.
Prof. dr hab. Zbigniew Wiktor
.
Rola Międzynarodówki Komunistycznej w rozwoju i umacnianiu ruchu komunistycznego w Azji
.
Rozłam i rozpad II. Międzynarodówki spowodował upadek międzynarodowego ruchu robotniczego i jego głęboki podział na skrzydło oportunistyczno-reformistyczne pod kierunkiem partii socjaldemokratycznych i skrzydło rewolucyjno-komunistyczne, kierowane przez partie komunistyczne. Miało to daleko idące konsekwencje w osłabieniu walki proletariatu z burżuazją i rodziło potrzebę odbudowy jego jedności na zasadach rewolucyjnych w walce przeciwko kapitalizmowi i o socjalizm, o nową rewolucję socjalistyczną, obalenie władzy kapitalistów i o zwycięstwo państwa dyktatury proletariatu. Zwycięska Rewolucja Październikowa i zdobycie władzy przez rosyjskich bolszewików było dobrym wzorem do naśladowania, jednocześnie rodziło wiele pytań co do uniwersalności i unikatowości narodowej tej rewolucji. Na tym tle w międzynarodowym ruchu robotniczym trwała ostra dyskusja, przy czym w szczególności partie socjaldemokratyczne wyrażały krytykę rosyjskiej drogi do socjalizmu, uważając, że w Rosji nie było do tego warunków. W szczególności znamienna była dyskusja między Kautskim a Leninem na temat państwa dyktatury proletariatu, także bliska ruchowi komunistycznemu R.Luksemburg wyrażała obawy i krytykę rozwiązań bolszewickich. Na tym tle rodził się głęboki podział między rodzącym się „realnym socjalizmem” a tzw. Międzynarodówką 2,5, będącą w zasadzie ideowo-polityczną kontynuacją 2. Międzynarodówki.
W związku z tym wielkie znaczenie dla dalszego rozwoju socjalizmu i ruchu komunistycznego miała odbudowa partii i organizacji komunistycznych w innych krajach. Niezwykle ważną role w tym zakresie miało założenie w marcu 1919 r. w Moskwie III Międzynarodówki, zwanej Komunistyczną, która stała się nie tylko początkiem odrodzenia rewolucyjnego ruchu robotniczego, ale także ośrodkiem kierowniczym międzynarodowego ruchu komunistycznego. Wyciągano wnioski z upadku 2. Międzynarodówki i krytycznie oceniano jej luźne założenia organizacyjne, w związku z tym Międzynarodówka Komunistyczna była tworzona jako bardziej zwarta i homogeniczna organizacja, oparta na zasadzie centralizmu demokratycznego, przyjmowanego w ruchu komunistycznym jako podstawowa i uniwersalna zasada organizacyjna.
W 1. Kongresie Międzynarodówki wzięło udział 19 partii komunistycznych i robotniczych. W trakcie jej obrad przyjęto główne założenia programowe, były to rewolucja socjalistyczna, dyktatura proletariatu, uspołecznienie środków produkcji i banków, konfiskata ziemi obszarniczej. Podstawą teoretyczną programu był marksizm-leninizm i rodząca się rewolucyjna praktyka Rosji Radzieckiej. Kolejne kongresy Międzynarodówki Komunistycznej podejmowały palące problemy międzynarodowego ruchu komunistycznego i budownictwa socjalistycznego w Rosji i ZSRR.
2. Kongres Międzynarodówki odbył się w lipcu-sierpniu 1920 r. w Moskwie z udziałem 218 delegatów z 67 organizacji, w tym 27 partii komunistycznych. Podstawowym dokumentem przyjętym przez Kongres była tzw. „Deklaracja 21 warunków”, które określiły główne zasady i założenia rewolucyjnego ruchu robotniczego. Były to m.in. rewolucyjna droga walki o władzę, sojusz robotniczo-chłopski, dyktatura proletariatu, walka narodowo-wyzwoleńcza, koncepcja tzw. niekapitalistycznej drogi rozwoju krajów zacofanych, szczególnie ważne dla narodów Azji i Afryki.
