28.09.2020
Artykuły Polityka historyczna, czyli współczesny „Rok 1984”. . Piotr Ciszewski Kto rządzi przeszłością, w tego rękach jest przyszłość; kto rządzi teraźniejszością, w tego rękach jest przeszłość. George Orwell „Rok 1984” . Już samo określenie „polityka historyczna”, robiące ostatnio zawrotna karierę wśród polityków oraz w mediach, powinno budzić skojarzenia z orwellowską antyutopią. Coraz więcej polskich instytucji traktuje „Rok 1984” nie […]
21.09.2020
Artykuły Głos w dyskusji. Prof. zw. dr hab. Zbigniew Wiktor . Głos w dyskusji z okazji 50-lecia Instytutu Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, ul. Koszarowa 3, aula C, Panel: „Rynkowe wcielenie Politologa” – 21.XI.2019 r. g.11-ta Spis treści: Pozdrowienia; Nieco o historii nauk politycznych; Spory teoretyczne na temat koncepcji i treści Podstaw Nauk Politycznych; Naukowy komunizm (socjalizm) jako temat […]
13.09.2020
Artykuły Tajemnice Oświęcimia. Adam Ciołkosz . Niedawna dwudziesta rocznica zgonu Adama Rysiewicza, pseudonim Teodor przywiodła na myśl szereg zagadnień związanych z hitlerowską katownią obozu w Oświęcimiu i z akcją pomocy dla więźniów tego obozu. Głucho o tych sprawach w publicystyce i historiografii reżymowej, chociaż był to wielkiego znaczenia odcinek polskiego oporu i walki z hitlerowskim faszyzmem. Wielki czas aby zapełnić lukę. Wielki czas, by tajemnice […]
11.09.2020
Biblioteka Lewicy Zmiany polityczno-ustrojowe… Unia Europejska a Polska. ( cz. 7 ).. Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr. Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Zmiany polityczno-ustrojowe w Polsce i świecie na przełomie XX i XXI wieku . Unia Europejska a Polska . Polska przystąpiła oficjalnie do Unii Europejskiej 1 mają 2004 r. , ale starania o wejście do struktur ówczesnej EWG rozpoczęły […]
11.09.2020
Biblioteka Lewicy Zmiany polityczno ustrojowe… Ruch robotniczy w obecnej Polsce ( cz. 6 ).. Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Zmiany polityczno-ustrojowe w Polsce i świecie na przełomie XX i XXI wieku . Ruch robotniczy w obecnej Polsce . Ruch robotniczy we współczesnej Polsce przeżywa głęboki kryzys. Jest kilka przyczyn jego upadku. Po kontrrewolucyjnym przewrocie w 1989 r. […]
11.09.2020
Biblioteka Lewicy Zmiany polityczno ustrojowe… Dlaczego upadła Polska Ludowa? ( cz. 5 ).. Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr. Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Dlaczego upadła Polska Ludowa? . Początki tego rozkładu dało się zauważyć już w latach 50-tych i miały nie tylko przyczyny wewnętrzne, także zewnętrzne. Wzorem były tendencje i wypaczenia biurokratyczne w ZSRR, kopiowane nie tylko w Polsce, ale […]
11.09.2020
Biblioteka Lewicy Zmiany polityczno-ustrojowe…. Co dalej z Polską? ( cz. 4 ).. Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Co dalej z Polską ? . Polska po upadku socjalizmu w 1989 r. szybko stała się półkolonią państw kapitalistycznych, ich korporacji, banków, w szczególności Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, EWG a później Unii Europejskiej i jej Banku Centralnego. […]
11.09.2020
Biblioteka Lewicy Zmiany polityczno-ustrojowe… Rola Chin i konsekwencje dla świata ( cz. 3 ).. Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr. Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Rola Chin i konsekwencje dla świata . Chińska Republika Ludowa i kierująca nią Komunistyczna Partia Chin wykorzystały historyczną szansę i w ciągu ponad 70 lat przekształciły swój wielki naród i kraj z dalekiego półkolonialnego peryferium w wysoko rozwinięte […]
11.09.2020
Biblioteka Lewicy Zmiany polityczno ustrojowe…. Ocena „Solidarności” i Lecha Wałęsy ( cz. 2 ). Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Ocena „Solidarności” i Wałęsy . „Solidarność” wyrastała z różnych nurtów robotniczych protestów w sytuacji błędów polityki PZPR, a w szczególności załamania się polityki E. Gierka w końcu lat 70-tych. Gierek wykorzystał wszelkie możliwe zasoby wewnętrzne dla przyspieszenia […]
11.09.2020
