, prowadzonego przez Jana Jasiorowskiego i zamordowało go trzema strzałami. Tow. Jan Jasiorowski był przedwojennym działaczem robotniczym. Jego zamordowanie łączy się bezpośrednio ze zbrodnią, dokonana w czerwcu b. r na braciach Kazimierczakach i ich […]
04.10.2020
Artykuły Jak Fidel Castro chciał zdobyć koszary Moncada. Grzegorz Wojciechowski . Dla kubańskich komunistów, miejscem świętym i czczonym przez ostatnie dziesięciolecia jest pewien budynek koszarowy w mieście Santiago de Cuba. To właśnie tam dnia 26 lipca 1953 roku narodził się ruch polityczny, który doprowadził już wkrótce do obalenia władzy dyktatora Fulgencio Batisty, nadano mu nazwę „Movimiento 26 Julio” lub w skrócie „M […]
30.09.2020
Artykuły Voodoo – religia buntu czarnych niewolników na Haiti. Grzegorz Wojciechowski . Religia voodoo jest swoistym fenomenem, przetrwała ona w sercach czarnych mieszkańców Haiti, mimo bezwzględnej chrystianizacji, której poddawano niewolników przybyłych z Afryki do katorżniczej pracy na tej wówczas francuskiej kolonii. Cały system XVIII wiecznego niewolnictwa na Antylach opierał się na stworzeniu takich warunków, aby jednostkę odseparować od jej dawnych korzeni. Już w […]
30.09.2020
Artykuły O mediach i polityce historycznej. . Z Maciejem Wiśniowskim redaktorem naczelnym portalu strajk.eu rozmawia Piotr Lewandowski. . Dlaczego w Polsce po 1989, szeroko pojęta lewica uciekała przed dyskusją na temat historii najnowszej? Dlaczego pozwoliła na wymazanie PRL z kart historii? Dlaczego nie broniła reform rolnych, oświatowych czy odbudowy kraju z powojennych zgliszczy? Czy naprawdę niczego nie osiągnęliśmy jako społeczeństwo […]
28.09.2020
Artykuły Polityka historyczna, czyli współczesny „Rok 1984”. . Piotr Ciszewski Kto rządzi przeszłością, w tego rękach jest przyszłość; kto rządzi teraźniejszością, w tego rękach jest przeszłość. George Orwell „Rok 1984” . Już samo określenie „polityka historyczna”, robiące ostatnio zawrotna karierę wśród polityków oraz w mediach, powinno budzić skojarzenia z orwellowską antyutopią. Coraz więcej polskich instytucji traktuje „Rok 1984” nie […]
28.09.2020
Artykuły Rok po rzezi Ghetta. Prezentujemy naszym czytelnikom artykuł, który ukazał się w czerwcu 1944 roku w pepesowskim „Robotniku w Walce”, dotyczy on „politycznej pożywki” polskiego antysemityzmu. We współczesnej nam Polsce ludności żydowskiej już prawie nie ma, ale antysemityzm pozostał w politycznym sercu znacznej części polskiej prawicy, która obecnie upatrzyła sobie za wroga inne mniejszości – seksualną oraz emigrantów. […]
23.09.2020
Historia Hrabina z Bukowca, czyli opowieść o wspaniałej kobiecie, jej niezwykłej miłości i miejscowości koło Jeleniej Góry. Grzegorz Wojciechowski . Pewnej hrabinie z Borowa dedykuję tą opowieść. . Niedaleko Karpacza, na przedmieściu Kowar, leży wioska Bukowiec, znana głównie ze szpitala, gdzie składa się połamane kończyny miłośnikom białego szaleństwa. W wiosce mieści się niewielki pałacyk z dużym dobrze urządzonym ogrodem. Ta niepozorna budowla miała bardzo duże znaczenie […]
23.09.2020
Historia Dzieci Ikara. Opowieść o tym jak człowiek zrealizował swoje wielkie marzenie. Grzegorz Wojciechowski . Wiolu, bardzo martwię się i boje o Ciebie. Ten artykuł dedykuję Tobie. . Już od początku naszej cywilizacji człowiek z ciekawością spoglądał w niebo i z zazdrością patrzył na ptaki. Te marzenia możemy odnaleźć w licznych mitach i legendach, z których najbardziej znany jest mit o Ikarze i Dedalu, ale nie […]
23.09.2020
Historia Niezwykłe dzieje klasztoru w Lubiążu. Był tu nawet Michael Jackson, Maria Antonina i Józef PiłsudskiGrzegorz Wojciechowski . Nie wiem czy jutro w „Gazecie Wrocławskiej” ukaże się ten artykuł, zmiany organizacyjne spowodowały sporo zamieszania. Prezentuję więc go w całości i w takim stanie jakim oddałem go do redakcji. Jadąc drogą z Wrocławia w kierunku Zielonej Góry, niedaleko za Środą Śląską, widać po prawej stronie oddalony o kilka kilometrów od […]