Ta ostatnia kwestia nabrzmiewała wobec faktu, że w tym czasie ½ kuli ziemskiej to były kraje kolonialne i zależne, w których zdecydowanie dominowała ludność chłopska, np. Chiny 90%, 10% ludność miejska, z tego tylko 2 mln robotników przemysłowych. Lenin podkreślał znaczenie aktywizacji mas ludowych w walce z imperializmem. Powołał się na przykład Indii, gdzie przybierał ruch narodowo-wyzwoleńczy, Powstawały niepodległe państwa w Afganistanie, Mongolii, narastał ruch narodowo-wyzwoleńczy w Iranie (Persji), Turcji, Indonezji. Powstawały tam też grupy marksistowskie i komunistyczne. Na 2. Kongresie Międzynarodówki ustalono jej struktury organizacyjne jako jednolitej i zwartej organizacji międzynarodowej, opartej na regule centralizmu demokratycznego, w której poszczególne partie komunistyczne były jej sekcjami. Była to odpowiedź na luźny charakter 2. Międzynarodówki, co m.in. doprowadziło do jej upadku, ale w konsekwencji wystąpił później nadmierny centralizm. Wtedy w strukturze organów wykonawczych Międzynarodówki powołano obok Biura Zachodnioeuropejskiego i Wschodnioeuropejskiego Biuro Dalekiego Wschodu, grupujące partie krajów azjatyckich jako sekcje 3. Międzynarodówki.
3. Kongres Międzynarodówki Komunistycznej odbył się w czerwcu-lipcu 1921 r. w Moskwie, brało w nim udział 605 delegatów z 52 krajów. Kongres zadeklarował konieczność tworzenia jednolitego frontu robotniczego a także utworzenie Międzynarodówki Młodzieży, Międzynarodówki Związków Zawodowych , Organizacji Kobiecych, Spółdzielców i innych. Był to Kongres, który okazał duże zainteresowanie rozwojem ruch robotniczego w Chinach i powstania tam Komunistycznej Partii Chin (lipiec 1921 r. w Szanghaju). Powstawały i umacniały się partie komunistyczne w Indiach, Indonezji, Iranie, Turcji, Palestynie, co pobudzało rozwój związków zawodowych i budowało pluralizm ruchu narodowo-wyzwoleńczego w tych krajach. W związku z tym godne odnotowania jest, że w krajach kolonialnych partie komunistyczne powstawały na tzw. „czystym gruncie”, co miało korzystne ale także i ujemne strony. Nie były one obciążone podziałami ideowo-politycznymi jak na gruncie europejskim, jednocześnie brakowało im doświadczenia i zahartowania w walce, dawały sobie znać silne pierwiastki i stereotypy nacjonalistyczne. Z reguły partie komunistyczne w tych krajach działały nielegalnie i były zwalczane przez partie i ośrodki burżuazyjne i socjaldemokratyczne.
4. Kongres Międzynarodówki Komunistycznej odbył się w listopadzie 1922 r. w Moskwie, wzięło w nim udział 408 delegatów z 58 krajów. Na Kongresie głównym mówcą był W. I. Lenin, który wygłosił referat pt. „5 lat Rewolucji Rosyjskiej a perspektywy rewolucji światowej”, przedstawiający program budowy socjalizmu w Rosji i rozwoju ruchu komunistycznego na świecie.
Zwrócono uwagę na budzenie się narodów uciskanych w koloniach, szczególnie w krajach azjatyckich, w tym związków zawodowych i partii komunistycznych. W dyskusji wskazywano, że następuje tam zaostrzanie sprzeczności między metropoliami a uciskanymi narodami i że rośnie znaczenie tego czynnika w walce z imperializmem. Wymieniano przykłady Chin, Indii, Indonezji, Iraku, Turcji i Korei. Na 4. Kongresie wysunięto hasło jednolitego frontu antyimperialistycznego i roli w nim proletariatu krajów kolonialnych i półkolonialnych.