Artykuły Zmiany polityczno-ustrojowe w Polsce i świecie na przełomie XX i XXI wieku ( cz. 1 ). Prof.dr hab. Zbigniew Wiktor – Emerytowany profesor UWr Instytut Politologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego . Kilka zdań o autorze tego artykułu . Autor tego artykułu jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest autorem kilkunastu książek, setek artykułów naukowych i publicystycznych, wypromował kilku doktorów nauk i setki magistrów i licencjuszy. Zdobywał wiedzę naukową nie tylko […]
10.09.2020
Artykuły Nacjonalizm? Nie!. Adam Ciołkosz . Od dzieciństwa napotykamy się raz po raz na terminy i pojęcia, z których zdajemy sobie sprawę więcej uczuciem niż rozumem. Są to pojęcia ojczyzny, narodu, patriotyzmu, proletariatu, ludzkości. Napięcie uczuciowe czasem słabnie, czasem się potęguje, co powiększa trudności w zdefiniowaniu tych pojęć. Ale też nikt nie żąda od nas na codzień […]
31.08.2020
Biblioteka Lewicy Przebieg zamachu majowego w relacji „Robotnika” ( cz. 2 )PORAŻKA WOJSK RZĄDOWYCH. O godzinie 10.30 na płl. Trzech, Krzyży odbyła się potyczka pomiędzy szpicą kawalerii, która wysunęła się z Mokotowskiej ulicy i natknęła się na oddział piechoty Piłsudskiego. Kawaleria rozpoczęła szarżę. Po pierwszym strzale kawaleria cofnęła się O godz. 11-ej w Al. Ujazdowskich kawalerzyści rządowi cofnęli się przed piechotą. Padły strzały, od których padł […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Komuna Paryska ( cz. 2 ). 28 marca na koniec kilkaset tysięcy ludu zebranego na placu przed ratuszem krzykiem radości „Vive la Commune!” zwiastowało pojawienie się Komuny. Historia po raz pierwszy ujrzała podobne zgromadzenie! Ciało wyborcze bez nacisku z góry, swobodnie przez lud wybrane, przeważnie z dzieci ludu, z robotników paryskich złożone, świadomie i szczerze interesom ludu poświęcone. W tym jej charakterze leży wybitny […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Zasadnicza myśl polityczna Komuny Paryskiej. ( Cz. 2 ). Stanisław Mendelson . Bezwarunkowo Komuna dała przykład „rządów robotniczych” nie tylko tym, że wysunęła naprzód personel robotniczy, któremu oddaliśmy hołd w naszej pracy, ale, co ważniejsze, energiczną obronę interesów pracy. Pozwolimy sobie atoli nadmienić, że demokracja mieszczańska w odezwach Związku Narodowego Izb Syndykalnych daleko jaśniej i dobitniej określiła zadania autonomii i zarysowała jej pole działalności. I nie dziw: […]
24.08.2020
Biblioteka Lewicy Komuna Paryska ( cz. 1 ). „Równość nr 6 – 7 ( marzec – kwiecień 1880 r. ) . Wśród wielkich wypadków drugiej połowy bieżącego stulecia, wśród krwawych wojen zaborczych i powstań całych ludów, dopominających się z bronią w ręku o swą niepodległość, zarysowuje się odmiennego charakteru walka – Komuna Paryska. Ponad Sadową i Gravelotte wznosi się ona wysoko nowością swej idei, szlachetnością i wielkością swych […]
23.08.2020
Artykuły Po rozstrzelaniu sowieckich generałów.. Po rozstrzeleniu sowieckich generałów. Głosy opinii. Co pisze sowiecka „Prawda”? „Psom – psia śmierć!” . Rozstrzelanie sowieckich generałów z marsz. Tuchaczewskim na czele wywołało naturalnie głośne echa w całej prasie europejskiej. My swoją opinię wypowiedzieliśmy w niedzielnym numerze naszego pisma. Przysłuchajmy się teraz opinii innych. Góruje OBURZENIE. Niektórzy naturalnie śpieszą wykorzystać istotnie oburzające fakty […]
22.08.2020
Biblioteka Lewicy Poważna sytuacja w ZSRR. Kwiat Armii Czerwonej oskarżony o szpiegostwo. Marszałek Michaił Tuchaczewski . „Robotnik” nr 163 z 1937 r. . Walka z t. zw. „trockistami” przybrała w ZSSR rozmiary wprost — do niedawna — nieprawdopodobne. Kwiat przewódców armii znalazł się na ławie oskarżonych. Jak donosi sowiecka (!) agencja Tass, została przekazana trybunałowi sprawa wysokich i najwyższych dygnitarzy wojskowych —Tuchaczewskiego (!), Jakira, Uborewicza, Korka, […]
22.08.2020
Biblioteka Lewicy Stalin czy Trocki? Walki w obozie komunistycznym. Czym jest ZSRR? Stanowisko IV MiędzynarodówkiNa zdjęciu Lew Trocki . Kazimierz Czapiński . O „trockistach” coraz głośniej. W prasie sowieckie)„trockista” jest najmodniejszym słowem — każdy działacz czy literat, chociażby odrobinę „opozycyjny” albo niedogodny, jest zaraz „trockistą” (i „bandytą”). Przypomnijmy sobie ostatnie mowy Stalina i Mołotowa. Stalin obszernie dowodził, że trockiści przestali być frakcją w ruchu robotniczym, bo stali się bandą […]