13.09.2020
Artykuły Gen. Grzegorz Korczyński o wydarzeniach w grudniu 1970 roku w Gdańsku ( II )Gen. Grzegorz Korczyński Gen. Grzegorz Korczyński ( 1916 – 1971 r. ) Działacz komunistyczny, brał udział w wojnie domowej w Hiszpanii, w czasie II wojny światowej wstąpił do francuskiej partyzantki komunistycznej, później przerzucony do Polski. Pełnił wiele funkcji w aparacie władzy PRL, w latach 1946-1948 był wiceministrem bezpieczeństwa publicznego. W latach 1950-1956 był […]
13.09.2020
Artykuły Tajemnice Oświęcimia. Adam Ciołkosz . Niedawna dwudziesta rocznica zgonu Adama Rysiewicza, pseudonim Teodor przywiodła na myśl szereg zagadnień związanych z hitlerowską katownią obozu w Oświęcimiu i z akcją pomocy dla więźniów tego obozu. Głucho o tych sprawach w publicystyce i historiografii reżymowej, chociaż był to wielkiego znaczenia odcinek polskiego oporu i walki z hitlerowskim faszyzmem. Wielki czas aby zapełnić lukę. Wielki czas, by tajemnice […]
10.09.2020
Artykuły Walka o niepodległość i jej wyniki na ziemiach polskich w latach 1917-1920. ( cz. 1 ). Prof. Zbigniew Wiktor Uniwersytet Wrocławski 1. Wpływ Rewolucji Październikowej na proces rewolucyjny epoki Rok 2018 ogłoszony został przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jako „Rok 100-lecia Niepodległości Polski”. Towarzyszyły mu liczne wydarzenia gloryfikujące wydarzenia i osobistości zasłużone dla odrodzenia niepodległości państwa polskiego. Odrodzenie Rzeczypospolitej Polskiej jest postrzegane przez panującą obecnie burżuazję i jej zagranicznych […]
10.09.2020
Historia Walka o niepodległość i jej wyniki na ziemiach polskich w latach 1917-1918. ( cz. 3. ). Prof. Zbigniew Wiktor Uniwersytet Wrocławski 4. Wojna polsko-radziecka 1919-1920 . O polityce międzynarodowej odrodzonej Polski decydowały klasy panujące w Polsce i ówczesnej Europie. Granice nowego państwa i jego ustrój polityczny określił Układ Wersalski z czerwca 1919 r. i tzw. mała konstytucja. Na zachodzie miały być przywrócone granice przedrozbiorowe, Na Śląsku, Warmii i […]
10.09.2020
Historia Walka o niepodległość i jej wyniki na ziemiach polskich w latach 1917-1920 ( cz.2 )Tablica upamiętniająca pierwsze posiedzenie Żyrardowskiej Rady Delegatów Robotniczych. . Prof. Zbigniew Wiktor Uniwersytet Wrocławski . 2. Walki strajkowe i demonstracje w 1918 r. Na wzrost fali strajków na ziemiach polskich duży wpływ miała sytuacja rewolucyjna w Rosji. Już na wiosnę 1917 r. sytuacja w zakładach pracy była napięta. W Warszawie w maju strajkowali robotnicy […]
29.08.2020
Aktualności Listek figowy i genitalia demokracji. Nabici w „Solidarność”. Grzegorz Wojciechowski . Sierpień, jak co roku wzbudza refleksje, nad tym co wydarzyło się w Polsce w roku 1980; blisko połowa naszego społeczeństwa wie o fali strajków i społecznym wybuchu, jaki wówczas dokonał się w Polsce z opowiadania rodziców, lub z mediów, które interpretują tamte wydarzenia najczęściej z punktu widzenia opcji politycznej, […]
27.08.2020
Artykuły Lisowczycy w Karkonoszach i Kotlinie Jeleniogórskiej. Grzegorz Wojciechowski . Zygmunt III Waza król Polski, prowadził rozliczne wojny, potrzebował więc pełnowartościowego bitnego wojska, za jego to czasów, w roku 1614, stworzono specyficzną formację lekkiej jazdy, którą od nazwiska jej pierwszego wodza Aleksandra Józefa Lisowskiego herbu Jeż zwano lisowczykami. Specyfiką tej formacji było to, iż jej żołnierze rzadko dostawali żołd, a swoja […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Komuna Paryska ( cz. 2 ). 