5.Kongres Międzynarodówki Komunistycznej odbył się w Moskwie w czerwcu-lipcu 1924 r. Wzięło w nim udział 504 delegatów z 60 partii i organizacji robotniczych, w tym 46 partii komunistycznych z 49 krajów. Na Kongresie dokonano oceny sytuacji międzynarodowej i ekonomicznej świata kapitalistycznego, taktyki Międzynarodówki Komunistycznej i problemów wewnętrznych ruchu komunistycznego. 5. Kongres był swoistym granicznym wydarzeniem w jej dotychczasowej działalności, pozostającej pod silnym wpływem Lenina. Wraz ze śmiercią Lenina w WKP(b) rozgorzała walka wewnętrzna o przywództwo w Partii między Trockim a Stalinem, co miało także wpływ na aktywność Międzynarodówki Komunistycznej. W WKP(b) zdobywał sobie przewagę Stalin i jego grupa, kreujących się na wiernych kontynuatorów Lenina. Znalazło to wyraz w umocnieniu kursu przyspieszonej budowy socjalizmu w ZSRR nawet w warunkach „oblężonej twierdzy”. Wymagało to olbrzymiego wysiłku ze strony całego narodu i wielkiego zdyscyplinowania partii i państwa radzieckiego, co przybrało wyraz w dalszym umacnianiu bolszewizacji WKP(b), m.in. wzmocniono działalność organizacji partyjnych w zakładach pracy, wydano zdecydowaną walkę różnym platformom i frakcjom partyjnym, które osłabiały jedność partii.
Kwestie te znalazły wyraz także w Międzynarodówce Komunistycznej, która na 5. Plenum Komitetu Wykonawczego w kwietniu 1925 r. zobowiązała partie krajowe (sekcje MK) do przeprowadzenia ich „bolszewizacji”. W tym czasie powołano pod auspicjami Komitetu Wykonawczego MK szkoły partyjne dla kształcenia kadr komunistycznych, m.in. Międzynarodową Szkołę Leninowską, Komunistyczny Uniwersytet Narodów Wschodu i Uniwersytet im. Sun Yatsena. Za ważne zadanie międzynarodowego ruchu komunistycznego uznano obronę rewolucji chińskiej i walkę z obcą interwencją. Za radą i i dzięki pomocy KW MK Komunistyczna Partia Chin nawiązała współpracę z Kuomintangiem, tworząc front antyimperialistyczny, który jednak później po śmierci Sun Yatsena nacjonaliści chińscy na czele z gen. Czang Kajszekiem wykorzystali dla zdominowania frontu i krwawego rozprawienia się z komunistami. Od 1927 r. komuniści przerwali tę współpracę i pod kierunkiem Mao Zedonga odbudowali partię w oparciu o proletariat wiejski i biednych chłopów i działali samodzielnie.
6. Kongres Międzynarodówki zwołany został dopiero w 1928 r. (17.lipca-1.września 1928 r.) w Moskwie. Uczestniczyło w nim 522 delegatów z 66 partii i organizacji, w tym 57 partii komunistycznych z 57 krajów. Kongres dokonał oceny sytuacji międzynarodowej w ostatnich czterech latach, wskazując na wzrost sprzeczności i narastanie przesłanek kryzysu ekonomicznego, a co za tym szło, wzrost niebezpieczeństwa nowej wojny i zagrożeń dla socjalizmu, w szczególności Kraju Rad i międzynarodowego ruchu komunistycznego. Kongres opowiedział się za tworzeniem jednolitego frontu świata pracy „od dołu”. Krytycznie oceniono socjaldemokrację, w szczególności jej oportunistyczne kierownictwo. Kongres uchwalił „Rewolucyjny Program Działania Ruchu Komunistycznego”, który programowo nawiązywał do „Manifestu Komunistycznego” i definiował podstawowe zadania i kierunki walki proletariatu i mas pracujących na całym świecie, w szczególności w krajach azjatyckich. Przemiany ustrojowe w republikach Azji centralnej w ZSRR uświadamiały ogrom trudności materialnych, ideowo-politycznych i religijnych na tych obszarach i konieczność pozyskania sojuszników rewolucji spoza nielicznego proletariatu przemysłowego. Wskazywano, że w krajach kolonialnych i półkolonialnych w dalszym ciągu przeważają stosunki feudalne i stosowane są przedkapitalistyczne formy wyzysku, gdzie większość podstawowych środków produkcji znajdowała się w rękach obcego kapitału i w których podstawową formą walki jest rewolucja antyfeudalna, antykapitalistyczna i burżuazyjno-demokratyczna a dopiero w następnym stadium może przerosnąć w socjalistyczną. Prognozę tą potwierdziły późniejsze losy rewolucji w Mongolii, Chinach, Korei i Indochinach.