21.08.2020
Artykuły Ryzykowne eksperymenty bolszewickie. Stalinowskie „Kołchozy”. Prezentujemy bardzo ciekawy artykuł Kazimierza Czapińskiego zamieszczony w „Robotniku nr 136 z 1930 r., o tworzeniu kołchozów w Związku Radzieckim i o przyczynach, które spowodowały, że rolnictwo popadło na wiele lat w ruinę, a „kołchoz” stał się synonimem bałaganu i nieefektywności. Redakcja . Kazimierz Czapiński . To, co się dzieje w Rosji bolszewickiej w […]
18.08.2020
Biblioteka Lewicy W dziesięciolecie „zjednoczenia” ( 1959 r. ). Bronisław Marczak . Od redakcji „Robotnika”: Wszędzie w relacji poniższej, gdzie autor mówi o Polskiej Partii Socjalistycznej, ma na myśli koncesjonowaną PPS. Powstała ona w roku 1944 w Lublinie pod osłoną sowieckich bagnetów i miała na swym czele jednolitofrontowe kierownictwo, przeważnie przywiezione przez armię sowiecką z Moskwy. Szeregi koncesjonowanej PPS wypełniły jednakże setki tysięcy robotników, wiernych tradycji prawdziwej PPS, […]
18.08.2020
Artykuły Podziemna Warszawa. Strebroni „Naokoło Świata” nr 67, listopad 1929 Głucha i ciemna noc. Warszawa śpi… Śpi Stare Miasto, spowite woalem lepkiej i gęstej mgły. Śpią, w mroku i ciszy pogrążone, długie, wąskie uliczki. Smętnie i ponuro migoczą półprzyćmione latarnie. W ich świetle drżącem i niepewnem niesamowicie i dziwnie tajemniczo błyszczą oślizgłe, mokre chodniki. Cisza… Na […]
18.08.2020
Biblioteka Lewicy Wiosenne ciągi bezrobotnych. Autor: „Zeks” „Dookoła Świata” nr 164/165 z 1938 r. . W dawnych czasach, gdy miasta były siedliskiem wszelkich możliwości zarobku i pracy wyglądało to inaczej. Wówczas w pewnych określonych porach roku ruszali na wędrówkę za pracą, za zarobkiem, na ucieczkę przed głodem, zaglądającym do uboższych wiejskich chat – chłopi. Szli „na Saksy” – na […]
12.08.2020
Biblioteka Lewicy Odpowiedź mordercom. Zygmunt Zaremba . W ciągu ostatnich tygodni potworne wiadomości doszły nas z Polski: o męczeńskiej śmierci Antoniego Zdanowskiego i Janiny Pajdak. To ostatnie nazwisko mało jest znane. Żona starego działacza PPS, który, aresztowany wraz z piętnastoma przywódcami Polski Podziemnej, cierpi męki więzienia sowieckiego, weszła do szeregów walczących dopiero podczas konspiracji i uwięziona została w czasie aresztowania starej gwardii PPS. Za […]
10.08.2020
Biblioteka Lewicy Róża Luksemburg. Jan Maurycy Borski Tragiczna śmierć najwybitniejszej bojowniczki „czystego” socjalizmu jest zarazem dotkliwym ciosem dla bolszewizmu. Zrozumiałymi są nadzieje i pragnienia rosyjskich bolszewików szybkiego i decydującego zwycięstwa ich pobratymców w Niemczech. Posiadając w swych rękach Rosję i Niemcy, z łatwością opanowaliby kraje byłej Austrii. Polska, wyspa na morzu bolszewickim, dostałaby się im jak owoc dojrzały i koalicja [tj. Ententa – przyp. […]
10.08.2020
Artykuły Jan Józef Lipski. Lidia Ciołkoszowa . Poznałam Jana Józefa Lipskiego, gdy w roku 1978, w ostatnich miesiącach życia mego męża, przyszedł do nas w Londynie wraz ze swoją żoną, p. Marutą. Choć nie znaliśmy go osobiście, nie był nam obcy; wręcz przeciwnie, przyjęliśmy ich oboje otwartym sercem, bo był KOR-owcem. Dla nas obojga robotnicze strajki i demonstracje w Ursusie, Płocku i Radomiu w czerwcu […]
10.08.2020
Biblioteka Lewicy Rewolucja Demokratyczna. Uchwała I Krajowej Konferencji PPS ( 1988 r. ). Kryzys ideologii odzwierciedla bezsilność tradycyjnych opcji politycznych wobec irracjonalnego i odczłowieczonego modelu rozwoju. Współczesny kapitalizm, przezwyciężając kolejne bariery wzrostu uczynił rozwój gospodarczy celem samym w sobie. Człowiek stał się ciężarem, a nie podmiotem w toku kolejnej przemiany technologicznej. Coraz większa część młodych ludzi płaci za nią cenę bezrobocia i ubóstwa. Zjawiska te w połączeniu z informacyjnym i kulturalnym ubezwłasnowolnieniem społeczeństw, prowadzą do […]
02.08.2020