28 marca na koniec kilkaset tysięcy ludu zebranego na placu przed ratuszem krzykiem radości „Vive la Commune!” zwiastowało pojawienie się Komuny. Historia po raz pierwszy ujrzała podobne zgromadzenie! Ciało wyborcze bez nacisku z góry, swobodnie przez lud wybrane, przeważnie z dzieci ludu, z robotników paryskich złożone, świadomie i szczerze interesom ludu poświęcone. W tym jej charakterze leży wybitny […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Zasadnicza myśl polityczna Komuny Paryskiej. ( Cz. 2 ). Stanisław Mendelson . Bezwarunkowo Komuna dała przykład „rządów robotniczych” nie tylko tym, że wysunęła naprzód personel robotniczy, któremu oddaliśmy hołd w naszej pracy, ale, co ważniejsze, energiczną obronę interesów pracy. Pozwolimy sobie atoli nadmienić, że demokracja mieszczańska w odezwach Związku Narodowego Izb Syndykalnych daleko jaśniej i dobitniej określiła zadania autonomii i zarysowała jej pole działalności. I nie dziw: […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Zasadnicza myśl polityczna Komuny Paryskiej. ( cz. 1 ). Stanisław Mendelson . Na jednym z kongresów socjalno-demokratycznych w Niemczech przedstawiciel umiarkowanej frakcji wyraził przekonanie, iż ludność robotnicza Paryża w marcu 1871 r. bez potrzeby „wyszła na ulicę”, zamiast spokojnie iść do domów na drzemkę. Zasadniczy błąd w podobnym rozumowaniu jest ten, że ludność paryska w rzeczywistości została zbudzoną ze snu przez prowokacje Thiersa, została wyrwaną i wykolejoną ze […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Komuna Paryska ( cz. 1 ). „Równość nr 6 – 7 ( marzec – kwiecień 1880 r. ) . Wśród wielkich wypadków drugiej połowy bieżącego stulecia, wśród krwawych wojen zaborczych i powstań całych ludów, dopominających się z bronią w ręku o swą niepodległość, zarysowuje się odmiennego charakteru walka – Komuna Paryska. Ponad Sadową i Gravelotte wznosi się ona wysoko nowością swej idei, szlachetnością i wielkością swych […]
24.08.2020
Artykuły O tak zwanej „polityce historycznej”. Grzegorz Wojciechowski . Historia zawsze była płaszczyzną walki ideologicznej pomiędzy różnymi siłami politycznymi, niestety tak jest i obecnie, chociaż trzeba przyznać, że po dojściu do władzy Prawa i Sprawiedliwości, owa walka polityczna zaczyna przybierać wręcz karykaturalne wymiary. Jest rzeczą oczywistą, że w czasach Polski Ludowej wiele, a nawet bardzo wiele, niewygodnych politycznie faktów […]
21.08.2020
Historia Żołnierze wykleci czy przeklęci cz. III.. Prof. dr hab. Zbigniew Wiktor . Obecnie tym aktom terroru niektórzy nadają wielkie cechy bohaterstwa, gdyż nie poddali się, byli niezłomni i do końca walczyli z „nowym okupantem” i jego „pachołkami”. Nic bardziej błędnego, akty te są i pozostają zbrodniami, a próby ich zafałszowania są wyrazem obłudy historycznej i wprowadzania w błąd opinii publicznej. […]
18.08.2020
Historia Żołnierze wykleci czy przeklęci cz. II.Na zdjęciu Romuald Rajs – „Bury” . Prof. zw. dr hab. Zbigniew Wiktor Emeryt. Prof. Uniwersytetu Wrocławskiego . Niniejszy tekst otrzymaliśmy, z przeznaczeniem do publikacji, z Dolnośląskiego Oddziału Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego. Ze względu na znaczną jego objętość, aby ułatwić czytelnikom zapoznanie się z nim, podzieliliśmy go n cztery części. Redakcja „LDŚl” . […]
18.08.2020
Artykuły Żołnierze wyklęci czy przeklęci cz. I.. Prof. zw. dr hab. Zbigniew Wiktor Emeryt. Prof. Uniwersytetu Wrocławskiego . Niniejszy tekst otrzymaliśmy, z przeznaczeniem do publikacji, z Dolnośląskiego Oddziału Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego. Ze względu na znaczną jego objętość, aby ułatwić czytelnikom zapoznanie się z nim podzieliliśmy go n cztery części. Redakcia „LDŚl” . W lutym 2011 r. prezydent B. […]
15.08.2020