7. Kongres Międzynarodówki odbywał się w Moskwie od 25 lipca do 21 sierpnia 1935 r. Wzięło w nim udział 513 delegatów z 65 partii komunistycznych i międzynarodowych organizacji rewolucyjnych. Od poprzedniego Kongresu upłynęło 7 lat, w tym czasie jeszcze bardziej pogłębiły się sprzeczności kapitalistyczne. W latach 1929-1933 kapitalizm ogarnięty był wielkim kryzysem, narastało wielkie bezrobocie, spadała produkcja, nasilała się walka klasowa, czego wyrazem były liczne strajki, wystąpienia świata pracy, demonstracje, walki na ulicach. Ośrodki burżuazyjne odpowiadały nasilającymi się represjami i przekazywaniem władz państwowej partiom faszystowskim, liczne były zamachy stanu i rządy wojskowe, np. w Polsce, krajach bałtyckich, Bułgarii. Faszyzm otwarcie przejął władzę w Niemczech, wcześniej we Włoszech, Portugalii. Jednocześnie w USA wprowadzano reformy gospodarcze „New Deal” F.D.Roosevelta, aktywizujące na dużą skalę państwo i publiczne finanse dla wychodzenia z kryzysu. 7. Kongres przyjął nową strategię walki z faszyzmem i konieczność budowy jednolitego i ludowego frontu, w szczególności frontu antyimperialistycznego w krajach kolonialnych, a także groźbą wybuchu nowej wojny.
Kongres przyjął m.in. uchwałę w kwestii roli komunistów w ruchu narodowo-wyzwoleńczym w koloniach i krajach zależnych, w szczególności potępił agresję Japonii na Chiny i powstanie marionetkowego państwa Mandżukuo. Utrzymano podstawowe hasło tworzenia antyimperialistycznego frontu ludowego. Problem był w szczególności napięty w Chinach, gdzie z trudem powstawały zręby takiego frontu wobec antykomunistycznej obstrukcji Kuomintangu, a także w Indiach, gdzie powstał silny ruch narodowo-wyzwoleńczy burżuazji narodowej. Jednocześnie narastała walka narodowo-wyzwoleńcza w Indonezji, Indochinach, na Filipinach i wielu innych krajach azjatyckich. Wyprzedzając fakty o rok, w 1936 r. lud hiszpański obalił monarchię i ustanowił republikę, kierowaną przez socjalistów, liberałów i inne siły postępowe, popieraną także przez komunistów. Przeciw rządowi republikańskiemu natychmiast wystąpiła burżuazja, w szczególności reakcyjna generalicja na czele z gen. Franco, która po 3 latach walk zbrojnych obaliła legalny rząd ludowy i wprowadziła faszystowski terror i ustrój państwowy. Wojna w Hiszpanii była wyraźną zapowiedzią nowej wojny światowej. W 1937 r. Japonia napadła na Chiny.
Znaczenie Międzynarodówki Komunistycznej polegało na tym, że przyczyniła się ona do odbudowy rewolucyjnego, komunistycznego ruchu robotniczego i jego umocnienia. Jej program, organizacja i formy aktywności były odpowiedzią na krach 2. Międzynarodówki, w związku z czym zasada centralizmu demokratycznego była jej podstawową regułą organizacyjną. Organizatorzy 3. Międzynarodówki, głównie RKP(b) i jej przywódca Lenin liczyli na pomoc rewolucyjnego proletariatu w krajach kapitalistycznych i wybuch dalszych rewolucji socjalistycznych na Zachodzie i rewolucji antykapitalistycznej i antykolonialnej w krajach zależnych. W sytuacji odpływu fali rewolucyjnej w drugiej poł. lat 20-tych i czasowej stabilizacji kapitalizmu nadzieja na wybuch „światowej rewolucji” okazała się przedwczesną prognozą, w związku z tym pozycja i rola Międzynarodówki uległa osłabieniu i z czasem w jej działalności wystąpiły pewne deformacje, będące odzwierciedleniem deformacji budowy podstaw socjalizmu w ZSRR w latach 30-tych. Boleśnie dotknęły one też Komunistyczną Partię Polski, która w 1938 r. została w wyniku fałszywych oskarżeń rozwiązana. Była to jedna z przyczyn malejącego znaczenia Międzynarodówki, coraz rzadszego zwoływania jej kongresów, rosnącej roli jej Komitetu Wykonawczego i jego Prezydium a w okresie 2. wojny światowej jej rozwiązania w lipcu 1943 r. przez Komitet Wykonawczy Międzynarodówki. Tym nie mniej dorobek 3. Międzynarodówki w rozwoju i działalności ruchu komunistycznego był wielki, a w szczególności na uwagę zasługuje jej pomoc organizacyjna, ideowo-programowa i kadrowa dla powstających i rozwijających się partii w krajach kolonialnych i zależnych, w tym azjatyckich.