Biblioteka Lewicy „Mniejsze zło” – Hitler. „Nowe Życie” nr 12 z 30 czerwca 1939 r. Emanuel Szerer . Jesteśmy obecnie świadkami osobliwego zjawiska. Nasi ultra-„narodowi” patrioci wyłażą wprost ze skóry, by wykazać, że wrogiem Polski jest nie Hitler i nie hitleryzm, ale w ogóle Niemcy. Ba, w swoim nacjonalistycznym zaślepieniu doszli ci ludzie nawet do tego, że głoszą już, iż dla Polski LEPSZY […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Antoni ] Zdanowski. Stefan Stamirowski . Wśród działaczy socjalistycznych, aresztowanych przez bezpiekę w czerwcu 1947 roku pod pozorem wykrycia „kierowniczego centrum WRN”, znajdował sie Antoni Zdanowski. Jak wiadomo, Zdanowski, wybitny przywódca robotniczego ruchu zawodowego, był przez długie lata sekretarzem generalnym Związku Robotników Przemysłu Tytoniowego, ponadto redaktorem „Robotniczego Przeglądu Gospodarczego”, oficjalnego miesięcznika Komisji Centralnej Związku Zawodowych oraz zastępcą sekretarza […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Jak umierał [ Józef ] Dzięgielewski. Stefan Stamirowski . [ Na zdjęciu Józef Dzięgielewski ] W dniu 19 listopada 1948 roku Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyrok w tzw. sprawie WRN. Był to właściwie proces wytoczony Polskiej Partii Socjalistycznej. Sześciu było oskarżonych, sześciu zostało skazanych: Kazimierz Pużak i Tadeusz Szturm de Sztrem na 10 lat więzienia, po zastosowaniu amnestii złagodzono im karę […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Aleksander Sulkiewicz ( 1867 – 1916 ). Jan Cynarski ( Krzesławski ) . ALEKSANDER SULKIEWICZ (1867-1916) (pseudonimy: Michał, Mały, Tatar, Kizia, Robert, Smolak, Przybylski) [1937] . Aleksander Sulkiewicz (ściślej mówiąc Iskander Mirza Duzman Beg Sulkiewicz) urodził się 8 grudnia 1867 roku na Suwalszczyźnie w Skirsobolach, w rodzinie mahometańskiej, z rodziców Aleksandra i Rozalii z Kryczyńskich. Pochodził z muzułmańskich Tatarów, od końca średniowiecza osiadłych w Polsce, spolszczonych od dawna, […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Ze wspomnień o Aleksandrze Sulkiewiczu ( tow. Michale ). Jan Cynarski ( Krzesławski ) Jedną z najbardziej legendarnych postaci dawnej przedwojennej PPS jest bezspornie tow. Michał (zwany inaczej Michałem Czarnym albo Tatarem). Kto z PPS-owców nie znał i nie pamięta tego arcykonspiratora, od którego tylu młodych uczyło się sztuki konspiracji? Dzisiaj, gdy zwłoki jego uroczyście przywieziono do Warszawy z pobojowiska ma Wołyniu, jego postać staje w pamięci […]
01.08.2020
Biblioteka Lewicy Henryk Sienkiewicz kontrrewolucjonista i łamistrajk. „Robotnik Śląski” . Henryk Sienkiewicz w roli Zagłoby [1906] . Pan na Oblęgorku, liwerant wody mocno przeczyszczającej „Ursus” i równie przeczyszczających romansów, zabawił się na stare lata w polityka w stylu Zagłoby. Pan Sienkiewicz wezwał w dziennikach warszawskich „rodaków”, aby składali datki na robotników „narodowych”, chcących podczas strajków pracować, a terroryzowanych przez socjalistów. Pan Sienkiewicz złożył pierwszy na ten […]
01.08.2020
Artykuły Ksiądz w polityce. Ignacy Daszyński . Po wszystkich wsiach i miasteczkach z każdej niemal ambony sypią się bezecne klątwy na socjalistów, zapowiedzi klerykalnych wieców i wezwania, aby chłopi prenumerowali księże pisemka. W konfesjonałach obrabia się przede wszystkim kobiety; przy chrzcie, ślubie, pogrzebie wyłazi klerykalne szydło z worka, wszędzie ksiądz ma jakieś dzikie pretensje do ludzi, żeby go w polityce słuchali, na jego kandydatów […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Pużak. Szkic życiorysu ( cz. II ). Zygmunt Zaremba . W październiku 1918 roku Kazimierz Pużak jest już na gruncie warszawskim. Wchłania go od razu wir przygotowań do zrzucenia okupacji niemieckiej i powołania Pierwszego Rządu Ludowego w Lublinie. W grudniu tegoż roku pierwszy jawny zjazd PPS w Warszawie powołał go do Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. Przy wyborach do Sejmu Ustawodawczego Pużak został wybrany na posła […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Pużak. Szkic życiorysu ( cz. I ). Zygmunt Zaremba . Na przedmieściu Tarnopola, w rozłożystej gospodarskiej chacie, krytej słomą, 26 sierpnia 1883 roku, właścicielom gospodarstwa, Wojciechowi Pużakowi i jego żonie, Ukraińce, Marceli z Hrycynów, urodził się syn. Nadali mu imię Kazimierz. Wychowali, jak starczyło środków. Nie było ich za wiele, ale mieli ambicję dania chłopakowi wykształcenia. Posyłali do szkoły początkowej, potem do gimnazjum. Młody […]