Historia Tajemnica mistrza Gutenberga. W. Zambrzycki . ( „Naokoło Świata” nr 55 listopad 1928 r. ) . Powszechnie panuje przekonanie, że ojcem sztuki drukarskiej jest Johannes Gutenberg z Moguncji. Nie mniej jednak istnieje i inna, holenderska wersja, dotycząca autorstwa tego wynalazku, według niej pierwszym był pewien księgarz z miasta Haarlem Wawrzyniec ( Laurentius ) Coster. Cała historia, jak […]
09.08.2020
Biblioteka Lewicy Moralno-polityczne znaczenie powstania warszawskiego. Tomasz Arciszewski . Dwa układy określiły naszą tragedię i – tragedię Europy w ciągu ostatnich lat dziesięciu: pakt Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 r. i umowa w Teheranie z grudnia 1943 roku. Spisek sowiecko-niemiecki kosztował świat 50 milionów istnień ludzkich i spowodował olbrzymie straty materialne. Nas, Polaków, dotknął najpełniej i najboleśniej: z górą 6 milionów obywateli zginęło w walkach na wszystkich frontach świata, w niemieckich […]
03.08.2020
Biblioteka Lewicy Z Pobytu II Brygady w Rosji. Kazimierz Pużak . Spośród wydarzeń, które przed dwudziestu laty poprzedziły powstanie Niepodległego Państwa polskiego, przejście II Brygady Legionów Józefa Hallera pod Rarańczą i jej marsz w kierunku Ukrainy, należą niewątpliwie do najważniejszych i poniekąd przełomowych. Albowiem należy pamiętać, że decyzja II Brygady przerwania się z bronią w ręku przez pierścień otaczających ją wojsk austriackich wypadła w chwili, gdy Niemcy stanęły […]
03.08.2020
Biblioteka Lewicy Socjaliści w Legionach. Jan Krzesławski ( Jan Cynarski ) . Legiony powstały wskutek zjednoczenia usiłowań dwóch obozów – socjalistycznego i narodowo-niepodległościowego [1] – stworzenia podstaw do sformowania siły wojskowej w celu wywalczenia niepodległości kraju. Usiłowania te były odrębne i wzajemnie od siebie niezależne. Zjednoczenie nastąpiło dopiero w obliczu wojny. Każdy bezstronny obserwator, interesujący się w latach 1911-1914 strzelcami, drużynami, związkami i innymi organizacjami […]
03.08.2020
Biblioteka Lewicy Grudzień 1970 roku – dokumenty ( I ). W tym roku minie 50-ta rocznica wydarzeń grudnia 1970 roku, nasza redakcja będzie publikować z tej okazji teksty poświęcone tym wydarzeniom oraz autentyczne dokumenty. Poniżej przedstawiamy pierwszy z dwóch listów Władysława Gomułki do KC PZPR, w którym przedstawia on swój punkt widzenia na przebieg wydarzeń w czasie tych dramatycznych grudniowych dni. Redakcja . Grudzień […]
02.08.2020
Biblioteka Lewicy „Mniejsze zło” – Hitler. „Nowe Życie” nr 12 z 30 czerwca 1939 r. Emanuel Szerer . Jesteśmy obecnie świadkami osobliwego zjawiska. Nasi ultra-„narodowi” patrioci wyłażą wprost ze skóry, by wykazać, że wrogiem Polski jest nie Hitler i nie hitleryzm, ale w ogóle Niemcy. Ba, w swoim nacjonalistycznym zaślepieniu doszli ci ludzie nawet do tego, że głoszą już, iż dla Polski LEPSZY […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Antoni ] Zdanowski. Stefan Stamirowski . Wśród działaczy socjalistycznych, aresztowanych przez bezpiekę w czerwcu 1947 roku pod pozorem wykrycia „kierowniczego centrum WRN”, znajdował sie Antoni Zdanowski. Jak wiadomo, Zdanowski, wybitny przywódca robotniczego ruchu zawodowego, był przez długie lata sekretarzem generalnym Związku Robotników Przemysłu Tytoniowego, ponadto redaktorem „Robotniczego Przeglądu Gospodarczego”, oficjalnego miesięcznika Komisji Centralnej Związku Zawodowych oraz zastępcą sekretarza […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Józef ] Dzięgielewski. Stefan Stamirowski . [ Na zdjęciu Józef Dzięgielewski ] W dniu 19 listopada 1948 roku Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyrok w tzw. sprawie WRN. Był to właściwie proces wytoczony Polskiej Partii Socjalistycznej. Sześciu było oskarżonych, sześciu zostało skazanych: Kazimierz Pużak i Tadeusz Szturm de