.
Kwestia rewolucji w krajach azjatyckich i socjalizmu w krajach opóźnionych w rozwoju
.
Problematyka ta od początku budziła głębokie kontrowersje w międzynarodowym ruchu robotniczym. Marks i Engels przedstawiając „Manifest Komunistyczny” w 1848 r. wychodzili z założenia możliwości rewolucji socjalistycznej, obalenia państwa dyktatury burżuazji i zdobycia władzy przez proletariat w metropoliach kapitalistycznych. Ich analiza misji historycznej klasy robotniczej oparta była na rozwoju głównie Anglii i angielskiego proletariatu, gdzie rozwój kapitalizmu i jego sprzeczności klasowe były najbardziej zaawansowane. Tezę tę z czasem rozszerzyli na inne szybko rozwijające się państwa kapitalistyczne, w tym Francję, później Niemcy, USA, co potwierdzał nie tylko wielki rozwój firm kapitału przemysłowego i finansowego, ale ich szybka koncentracja i towarzyszące tym procesom zmiany w nadbudowie kapitalistycznej, głównie wzrost roli aparatu państw burżuazyjnych.
W krajach tych następował także wzrost klasy robotniczej, która w toku walki o swe interesy przekształcała się, mówiąc językiem marksowskim, z „klasy w sobie” w „klasę dla siebie”. Powstawały i umacniały się związki zawodowe, rosła świadomość klasowa i ideowo-polityczna proletariatu, rodziły się nowe formy walki o interesy świata pracy, którym towarzyszyło powstawanie proletariackich partii politycznych. Ruch robotniczy stawał się siłą międzynarodową, której wyrazem stała się 1. Międzynarodówka (1864-1876). Podstawowe twierdzenia „Manifestu Komunistycznego” znalazły wyrażenie w drugiej poł. XIX w. w licznych strajkach, powstaniach i masowych formach organizacji proletariatu, głównie w pierwszej rewolucji socjalistycznej, która wybuchła we Francji, w Paryżu w 1871 r., znana jako Komuna Paryska. Było to pierwsze zwycięskie powstanie francuskiego proletariatu, w rezultacie którego obalono władzę burżuazji tylko w stolicy Francji i ustanowiono państwo socjalistyczne tylko na okres nieco ponad dwóch miesięcy, po czym uległo ono zwycięskiej kontrrewolucji francuskiej burżuazji, wspomaganej przez pruski imperializm. Mimo upadku Komuna Paryska do dziś pozostaje wielkim wydarzeniem nie tylko francuskiego, także międzynarodowego ruchu robotniczego jako etap historyczny dojrzewania klasy robotniczej w procesie realizacji swej misji historycznej.
Jedną z ważnych przyczyn upadku Komuny Paryskiej był brak poparcia dla Komuny ze strony proletariatu prowincjonalnego, a także neutralna a czasem wroga postawa warstw pośrednich, w szczególności chłopstwa. Dawały o sobie znać wahania charakterystyczne dla socjalizmu utopijnego, brak rewolucyjnego doświadczenia i przygotowanych kadr państwowych. Jednocześnie burżuazja, jej rząd i aparat policyjno-wojskowy wykorzystał bez skrupułów swą przewagę a także pomoc strategiczną swego dotychczasowego wroga zagranicznego -Prus w celu bezwzględnego zduszenia powstania. Komuna Paryska i jej bohaterski upadek dowodziły, że proletariat musi być wyposażony w silną partię, musi dysponować doświadczonymi kadrami, mieć oparcie w masowych związkach zawodowych i mieć sojuszników wśród tzw. klas średnich, głównie chłopstwa. Jednocześnie kapitalizm w tym czasie przekształcał się z kapitalizmu wolno-konkurencyjnego w kapitalizm imperialistyczny i ogólno-światowy, co pociągało wzrost roli rosnącego wyspecjalizowanego aparatu państwowego, podbój kolonii i ekspansję kapitału finansowego. Oznaczało to, że kapitalizm imperialistyczny ogarniał cały świat, jego stosunki i instytucje były narzucane obszarom podbijanym i uzależnianym i choć w dalszym ciągu była głęboka różnica między metropoliami a kolonialnymi peryferiami, to jednak świat znalazł się w okowach globalnego kapitalizmu.