31.07.2020
Biblioteka Lewicy Tajny komunikat KPP. Przygważdżamy komunistyczne oszczerstwa. Zygmunt Zaremba . Od kilku tygodni w kolach robotniczych rozchodziła się wiadomość o sensacyjnym komunikacie Kompartii w sprawie Tadeusza Żarskiego. Komunikat miał być „wewnętrzny”, dla członków KPP, ale dziwnym trafem o treści jego szeroko informowano, szczególnie pepesowców. Informacje te, szerzone przez komunistów, przybierały coraz bardziej fantastyczną postać oskarżeń pod adresem czołowych działaczy PPS, których jakoby Żarski miał „sypać”. […]
30.07.2020
Biblioteka Lewicy Czerwone Harcerstwo TURWładysław Uziembło . Czerwone Harcerstwo powstało w Polsce w 1926 roku jako przeciwwaga ZHP, przechodzącego coraz wyraźniej na prawicowe pozycje. W miesięczniku „Gromada” pisał na ten temat przewodniczący Czerwonego Harcerstwa Stanisław Dubois: „W roku 1919 harcerstwo w pogoni za korzyściami płynącymi z aparatu państwowego, opanowanego przez endecję (a obecnie przez sanację), poczęło żeglować do obozu polskiej reakcji, w którym poczuło się dobrze, bo […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Tragedia polskiego lasu. Zygmunt Zaremba . Polski las ma swoją bohaterską i romantyczną tradycję. Krył swymi konarami oddziały powstańców 1863 roku, udzielał pewnej ostoi partyzantce Armii Krajowej w ostatniej epoce. Jest ciągle otwarty dla wszystkich, którym stało się ciasno na ulicach miast czy na drogach wsi polskich. Ku niemu zwracają się oczy, gdy ginie ostatnia nadzieja normalnego urządzenia […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Episkopat agitujący. Tadeusz Hołówko . Gdy przed narodem polskim staje tyle zagadnień epokowego znaczenia, nie chcieliśmy wysuwać na plan pierwszy i zaogniać sprawy kleru. Dotychczas i duchowieństwo jakoś specjalnie jako całość w politykę się nie angażowało. Widocznie przeszkadzały rozbieżne orientacje polityczne. Obecnie jednak cały episkopat całej Polski solidarnie występuje przeciwko nam, socjalistom, wydając orędzie do ludu […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Osiedla robotnicze Paryża. Stanisław Tołwiński . Kiedy w 1931 roku po Międzynarodowym Kongresie Mieszkaniowym w Berlinie delegaci francuscy pokazywali nam budownictwo mieszkaniowe Paryża, byliśmy rozczarowani. Kilkanaście dużych kamienic czynszowych, wybudowanych przez gminę czy też Urząd Budowy Tanich Mieszkań nie mogło zaimponować po pięknie rozplanowanych i urządzonych, tonących w zieleni, połączonych wyasfaltowanymi drogami, osiedlach mieszkalnych Berlina, Lipska, Duerenburga, Drezna, Wrocławia, Frankfurtu… Osiedlach […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Polityka narodowościowa Sowietów. Leon Wasilewski . Dzieje ostatnich lat kilkudziesięciu dają nam jaskrawy obraz rozkładu terytorialnego mocarstw wielonarodowych, w których narodowość panująca stanowiła mniejszość. Bez mała sto lat trwał rozkład terytorialny Turcji, od której jedna po drugiej odpadały w rozmaity sposób prowincje nietureckie, aż w końcu sprowadzona została do granic niemal etnograficznych, utraciwszy po wszystkich prowincjach europejsko-chrześcijańskich również i arabskie – […]
29.07.2020
Biblioteka Lewicy Proletariat żydowski a palestynizm. Efr. . Już z górą dwa dziesięciolecia minęły od chwili, gdy dążność do stworzenia ośrodka terytorialnego w Palestynie dla mas żydowskich, stała się podstawą ideologiczną wszechświatowego Poalej Syjonu. Długo żydowska myśl socjalistyczna błądziła po manowcach; znamy wiele faz w jej rozwoju. Gdzieniegdzie pokutuje do dziś jeszcze w szeregach żydowskiej klasy robotniczej abstrakcyjny kosmopolityzm który w zastosowaniu do konkretnych zadań […]
18.07.2020