Sztrem na 10 lat więzienia, po zastosowaniu amnestii złagodzono im karę […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Kazimierz ] Pużak. Stefan Stamirowski . Przebywałem z Pużakiem w jednej celi w więzieniu w Rawiczu. Zapamiętałem dokładnie jego opowiadania, m.in. jego relację z okresu po wejściu wojsk sowieckich do Polski. Kazimierz Pużak, były poseł na Sejm w latach 1919-1935, sekretarz Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS od roku 1921, przewodniczący Rady Jedności Narodowej w podziemnej Warszawie – był jednym z szesnastu przywódców Polski Podziemnej, których władze […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Aleksander Sulkiewicz ( 1867 – 1916 ). Jan Cynarski ( Krzesławski ) . ALEKSANDER SULKIEWICZ (1867-1916) (pseudonimy: Michał, Mały, Tatar, Kizia, Robert, Smolak, Przybylski) [1937] . Aleksander Sulkiewicz (ściślej mówiąc Iskander Mirza Duzman Beg Sulkiewicz) urodził się 8 grudnia 1867 roku na Suwalszczyźnie w Skirsobolach, w rodzinie mahometańskiej, z rodziców Aleksandra i Rozalii z Kryczyńskich. Pochodził z muzułmańskich Tatarów, od końca średniowiecza osiadłych w Polsce, spolszczonych od dawna, […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Ze wspomnień o Aleksandrze Sulkiewiczu ( tow. Michale ). Jan Cynarski ( Krzesławski ) Jedną z najbardziej legendarnych postaci dawnej przedwojennej PPS jest bezspornie tow. Michał (zwany inaczej Michałem Czarnym albo Tatarem). Kto z PPS-owców nie znał i nie pamięta tego arcykonspiratora, od którego tylu młodych uczyło się sztuki konspiracji? Dzisiaj, gdy zwłoki jego uroczyście przywieziono do Warszawy z pobojowiska ma Wołyniu, jego postać staje w pamięci […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Pużak. Szkic życiorysu ( cz. II ). Zygmunt Zaremba . W październiku 1918 roku Kazimierz Pużak jest już na gruncie warszawskim. Wchłania go od razu wir przygotowań do zrzucenia okupacji niemieckiej i powołania Pierwszego Rządu Ludowego w Lublinie. W grudniu tegoż roku pierwszy jawny zjazd PPS w Warszawie powołał go do Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. Przy wyborach do Sejmu Ustawodawczego Pużak został wybrany na posła […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Pużak. Szkic życiorysu ( cz. I ). Zygmunt Zaremba . Na przedmieściu Tarnopola, w rozłożystej gospodarskiej chacie, krytej słomą, 26 sierpnia 1883 roku, właścicielom gospodarstwa, Wojciechowi Pużakowi i jego żonie, Ukraińce, Marceli z Hrycynów, urodził się syn. Nadali mu imię Kazimierz. Wychowali, jak starczyło środków. Nie było ich za wiele, ale mieli ambicję dania chłopakowi wykształcenia. Posyłali do szkoły początkowej, potem do gimnazjum. Młody […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Tajny komunikat KPP. Przygważdżamy komunistyczne oszczerstwa. Zygmunt Zaremba . Od kilku tygodni w kolach robotniczych rozchodziła się wiadomość o sensacyjnym komunikacie Kompartii w sprawie Tadeusza Żarskiego. Komunikat miał być „wewnętrzny”, dla członków KPP, ale dziwnym trafem o treści jego szeroko informowano, szczególnie pepesowców. Informacje te, szerzone przez komunistów, przybierały coraz bardziej fantastyczną postać oskarżeń pod adresem czołowych działaczy PPS, których jakoby Żarski miał „sypać”. […]
31.07.2020
Artykuły Opowieść o krwawo stłumionym buncie czeladników krawieckich we Wrocławiu, który wybuchł wiosną 1793 roku. Grzegorz Wojciechowski . We Francji już od czterech lat trwała walka nowego burżuazyjnego porządku ze starym feudalnym. Idee polityczne jakie rozprzestrzeniły się w wyniku wybuchu rewolucji francuskiej, rozniosły się niemal po całej Europie, dotarły też do niezwykle konserwatywnych, będących jednym z filarów europejskiego feudalnego porządku społecznego Prus, w tym także na Śląsk. Zaczęły docierać […]