Procesy te dostrzegali teoretycy marksistowscy, przywódcy ruchu robotniczego 2. Międzynarodówki (1889-1914), szczególnie Engels, którzy przyczynili się do powstania i rozwoju masowych partii socjaldemokratycznych, które przystąpiły także do działalności parlamentarnej, wykorzystując trybuny burżuazyjnych parlamentów dla walki o prawa świata pracy. Pod koniec XIX w. partie robotnicze rosły w siłę i zdobywały w kolejnych wyborach rosnącą liczbę mandatów, co nawet Marksowi a w szczególności Engelsowi dawało powody wyciągania wniosku o możliwości pokojowego i parlamentarnego zdobycia władzy przez proletariat. Rozwój wydarzeń w późniejszych latach nie potwierdził tych nadziei. Jednocześnie narastały napięcia międzynarodowe między wielkimi mocarstwami kapitalistycznymi, grożące wybuchem wielkiej wojny, rozwijała się walka narodowo-wyzwoleńcza w krajach kolonialnych i zależnych. Kwestia narodowo-wyzwoleńcza narastała wraz ze wzrostem imperializmu i przekształcaniem się w jego imperialistyczne stadium.
Kapitalizm nie był w stanie rozwiązać tych sprzeczności w sposób pokojowy, musiał się żywić kryzysami i wojnami. W 1914 r. wybuchła 1. wojna światowa, która m.in. spowodowała wybuch rewolucji socjalistycznej w 1917 r. w Rosji. Po pewnym ożywieniu w latach 20-tych świat kapitalistyczny wstąpił w potężny kryzys ekonomiczny (1929-1933), który zapowiadał nową wojnę. W 1939 r. wybuchła druga wojna światowa, po której znaczna część świata wkroczyła na drogę rewolucji ludowo-demokratycznych. W latach 1945-1989 świat wkroczył w erę konfrontacji między światowym kapitalizmem i socjalizmem, która ostatecznie zakończyła się upadkiem ZSRR i KDL-ów w Europie. Po 1990-1991 r. świat wkroczył w erę globalizacji, znamionowanej „nowym światowym porządkiem”, na czele którego sadowiły się Stany Zjednoczone. Świat stał się jednobiegunowy.
Sytuacja jednak zmienia się z roku na rok. Świat znowu stał się wielobiegunowy. W Azji w ciągu ostatnich ponad 40 lat rozwija się i umacnia nowe wielkie mocarstwo socjalistyczne – Chińska Republika Ludowa, które za sprawą nowej taktyki budownictwa socjalizmu – socjalistycznej gospodarki rynkowej osiąga zadziwiające efekty w rozwoju gospodarczym i socjalnym, które z wielkim zainteresowaniem obserwowane są a nawet wdrażane przez liczne inne kraje tzw. 3. świata, jako nowatorski sposób na rozwiązanie palących problemów własnych społeczeństw. Przykład współczesnych Chin jest ważkim argumentem do dyskusji o możliwości zwycięstwa rewolucji socjalistycznej w krajach opóźnionych w rozwoju, musi ona być jednak poprzedzona wcześniejszą rewolucją demokratyczną, antykolonialną, antykapitalistyczną i antyimperialistyczną i wymaga znacznie dłuższego okresu realizacji, a nawet cofnięcia się i przejścia przez fazę kapitalizmu państwowego. Jest to nowe twierdzenie naukowego socjalizmu i rewolucyjnego marksizmu, zakładającego, np. w Chinach konieczność kilku etapów procesu rewolucyjnego, które powiązane były z działalnością Sun Yatsena, Mao Zedonga, Deng Xiaopinga i obecnej generacji chińskich komunistów. Zdaniem Xi Jinpinga okres przejściowy od kapitalizmu do socjalizmu trwać będzie w Chinach jeszcze przez wiele lat. Obecnie Chiny znajdują się na etapie „początkowego stadium budowy socjalizmu”, i dążą do zakończenia budowy „umiarkowanej pomyślności narodu” (na 100-lecie KPCh) w 2021 r., a dopiero w 2049 r. (na 100-lecie ChRL ) przewidują zakończenie budowy „wielkiego nowoczesnego socjalistycznego, rozwiniętego , silnego, demokratycznego, zaawansowanego kulturalnie, harmonijnego i pięknego narodu”. (XIX. Kongres KPCh-X.2017 r.). Oto przykład myślenia i planowania w kategoriach generacyjnych, charakterystyczny dla chińskiej cywilizacji.