Biblioteka Lewicy Skończyć z dziadostwem na Lewicy. Grzegorz Wojciechowski . Skończyły się już wybory prezydenckie, wiadomo było w jaki sposób będą one przebiegały, dla nikogo rozsądnego nie było tajemnicą w jakiej atmosferze się odbędą i jakich środków użyje rządząca partia, aby to jej kandydat je wygrał. Jeśli ktoś myśli, że następne, czyli parlamentarne, będą przebiegały inaczej, to jest człowiekiem naiwnym i […]
13.07.2020
Artykuły Listy z ZSRR. Przywilej dla burżuazji, ceny i płace. Wacław Czarnecki . Sowiety bardzo chętnie widzą u siebie obcokrajowców, przywożących cenną u nich walutę zagraniczną, ale tylko przedstawicieli burżuazji. Socjalistów nie chcą wpuszczać, nie podając zresztą żadnych powodów takiego postępowania. Gdy sekretarz redakcji „Robotnika” zwrócił się do konsulatu sowieckiego w Warszawie z zapytaniem, czy można będzie uzyskać wizę turystyczną do Rosji dla […]
11.07.2020
Artykuły Oświecony Faszyzm. Henryk Swoboda [ Adam Próchnik ] . W historii pojawiają się co pewien czas epoki przełomowe, które jak ta epoka, którą obecnie przeżywamy, nabrzmiewają całym szeregiem doniosłych idei i zagadnień, domagających się rozwiązania. W takich momentach odczuwa się już w samej atmosferze, że ma się ku końcowi starego świata, że z nabrzmiałego łona dziejów […]
06.07.2020
Artykuły Listy z ZSRR. Dziwactwa życia codziennego. Dziennikarz „Robotnika” red. Wacław Czarnecki odwiedził w roku 1934 Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, swoimi spostrzeżeniami podzielił się z czytelnikami tej gazety, publikując szereg artykułów na temat życia i zwyczajów mieszkańców pierwszego państwa socjalistycznego na świecie. Te bardzo interesujące teksty będziemy publikować na naszych łamach. Redakcja. . Wacław Czarnecki Listy z ZSRR Dziwactwa życia […]
04.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Czapiński: Faszyzm włoski ( 5 ). Kazimierz Czapiński . VI. WŁOCHY. IDEOLOGiA. . Faszyzm włoski jest dlatego tak ważny i pouczający, że we Włoszech już od 10 lat faszyści rządzą krajem. Wobec tego widać jasno istotę faszyzmu i charakter jego ustawodawstwa. Taki Hitler bowiem dopiero zmierza ku władzy i wiele z jego haseł ma charakter tymczasowy i demagogiczny (zwłaszcza hasła […]
04.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Czapiński: Hitleryzm ( 4 ). Kazimierz Czapiński . IV. NIEMCY. IDEOLOGIA HITLERYZMU. . Jeśli od ogólnych rozważań na temat istoty i ideologii faszyzmu przejdziemy do poszczególnych krajów, na jednem z pierwszych miejsc postawimy ruch hitlerowski w Niemczech. Idzie on naprzód wielką lawiną. Ogromnie wpływa na całokształt sytuacji międzynarodowej. Wpływa nie tylko na los klasy robotniczej Niemiec, może silnie zaważyć […]
02.07.2020
Biblioteka Lewicy Kazimierz Czapiński: Faszyzm a komunizm i socjalizm ( 3 ). Kazimierz Czapiński . Faszyzm a komunizm . III. FASZYZM, A KOMUNIZM. Przechodzimy do innego zagadnienia, związanego z faszyzmem. Do wzajemnego stosunku faszyzmu i komunizmu. Że faszyzm zwalcza komunistów — to jasne z samej istoty klasowej faszyzmu. Niemniej przeto często posiłkuje się komunizmem, dla rozbijania frontu proletariackiego i osłabienia obozu robotniczego. Nie ulega wątpliwości, że […]
02.07.2020
Artykuły Kazimierz Czapiński: Ideologia faszyzmu ( 2 ). Kazimierz Czapiński . II. Ideologia faszyzmu. . Znając istotę faszyzmu oraz wiedząc, na jakich klasach się opiera, możemy przystąpić do „ideologii“ faszyzmu, — do tych teoryj i poglądów, które spotykamy w tym obozie. A faszyzm lubi różne efektowne „ideologie“, gdyż musi czemś przykryć niemiłą nagość klasowego interesu burżuazyjnego. Oczywiście, w różnych krajach — stosownie […]
02.07.2020
Artykuły Kazimierz Czapiński: Istota faszyzmu ( 1 ). Kazimierz Czapiński ( 1882 – 1941 ) Był jednym z najbardziej znanych i cenionych działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej okresu międzywojennego. Przez trzy kadencje był posłem na Selm RP. Pozostawił po sobie bardzo duży dorobek pisarski, z którym będziemy starali się zapoznać naszych czytelników. Zmarł w lipcu 1941 roku w Auschwitz. Poniżej prezentujemy pierwszy […]
28.06.2020