30.07.2020
Biblioteka Lewicy Czerwone Harcerstwo TURWładysław Uziembło . Czerwone Harcerstwo powstało w Polsce w 1926 roku jako przeciwwaga ZHP, przechodzącego coraz wyraźniej na prawicowe pozycje. W miesięczniku „Gromada” pisał na ten temat przewodniczący Czerwonego Harcerstwa Stanisław Dubois: „W roku 1919 harcerstwo w pogoni za korzyściami płynącymi z aparatu państwowego, opanowanego przez endecję (a obecnie przez sanację), poczęło żeglować do obozu polskiej reakcji, w którym poczuło się dobrze, bo […]
30.07.2020
Artykuły W „Robotniku” na Wareckiej. Józef Tadeusz Mieszkowski . W mieszkaniu [ Stanisława ] Dubois na flory zasadniczo zbierali sie tylko uczestnicy koła samokształceniowego Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, natomiast większość innych zebrań organizacyjnych tudzież wszelkie czynności ZNMS dopełniały się w dwóch innych punktach Warszawy, mianowicie w domach na Wareckiej 7 i w Alejach Jerozolimskich 6 Oba te domy winienem […]
30.07.2020
Artykuły Pierwszy strajk w Polsce [ 1690 r. ]. Walka o byt jest dawna jak człowiek. Walka o wartości społeczne, o znośne warunki życia, pracy i o sprawiedliwie przyznawaną płacę są tak dawne, jak dawny jest wyzysk, panowanie pieniądza i białe niewolnictwo robotnika. Rozwój wielkiego przemysłu, którego narodziny przypadły na wiek XVIII, poza wywołaniem kompletnego przewrotu w dziedzinie gospodarczej i społecznej, stał się źródłem wielu zjawisk nieznanych uprzednio ludzkości. Na […]
29.07.2020
Historia Warszawa w ogniu powstania ( cz. II ). Zygmunt Zaremba . Społeczne i polityczne cele powstania . W ciągu czterech lat konspiracji wypracowany został społeczny i polityczny program Polski Podziemnej. Znalazły w nim wyraz te wszystkie przemiany społeczne i polityczne, które przyniosła wojna i okupacja, narzucając wszystkim konieczność realizowania gospodarki i polityki, jakie dotychczas głosiła tylko demokracja pod przewodem partii socjalistycznej. Tuż przed powstaniem, 26 lipca, zasady te […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Warszawa w ogniu powstania ( cz. 1 ). Zygmunt Zaremba . Czy pamięta ktoś dziś we Francji, że dwa lata temu dnia 24 sierpnia Warszawa powstańcza po zrzuceniu okupacji słała pozdrowienia wyzwolonemu właśnie Paryżowi? Mamy ten tekst przed sobą: „Powstańcza Warszawa do wyzwolonego Paryża. Jesteśmy dumni, że nasi lotnicy i żołnierze z polskiej dywizji pancernej biorą udział w bitwie, która doprowadziła do tego zwycięstwa. Wyzwolenie […]
29.07.2020
Historia POWSTANIE WARSZAWSKIE. Zygmunt Zaremba [1944] . Towarzysze i obywatele! . Osamotnieni musieliśmy pod naporem przemożnych sił nieprzyjaciela przerwać walkę. Próżno przez długie dwa tygodnie, okupione najwyższymi cierpieniami ludności i krwawą ofiarą, oczekiwaliśmy, że armia sowiecka stojąca na Pradze przyjdzie nam z odsieczą. Mimo ciągłych obietnic i zapewnień odsiecz ta nie nastąpiła i Niemcy pod bokiem armii sowieckiej zalali ogniem i żelazem dwie […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy SPOŁECZNE OBLICZE POWSTANIA [ WARSZAWSKIEGO ]. Zygmunt Zaremba . Od czasu klęski wrześniowej, w której załamał się fizycznie i moralnie system sanacyjnej dyktatury, życie Polski wyraźnie oparło się o siły ludowe. Fundamentem, z którego wyrosła nieugięta walka narodu w czasie okupacji, tak na odcinku wojskowym, jak i cywilnym, były PPS i Stronnictwo Ludowe. Związek Walki Zbrojnej, powstały w końcu 1939 roku, przekształcony później w Armię Krajową, przyjął za podstawę […]
29.07.2020