Lenin w końcu XIX w. w Rosji był głównym organizatorem i teoretykiem ruchu robotniczego w Rosji. Należał do współorganizatorów Socjaldemokracji Rosyjskiej, znajdując się na jej lewym skrzydle. Reprezentował on doświadczenie nowego skrzydła międzynarodowego proletariatu charakterystycznego dla kapitalizmu peryferyjnego z wielkimi pozostałościami stosunków i instytucji feudalnych. Kapitalizm rozwijał się w Rosji wyspowo w wielkich miastach i ośrodkach przemysłowych a fabryki skupiały wielkie masy robotników, co spowodowane było koncentracją kapitału rosyjskiego, pozostającego pod silnym wpływem obcego kapitału. Dało to podstawę Leninowi do sformułowania wniosku o nierównomierności rozwoju kapitalizmu i możliwości zwycięstwa rewolucji socjalistycznej w kraju o ogólnie słabszym rozwoju kapitalizmu, co stanowiło oryginalny wkład teoretyczny do rozwoju marksizmu na przełomie XIX i XX wieku i jego przekształcanie się w marksizm-leninizm. Miało to później duże znaczenie dla aktywizacji ruchu robotniczego i narodowo-wyzwoleńczego w peryferiach kapitalizmu i w krajach kolonialnych, półkolonialnych, co skutkowało m.in. zwycięstwem rewolucji socjalistycznej w Rosji w 1917 r. a po 2. wojnie światowej licznymi rewolucjami ludowo-demokratrycznymi w Europie środkowo-wschodniej i Azji a pod koniec lat 50-tych XX w. na Kubie na kontynencie amerykańskim,
Jednocześnie ośrodki walki narodowo-rewolucyjnej coraz bardziej przesuwały się do krajów słabo rozwiniętych, powstawały liczne państwa, gdzie zwyciężyła rewolucja antykolonialna i które korzystając z pomocy państw realnego socjalizmu realizowały przemiany o charakterze antykapitalistycznym, eliminując także pozostałości struktur feudalnych i próbując wdrażać i realizować niektóre rozwiązania ustrojowe socjalizmu, co znalazło wyraz w programie tzw. niekapitalistycznej drogi rozwoju, a więc mówiąc obrazowo iść „na skróty do socjalizmu” (określenie prof. Mieczysława .Rakowskiego). Po upadku Związku Radzieckiego i krajów demokracji ludowej w Europie stawały się one najczęściej celem ataków rodzimej reakcji i państw imperialistycznych, które dokonywały kontrrewolucji lub otwartej agresji wojskowej, jak np. na Irak, Syrię, Afganistan, Libię, Jemen, Sudan, Etiopię, a wcześniej Egipt, Algerię, Kongo itd. Tym nie mniej jednak w dalszym ciągu ta droga do demokracji ludowej, kapitalizmu państwowego a w dalszych przemianach do socjalizmu jest kontynuowana w niektórych z nich np. w Wenezueli, Nikaragui, Nepalu. Obecnie aktywną rolę w popieraniu rewolucji narodowo-wyzwoleńczych w krajach rozwijających się przejęła Chińska Republika Ludowa, która wdrożyła różnorodne formy i programy pomocy dla krajów Afryki, Azji południowo-wschodniej i Ameryki Łacińskiej, wzmocnione w ostatnich latach projektami nowych szlaków jedwabnych, na realizację których ChRL przeznaczyła dotychczas 8 bln dol. Od ponad 70 lat przewodnią siłą polityczną Chińskiej Republiki Ludowej jest Komunistyczna Partia Chin, obchodząca w obecnym – 2021 roku jubileusz 100-lecia.
.
Czy wiek XXI będzie wiekiem Azji i socjalistycznych Chin? (Cz.1)
Czy wiek XXI będzie wiekiem Azji i socjalistycznych Chin? (cz.3)
Czy wiek XXI bedzie wiekiem Azji i socjalistycznych Chin? (cz.4)
Czy wiek XXI będzie wiekiem Azji i socjalistycznych Chin? (cz. 5)