Artykuły Wojna domowa w Hiszpanii: Katolicyzm a faszystowska rebelia. Zygmunt Jarosz . „Catholicisme et rébellion”. Taki tytuł nosi interesująca broszura Louisa Martin-Chauffiera, która ukazała się niedawno w Paryżu. Autor jej jest wierzącym, praktykującym katolikiem. Nie mówi zresztą wyłącznie od siebie. Cytuje głosy innych osób, których ortodoksyjność katolicka nie może być podawana w wątpliwość. Martin-Chauffier występuje głównie przeciw wiązaniu chrystianizmu i Kościoła z interesami rebelii faszystowskiej w Hiszpanii. „Na […]
28.06.2020
Anarchizm Jan Wacław Machajski: Religia socjalistyczna a walka robotnicza ( cz. 4 ). Jan Wacław Machajski, ( 1867 – 1926 ), to bez wątpienia jeden z najciekawszych działaczy i teoretyków lewicowego polskiego ruchu robotniczego. Uważany jest powszechnie za ojca polskich anarchistów, był przyjacielem Stefana Żeromskiego, i to właśnie on jest pierwowzorem postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Niebawem więcej na jego temat. Obecnie publikujemy pracę Machajskiego z roku […]
28.06.2020
Anarchizm Jan Wacław Machajski: Religia socjalistyczna a walka robotnicza ( cz. 3 ). Jan Wacław Machajski, ( 1867 – 1926 ), to bez wątpienia jeden z najciekawszych działaczy i teoretyków lewicowego polskiego ruchu robotniczego. Uważany jest powszechnie za ojca polskich anarchistów, był przyjacielem Stefana Żeromskiego, i to właśnie on jest pierwowzorem postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Niebawem więcej na jego temat. Obecnie publikujemy pracę Machajskiego z roku […]
28.06.2020
Biblioteka Lewicy Jan Wacław Machajski: Religia socjalistyczna a walka robotnicza ( cz. 2 ). Jan Wacław Machajski, ( 1867 – 1926 ), to bez wątpienia jeden z najciekawszych działaczy i teoretyków lewicowego polskiego ruchu robotniczego. Uważany jest powszechnie za ojca polskich anarchistów, był przyjacielem Stefana Żeromskiego, i to właśnie on jest pierwowzorem postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Niebawem więcej na jego temat. Obecnie publikujemy pracę Machajskiego z roku […]
28.06.2020
Anarchizm Jan Wacław Machajski: Religia socjalistyczna a walka robotnicza ( cz. 1 ). Jan Wacław Machajski, ( 1867 – 1926 ), to bez wątpienia jeden z najciekawszych działaczy i teoretyków lewicowego polskiego ruchu robotniczego. Uważany jest powszechnie za ojca polskich anarchistów, był przyjacielem Stefana Żeromskiego, i to właśnie on jest pierwowzorem postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Niebawem więcej na jego temat. Obecnie publikujemy pracę Machajskiego z roku […]
26.06.2020
Artykuły Adam Próchnik: Socjalizm a bolszewizm. Adam Próchnik urodził się we Lwowie 21 sierpnia 1892 roku. Był synem Izydora Próchnika urzędnika bankowego oraz Felicji Nossig. Panuje jednak przekonanie, że jego rzeczywistym ojcem był Ignacy Daszyński. Dzieciństwo spędził w Szwajcarii, gdzie wyjechał razem z matką. Po powrocie do Lwowa rozpoczął naukę w Gimnazjum im Franciszka Józefa, tam też wstąpił do młodzieżowej […]
01.06.2020
Artykuły Listy z ZSRR. Pierwsze wrażenia. Wacław Czarnecki „Robotnik” nr 349 z 27 września 1934 r. . Członek redakcji „Robotnika”, tow. Wacław Czarnecki, pojechał w ostatnich tygodniach do Z.S.S.R. w roli turysty. Wrażenia tow. Czarneckiego zaczynamy drukować dzisiaj. Nie prowadził on żadnych badań „urzędowych”. Opisuje po prostu to, co widział, jako »turysta”, — co widział i co słyszał. . […]
23.05.2020
Artykuły Ludwik Kulczycki. Państwo a rewolucja. Praktyka bolszewizmu.. Ludwik Kulczycki ( 1866 – 1941 ) . Studiował w Warszawie i Genewie, w 1894 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. Rok później został aresztowany przez policję carską i zesłany na Syberię, gdzie przebywał przez cztery lata, do 1899 roku. Następnie przedostał się do zaboru austriackiego i zamieszkał we Lwowie , poświęcając się pracy […]
22.05.2020
Artykuły Związek Młodzieży Polskiej wobec wydarzeń 1956 roku. Oświadczenie Prezydium Zarządu Głównego ZMP po VIII Plenum KC PZPR . W polskim ruchu młodzieżowym zachodzą nowe zjawiska. Związek Młodzież Polskiej przestaje istnieć. Na wielu terenach i w poszczególnych ośrodkach działają wprawdzie zarówno koła jak i instancje ZMP, ale postępuje proces rozsadzania organizacji jako jednej formy ruchu młodzieży. Ruch młodzieżowy odradza się na nowych […]