Artykuły ONR pod pręgierzem. „Robotnik w walce” nr 7 z 5 grudnia 1943 r. . Grupki „narodowo-radykalne”, zachęcone pierwotnymi sukcesami Mussoliniego i Hitlera, pozostały wierne swym zasadom skrajnego nacjonalizmu, zaborczości i taktyce sięgania po władzę przy pomocy bezceremonialnej demagogii, wspieranej przez bojówki. Ten hitlerowski pomiot w samym zaraniu konspiracji rozpoczął kampanię tak plugawą i graniczącą z denuncjatorstwem, że przyjęliśmy zasadę po prostu niereagowania […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Tragedia polskiego lasu. Zygmunt Zaremba . Polski las ma swoją bohaterską i romantyczną tradycję. Krył swymi konarami oddziały powstańców 1863 roku, udzielał pewnej ostoi partyzantce Armii Krajowej w ostatniej epoce. Jest ciągle otwarty dla wszystkich, którym stało się ciasno na ulicach miast czy na drogach wsi polskich. Ku niemu zwracają się oczy, gdy ginie ostatnia nadzieja normalnego urządzenia […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Rozwiązanie kwestii hiszpańskiej. S. Wierzański . A jednak Hiszpanię opuścili wszyscy… Hiszpanię ludową. Nie pomogły sympatie proletariatu wszystkich bodaj krajów ani bohaterskie czyny armii republikańskiej, która została wreszcie bez broni, ściślej, bez amunicji i bez dopływu nowego żołnierza-ochotnika. Ochotnik ten ciągnął do Hiszpanii ze wszystkich stron świata, by bronić demokratycznej republiki hiszpańskiej przed zalewem faszyzmu-hitleryzmu i najazdem włosko-niemieckim. W […]
28.07.2020
Historia POWSTANIE DAGESTAŃSKIE 1877 roku. P. Żukowski . Tekst, który prezentujemy został opublikowany w miesięczniku „Przeszłość” ( nr 9 z 1935 r. ); jego autorem jest P. Żukowski – niestety nie udało się na razie ustalić nic istotnego o jego autorze. Artykuł pisany jest dość ubogim językiem i chaotycznie, nie mniej jednak przedstawia istotną wartość poznawczą, mało jest bowiem […]
21.07.2020
Artykuły Niezapowiedziana wizyta Chruszczowa w Warszawie 19 października 1956 r.. Polski Październik 1956 roku . 19 października 1956 roku przyleciała do Warszawy niezapowiadana delegacja partyjno-państwowa ZSRR pod przewodnictwem tow. Nikity Chruszczowa, oprócz niego w jej składzie byli między innymi: Anastas Mikojan wówczas członek Prezydium Biura Politycznego KC KPZR, i wicepremier; Wiaczesław Mołotow – między innymi minister spraw zagranicznych; Łazar Kaganowicz – członek Prezydium Biura […]
19.07.2020
Historia 76 rocznica Powstania Warszawskiego. Zaczęło się na Żoliborzu. Wojciech W. Zaborowski . To już 76 lata mijają od wybuchu Powstania Warszawskiego. Z każdym rokiem coraz mniej wśród nas uczestników tego wolnościowego zrywu, z każdym rokiem również coraz częściej zaludniają cmentarze świadkowie owych wydarzeń, którzy wówczas byli małymi dziećmi, dziś zaś dochodzą w swym życiorysie ósmego krzyżyka. To m.in. dlatego, mimo iż rocznica […]
15.07.2020
Ateizm i wolnomyślicielstwo „Zimmermanniada” „Moja Baba” – skrót z komentarzem „Naprzodu” ( III ). „Moja pani”. . „Przyczynek do psychologii księżych gospodyń” . . (Ks. prof. Zimmermanna rozprawa habilitacyjna).* *[ W tym miejscu „Naprzód” przesadził, z cała pewnością nie jest to rozprawa habilitacyjna, aczkolwiek cały dorobek naukowy ks Zimmermanna jest wyjątkowo ubogi. Która z jego nielicznych prac była habilitacją? W tym czasie było ich zaledwie kilka, i choćby […]
14.07.2020
Artykuły „Zimmermanniada” na Uniwersytecie Jagiellońskim, czyli wojna o „Moją Babę” 1910-1911 ( II )Demonstracya przeciw ks. Zimmermannowi. . Młodzież akademicka przeciw agitatorowi na katedrze uniwersyteckiej. . Niedopuszczenie do pierwszego wykładu ks. Zimmermanna. — Protest przeciw fałszowaniu nauki. . ( Pisownia według oryginału ) . Młodzież uniwersytetu krakowskiego urządziła wczoraj demonstracyę przeciw wykładom ks. Kazimierza Zimmermanna, świeżo zamianowanego profesora „ nauk (!?) chrześcijańsko – społecznych“ (?!). A żeby zrozumieć […]
14.07.2020