22.05.2020
Artykuły Tajny Referat Chruszczowa – XX Zjazd KPZR 25 lutego 1956 r.. Nikita Chruszczow – o kulcie jednostki i jego szkodliwych następstwach – tajny referat wygłoszony na XX Zjeździe KPZR w dniu 25 lutego 1956 r. . ( Skrót ) . Towarzysze! W referacie sprawozdawczym Komitetu Centralnego Partii na XX Zjeździe, w szeregu przemówień delegatów na Zjazd, jak również poprzednio na posiedzeniach plenarnych KC KPZR mówiono […]
19.05.2020
Artykuły Bolesław Bierut: Przeciw Władysławowi Gomułce. Towarzysze! . W ciągu trzech miesięcy trwał w naszej partii szkodliwy i niebezpieczny dla partii stan kryzysu w kierownictwie partyjnym. Biuro Polityczne partii czyniło wysiłki, aby kryzys ten przezwyciężyć, aby przywrócić kierownictwu naszej partii zwartość organizacyjną i jedność ideologiczną. Lipcowe plenum KC, nie zajmując się osobami, nie określając, kto był personalnie nosicielem błędnych poglądów […]
19.05.2020
Artykuły Mao Zedong: Imperializm i wszyscy reakcjoniści są papierowymi tygrysami. Mao Zedong . IMPERIALIZM I WSZYSCY REAKCJONIŚCI SĄ PAPIEROWYMI TYGRYSAMI . Wszyscy reakcjoniści są papierowymi tygrysami. Na pozór reakcjoniści są straszni, lecz w rzeczywistości nie są tak silni. Z punktu widzenia perspektywy prawdziwie potężną siłą jest naród, a nie reakcjoniści. „Rozmowa z amerykańską dziennikarką Anną Luizą Strong”(Sierpień 1946 roku),Dzieła wybrane, t. IV. . Jak […]
19.05.2020
Artykuły Ernesto Che Guevara – Wojna partyzancka jako metoda walkiErnesto Che Guevara . Pomyślmy, jak można rozniecić zarzewie partyzanckie. Stosunkowo niewielkie grupy osób wybierają tereny sprzyjające wojnie partyzanckiej zamierzając czy to przypuścić kontratak, czy wodzić wroga za nos i zaczynają tam działać. Należy powiedzieć sobie wyraźnie, że w pierwszej chwili słabość partyzantki, choć względna, jest tak znaczna, iż powinna ona zająć się jedynie osadzaniem […]
18.05.2020
Artykuły Kim Ir Sen o rewolucji koreańskiej. . Kim II Sun, bo tak nazywał się oficjalnie Kim Ir Sen, urodził się 15 kwietnia 1912 w Pjongjangu, w rodzinie chrześcijańskiej. W wieku 12 lat wyjechał do Chin, gdzie przebywał w gronie młodzieży o poglądach marksistowskich i gdzie kształtowały się jego przekonania ideologiczne. Od 1931 roku został członkiem Komunistycznej Partii Korei i wstąpił […]
17.05.2020
Aktualności Tadeusz Boy-Żeleński- Dziewice konsystorskie. Na końcu tego felietonu Boy-Żeleński cytuje Izę Moszczeńska, jej jakże mądre i celne słowa: „Musimy dbać o to, aby Kościół nie przeciwdziałał kulturze społecznej i obyczajowej, by nie cofał ludu wstecz, w epokę barbarzyństwa, by go nie gubił i nie zatracał; a jeśli tego przeprowadzić nie zdołamy, musimy celowo i świadomie zdążać do osłabiania […]
17.05.2020
Artykuły Nasi okupanci – Łopatologia. Tadeusz Boy-Żeleński . WPADŁ mi w rękę fachowy artykuł p. Henryka Jasieńskiego w Przeglądzie Współczesnym p. t. Na marginesie nastrojów kryzysowych, trwałe wnioski z przemijających doświadczeń, poświęcony »regulacji urodzeń«. Autor z tak sympatycznym uznaniem powołuje się na moje artykuły w tej sprawie, że przypomniało mi to ją i dodało bodźca aby powrócić do niej raz […]
09.05.2020
Artykuły Biblioteka lewicy: „Ludowe państwo pracy”. Edward Abramowski . „Ludowe państwo pracy“. . Chcąc pokazać ideę „państwa ludowego“, taką, jaką ona zarysowuje się w kooperatyzmie, musimy zacząć od tego, co stanowi wspólne źródło historyczne i moralne zarówno kooperatyzmu, jak i socjalizmu dzisiejszego, mianowicie, od pierwotnych dążności ruchu robotniczego. Walka o wyzwolenie klas pracujących zjawia się w historii świata jako zbiorowy […]
09.05.2020
Anarchizm Sąd Rosjanina o Polsce i RosjiSĄD ROSSYANINA O POLSCE I ROSSYI mowa miana w Paryżu na obchodzie rocznicy powstania z r. 1831 w dniu 29 Listopada 1847 roku przez Michała Bakunina. Czytelnicy chcieliby wiedzieć zapewne, kto jest Michał Bakunin? kto jest ten śmiały szermierz wyzywający na rękę Cara i jego piekielny system? kto jest wreszcie ten Rossyanin, co sztandar […]