Artykuły Zimmermanniada na Uniwersytecie Jagiellońskim, czyli wojna o „Moją Babę” ( I ). Znane nam są powszechnie dzieje wojny trojańskiej, której przyczyną była piękna Helena. Mniej natomiast znane są dzieje innej wojny o kobietę, jaka toczyła się w latach 1910-1911 w czcigodnych murach krakowskiej wszechnicy. W historii nosi ona nazwę wojny o „Moja Babę”, lub „Zimmermanniady”, a jej główną bohaterką było dzieło naukowe popełnione przez pewnego duchowego […]
06.07.2020
Artykuły Początki konspiracji narodowej w powiecie opoczyńskim. Dr Mirosław Małecki . Z dziejów konspiracyjnego Ruchu Narodowego. Początek konspiracji narodowej w powiecie opoczyńskim. . Od lat przedwojennych na terenie ówczesnego powiatu opoczyńskiego, prężnie rozwijał się ruch narodowy. Dominował on na terenie całego powiatu ,na którym działał Władysław Pacholczyk. Ten urodzony w 1903 roku w Jeżowie powiat Końskie, działacz Stronnictwa […]
05.07.2020
Artykuły Lipara – miejsce politycznego zasłania. Grzegorz Wojciechowski . Kazimierz Czapiński, w swojej pracy o faszyzmie ( „Faszyzm współczesny”’) wydanej w Warszawie w roku 1932, wspomina o obozie dla internowanych antyfaszystów na wyspie Lipara, należącej do wulkanicznego archipelagu Wysp Liparyjskich, znajdujących się na Morzu Tyrreńskim na północ od Sycylii. Warto więc wspomnieć nieco więcej na ten temat. Wyspy Liparyjskie już […]
01.07.2020
Artykuły Organ PPS „Robotnik” o zdobyciu Kijowa przez armię polską w 1920 r.. Prezentujemy artykuł opublikowany 11 maja 1920 roku na łamach organu PPS „Robotnik” dotyczący zdobycia przez Wojsko Polskie Kijowa. Tekst jest bardzo wyważony i politycznie rozsądny, warto go przeczytać, ponieważ wiele tez w nim zawartych potwierdziły późniejsze wydarzenia. Redakcja . Z powodu zdobycia Kijowa . „Rano dn. 8go b. m. do Kijowa wkroczyły wojska piesze […]
30.06.2020
Dokumenty z najnowszej historii Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Do socjalistów wszystkich wolnych krajów. Przedstawiamy odezwę Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej, skierowaną do organizacji socjalistycznych w Europie, wzywającą do poparcia walki polskich socjalistów przeciwko bolszewickiemu najazdowi oraz artykuł zamieszczony w „Robotniku” na temat stanowiska Komunistycznej Partii Niemiec w sprawie wojny polsko-bolszewickiej, wraz z komentarzem „Robotnika”. Redakcja . Do socjalistów wszystkich wolnych krajów . Towarzysze! . Proletariat polski […]
30.06.2020
Historia Wskazania dla towarzyszy w miejscowościach zajętych przez bolszewików. Wojna ze strony Rosji sowieckiej ma wyraźny charakter najazdu na Polskę., Zasady komunistyczne, w imię których. Rosja sowiecka rzekomo toczy walkę, w niczem nie zmieniają najezdniczego i zaborczego charakteru wojennej akcji sowieckiej. W swojej polityce zewnętrznej zwyrodniały komunizm rosyjski idzie w ślady zaborczej polityki carskiej. Obecnie Rosja sowiecka dąży do odbudowania państwa rosyjskiego w […]
30.06.2020
Artykuły Mińsk Mazowiecki pod okupacją bolszewicką. W tym roku mija setna rocznica bitwy pod Warszawą, z tej okazji będziemy publikować na naszych łamach, materiały dotyczące tamtych dramatycznych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy ciekawy tekst, który ukazał się w sierpniu 1920 roku na łamach „Robotnika”. Redakcja. . W czwartek d. 12 b. m. w godzinach popołudniowych Mińsk-Maz. zamarł. Ludność w oczekiwaniu ostrzeliwania miasta […]
29.06.2020
Artykuły „Wielki, genialny, majestatyczny”. Stalinowski obłęd w Sowietach. W roku 1935 „Tydzień Robotnika” pisał o VII Wszechzwiązkowym Zjeździe Rad i kulcie jednostki tow. Józefa Stalina, przedstawiając pewne przykłady niewiarygodnej wręcz miłości do wodza Kraju Rad. Warto przeczytać mogą nadejść podobne czasy. Kto wie? Redakcja . „Tydzień Robotnika” nr 15 z 17 marca 1935 r. . Robotnicy polscy oceniają dobrze wielki, rewolucyjny wysiłek […]
